Forumi Horizont (http://www.forumihorizont.com/index.php3)
- Kinematografia (http://www.forumihorizont.com/forumdisplay.php3?forumid=127)
-- Enciklopedi e vogel e filmave italiane (http://www.forumihorizont.com/showthread.php3?threadid=15881)

I soliti ignoti (1958)

Regjia: Mario Monicelli
Skenari: Age / Scarpelli
Aktore: Vittorio Gassman, Marcello Mastrioanni, Claudia Cardinale, Totò, Memmo Carotenuto

Nje kast i kompletuar per nje komedi te paharrueshme. Pese hajdute te vegjel planifikojne vjedhjen e nje banke qe do rregulloje ekonomikisht te gjithe. Por plani komplikohet gjithmone e me shume nga ngaterresat personale te cdo personazhi. Filmi eshte nje karamele qe mbaron sa hap e mbyll syte. Historia dhe personazhet perbejne nje kolone komike te pandare. Duket sikur gjitshka ndodh ne te vertete dhe ata tipa do i takosh gjekundi ne jete. Nuk jane te shpeshte filma te tille. Jo me kot ky eshte nje nga filmat me te dashur dhe me te famshem.

Me kete veper krijohet per here te pare nje kinematografi e re, qe me vone do emertohet "komedi italiance" (commedia all'italiana). Kinemaja shkeputet nga format tradicionale te spektaklit te dokumentuar, per tu futur ne jeten e perditshme te njerezve te thjeshte. Aktoret nuk jane me kukulla, krijues skecesh qe bejne per te qeshur, por zhyten ne dialogjet normale qe bejne shpesh shikuesin te jetoje filmin ne veten e pare. Kritiket shikojne dorezimin e stafetes mes brezash tek personazhi i Totose. Ne fakt ky eshte nje nga filmat e rralle qe Totò nuk eshte personazh kryesor. Dhe pikerisht kinemaja italiane fillon ndryshon nga mjeshteria artistike e nje aktori si Totò, tek mjeshteria e skenaristeve qe ndryshojne parametrat e kinemase.

Kuriozitete:

• Ideja e filmit lind si nje parodi e filmave "noir" franceze dhe amerikane (psh. Du Rififi chez le hommes). Madje per kete aresye titulli provizor i filmit gjate xhirimit ngjante me nje film francez ne menyre direkte (Rifufu).
  
• Producentet mendonin se Vittorio Gassman, i cili kishte nje prejardhje teatrale, nuk do ishte i suksesshem sa duhej. Vetem insistimi i regjizorit dhe skenaristeve beri qe Gassman te luaje rolin qe ka.
  
• Filmi do titullohej "Le Madamme", sepse ne dialektin roman keshtu thirren policet. Por Monicelli (regjizori) pasi ishte djegur disa here nga censura qe kontrollonte filmat ne ate periudhe preferoi nje titull me te bute dhe te pafajshem.
  
• Ne shqip titulli i filmit do perkthehej "forcat e erreta" ose "largohen ne drejtim te paditur", nese duam te mbajme paralelizmin me titullin italian.
  
• Ne Paris filmi del ne nje kinema dytesore ku projektohet per disa muaj me rradhe. Zgjatja e projektimit terhoqi vemendjen e disa kritikeve qe vajten ta shikojne dhe shkruan vleresime pozitive. Kjo influencoi kritiket italiane te cilet nenvleresonin te gjithe filmat komike ne pergjithesi. Rritja e prestigjit sikur e cliroi filmin nga zinxhiret dhe e coi te fitonte 1 miliarde lireta.
  
• Suksesi ne Itali ishte gjigant. Sallat ishin plot jo vetem prej njerezve, por sepse te qeshurat e zgjatura te publikut benin qe njerezit mos degjonin dot disa pjese te dialogut, keshtu qe e shikonin prape projektimin tjeter.
  
• Aktori Tiberio Murgia luan shpesh rolin e sicilianit neper filma, por ne te vertete eshte nga Sardenja. Eshte pikerisht Mario Monicelli qe fillon ta marre si aktor neper filmat e tij, sepse Tiberio ishte vetem nje kamarier ne nje restorant te Romes. Aktori shprehet ne nje interviste tani vone se Monicelli, i cili bertiste dhe i hakerrehej aktoreve shpesh, ne fakt me Tiberion sillej bute dhe nuk i ka bertitur kurre. Duket sikur regjizori e kishte per zemer ish-kamarierin.
  
• Ne skenen ku siciliani shkon te takoje Totone i thote se ka punuar me "tubat prej plumbi" per te treguar se ka vjedhur. Ky ishte nje fenoment i perhapur ne Italine e pas luftes, ku mungonin lendet e para dhe varferia ishte e madhe. Pra njerezit vidhnin objekte metali, gize apo plumbi per ti shitur ne tregun e zi. Kjo eshte tamam ajo qe ndodh sot ne Shqiperi me vjedhjen e kapakeve te pusetave.
  
• Vittorio Gassman luan nje rol te ngjashem tek filmi "Il mattatore", ku skenariste jane perseri Age/Scarpelli. Aq shume ngjan Gassman saqe mund te ngaterrosh dy filmat sekondat e para te shikimit.