Forumi Horizont (http://www.forumihorizont.com/index.php3)
- Feja krishtere (http://www.forumihorizont.com/forumdisplay.php3?forumid=184)
-- terminologjia spirituale (http://www.forumihorizont.com/showthread.php3?threadid=7622)

terminologjia spirituale

Perėndia” dhe “Zoti” nė gjuhėn shqipe
-Ngjyrime kulturore nė terminologjinė spirituale

At Foti Cici

Nė dėgjim tė parė fjala Perėndi duket mė rituale, mė pak e pėrditshme, jo e standardit, ndėrsa fjala Zot si mė e pėrdorshme nga shqiptarėt, mė e thjeshtė, e drejtpėrdrejtė, jo liturgjike. Ku ėshtė ndryshimi midis dy fjalėve? A mund tė alternohen kėto pėrdorime nė shqipen e sotme? Cili term ka pėrparėsi nė pėrdorim? Ndėrsa fillojmė tė mendojmė e tė pyesim, na del njė pyetje tjetėr: ēfarė gjinie ka Perėndia nė gjuhėn tonė? A mund tė jetė Perėndia e gjinisė mashkullore?

Shumė prej nesh nuk i kanė menduar pyetje tė tilla, sepse ēdo gjė e natyrshme nė gjuhė nuk ngre pyetje. Tė huajt, veēse, janė tė parėt qė e shquajnė dukurinė nė fjalė, e madje si “ērregullsi”, tė paktėn, nė pėrpjestimet e gjinisė, por dhe tė synimeve kuptimore. Njė ēast i tillė, si dhe habitorja e vendorėve pėr t’u pėrgjigjur, u jep nxėnėsve tė shqipes njėfarė ngushėllimi nė ndėrlikimet e sigurta tė gramatikės sonė. Edhe pėrkthyesit, sidomos rishtarėt e misioneve, befasohen kur pėr herė tė parė iu kėrkohet tė pėrkthejnė tjetėr pėr tjetėr emra e pėremra kaq “absolutė” nė gjuhė tė tjera.

Nė kėtė shkrim nuk kam pėr qėllim arsyetimin e ngurtė tė pyetjes mbi gjininė e “Perėndisė”, a tė Perėndisė, as thellimin kuptimor tek nocioni “Zot”. Ndalesa ime ėshtė vėzhgimi i fjalėve nė pėrzgjedhjet e pėrdoruesve tė shqipes, por sidomos duke lexuar klasikėt e letėrsisė shqipe, pėr tė regjistruar shpengimin a qėllimshmėrinė si ngjyrime etnokulturore. E duke bėrė kėtė, nuk bėjmė gjė tjetėr veēse pohojmė njė pikė sfiduese nė ideologjinė e lėmit pėrkthimor tė letrave tona.


“Perėndia” dhe “Zoti”

Institucionet e sotme spirituale kėmbėngulin se Perėndia ėshtė ajo fjalė qė shpreh atė qė thotė greqishtja Theos dhe anglishtja God, ndėrsa fjala Zot ėshtė ajo qė thuhet Kyrios dhe Lord, pėrkatėsisht te kėto dy gjuhė. Por ja qė shqipja nuk ėshtė kaq e thjeshtė sa ē’duket me tė parėn. Jemi tė detyruar tė pranojmė, pėr tė ruajtur pėrpjestimet historike tė shqipes spirituale, se njė pėrdorim i tillė mund tė sugjerohet vetėm nė gjuhėn adhurimore, nė terminologjinė liturgjike tė ortodoksėve (Flas pėr zonėn ortodokse sepse atje kam liri tė plotė pėrshkrimi e sugjerimi). Pėrndryshe fjala Zot nė shqipe ka tė njėjtin pėrkthim me atė Perėndi, gjė qė fjala Kyrios nuk e ka me atė Theos, dhe as fjala Lord me atė God.

Kur shqiptarėt shprehen pėr t’iu referuar realitetit hyjnor, ata thonė, “a beson nė Zot”, “a ka Zot”, “t’a bėftė Zoti mirė”, “dhėntė Zoti”, e shumė tė tjera, duke e lėnė tė shprehurit me “Perėndi” pėr trajtat dialektore, a diēka shumė tė veēantė, poetike a rituale. Kjo nuk ndodh nė gjuhė tė tjera. Nė greqishte dhe nė anglishte, pėr shembull, Zoti ėshtė biri i Perėndisė, por jo vetė Perėndia.

Bashkėkohės qė flasin e lėrojnė shqipen standarde, pėrdorin Zot si pėrzgjedhje tė drejtpėrdrejtė, tė sigurt nė formulim. Pėr shembull: “…Shqipėrinė e ruan Zoti dhe jo qeveria” (Besnik Mustafaj). Ndėrsa fjala Perėndi ka mė tepėr pėrdorim nuancor, poetik, paksa rrėshqitės nga kompaktėsia e standardit: “Fuqi tė tilla duken si njė perėndi e rrezikshme” (Mimoza Ahmeti). Pėrveē pėrzgjedhjes sė perėndisė, si pėrikje tej pėrditshmėrisė nė shprehje, duket qartė dhe gjinia e Perėndisė, e cila e ka natyrshmėrinė nė femėrore: “perėndi e rrezikshme”, nė njė kohė qė nė terminologjinė kishtare kjo ėshtė “mashkullorizuar”: “Perėndi i madh”, pėr shembull.

Ndryshimi i gjinisė sė Perėndisė nga femėrore nė mashkullore, ėshtė aq i vjetėr sa ē’ėshtė dhe kuptimi i sotėm i kėsaj fjale. Shndėrrimi i gjinisė u ndėrfut si pasojė e ideologjisė sė krishterė nė pėrkthim, ku Zoti ėshtė i simbolizuar mashkull dhe duhet qė me domosdo tė jetė i gjinisė mashkullore, siē ėshtė nė gjuhėt origjinale. Shumė pararendės, sidomos Kristoforidhi, iu dorėzuan kėsaj bindjeje, duke e gjuhėzuar Perėndinė nė gjininė mashkullore. Asnjė botim i traditės, veēse, nuk ėshtė qind pėr qind i njėtrajtshėm nė kėtė pikė. Edhe Kristoforidhi, si dhe tė tjerė mbas tij, ka lėnė tė dokumentuar shembuj natyrorė tė shqipes, ku Perėndia ėshtė e gjinisė femėrore, dhe jo ashtu siē deshte t’a gjinizonte ai.

Ata qė imitojnė sot tekstet e traditės spirituale nė drejtshkrim, janė vetė ata me pėrvojė spirituale. Pėrndryshe pėrdoruesit e sotėm pėrdorin fjalėn Zot, ndėrsa kur nevojitet Perėndi, kjo shtrihet sipas pėrmasės sė saj kulturore; nė gjininė femėrore. Njė pėrdorim tė kujdesshėm hasa nė shtyp, tek po lexoja njė shkrim nga njė filolog i mirėnjohur: ”Po sikur njė nxėnės (...) tė thoshte: ‘Perėndia jonė ėshtė i vetmi Zot qė bėri botėn’...” (Edmond Tupja). Kėtu vihet re pėrkujdesja e shkruesit, sepse gjinia e Perėndisė ėshtė femėrore, jonė, por mė tutje, nga dilema pėr tė shkruar “E Vetmja qė bėri botėn”, autori negociohet me alternimin “i vetmi Zot”. Por jo tė gjithė janė kaq ndijimorė nė nuancat e shqipes.

Sidoqoftė, ky pėrshkrim pėrmbledhės tregon se, pavarėsisht nga ngulmi i institucioneve fetare pėr disa breza, shqiptarėt e sotėm vazhdojnė tė ruajnė pėrdorimin tradicional/kulturor tė fjalės Perėndi, duke e lakuar atė nė gjininė femėrore, por duke u distancuar nga pėrdorimi i plotė brenda saj, e sidomos duke u siguruar tek fjala Zot, si mė pėrcaktuese nė shqipen e sotme.

Nė fakt, i Epėrmi qė na ėshtė simbolizuar si i gjinisė mashkullore, teologjikisht ėshtė tej gjinive, pra ėshtė i pagjinishėm, qė pėr ne njerėzit do tė thotė se ėshtė i dygjinishėm. Nė qoftė se kjo nuk ekziston nė gjuhė tė tjera bashkėkohore, kush e ka fajin qė rasti shqiptar po pėrdhunohet? Sado absurde qė tė jetė kjo pėr ata qė nuk e flasin shqipen qė pėr sė vogli, rrugėtimi i kėsaj trajte tė rrallė pėrmes shqipes sė shekujve tė fundit shpreh njė nga pikat e denja pėr pėrqasje ndėrgjuhėsore. Sikleti pėr tė pranuar njė Perėndi tė gjinisė femėrore, ėshtė mė i vogėl sesa pranimi i dhunimit tė intuitės gjuhėsore, tė paktėn nė tekstet jashtė adhurimit.

Para se tė lexojmė disa nga klasikėt tanė, vlen tė shėnojmė se fjala Perėndi nė shqipe fillimisht do tė thoshte mbretėri dhe jo Zot. Tek Matrėnga, pėr shembull, Perėndi pėrdoret nė vend tė fjalės mbretėri, siē duket dhe nga teksti italisht pėrbri: Perėndia e qiellvet – il regno di cieli. Ndėrsa fjala Perėndeshė pėrdoret atje pėr Marinė, nė vend tė fjalės mbretėreshė: “Falemi, Perėndeshė, ėma e elejmosinit” (dio ti salvi regina madre di misericordia). Kėshtu ėshtė e regjistruar kjo tek autorėt e vjetėr shqiptarė deri tek Anonimi i Elbasanit, ku Perėndi pėrdoret me kuptimin Zot, por Perėndesha ende quhet Mbretėresha, pėr Hyjlindėsen, Marinė. Kjo dukuri ka ngjyruar dhe pėrkthimin e Anonimit nė anglishte, nga vetė Dr. Robert Elsie, i cili e pėrktheu kėtė nė “Hyjneshė”: “PRDsha denj mė gjunjė e ra…/ The Goddess fell to her kness…”. Pra, gjatė njė qindvjeēari si lak kohor, mbas Matrėngės, domethėnė para Anonimit, midis viteve 1592-1761, duket ndryshimi i kuptimit tė Perėndisė nė shqipe; nga Mbretėreshė nė Zot.


Naim Frashėri: Nė zėmrėt tėnė e gjejmė Zonė

Naim Frashėri pėrdor me tė njėjtėn lehtėsi Perėndi dhe Zot, pėrveēse kur kėrkon tė pėrftojė rimėn, nėn shtrėngesėn e rrymave poetike tė modeleve tė tij: “Po tė nderojė njeriu njerinė/ e ka nderuar dhe Perėndinė/ Nė zėmrėt tėnė e gjejmė Zonė/ shtėpi’ e ti ‘shtė zėmėra jonė”. Pra, nė vitet e tij kuptimi i emrave Perėndi e Zot ishte njėsoj si sot, por ama i njėjtė duket dhe pėrdorimi, gjė qė sot ėshtė shpėrpjestuar.

Perėndia pėr Naimin ishte ashtu siē e ka shqipja, nė gjininė femėrore. “Fuqit’ e Perėndisė/ duket tekdo/ se shpirt’i gjithėsisė/ po ėshtė ajo”. Pėrderisa Naim Frashėri nuk ishte i krishterė, e kishte mė tė lehtė tė shkruante shqip siē ndjente, ndėrsa intelektualėt e krishterė ato vite, si Kristoforidhi pėr shembull, krijonin nėn njė presion gjuhėsor, pėrderisa ata qė investonin pėr tė shtypur librat e tij shqip nuk kishin synime kombėtariste nė gjuhė, por vetėm spirituale. Nėpėrmjet pėrkthimeve ne trashėguam shumė, por midis tyre ndjemė dhe tėhuajtje tė shqipes.


Faik Konica: Perėnditė janė tė kėnaqura nga patriotizma juaj

Faik Konica pėrdor mė shumė Perėndia sesa Zoti, edhe pse nuk mohon asnjė trajtė. Edhe ky ruan gjininė femėrore, por jo gjithmonė: “Tė lėvdojmė Perėndinė/ qė krijojti bukurinė/... S’ėshtė i ashpėr, pa mėshirė/ ėsht’ i fortė dhe i mirė.” Pak mė poshtė Konica flet pėr Zotin dhe nuk dihet se nė ē’varg e ka ndarė nga mendja e tij aq detajuese Perėndinė nga Zoti: “Lėvdim Zotit plot me shie/q’i dha botės kėtė hie”. Nė prozėn shqipe, ku Konica ėshtė i pėrhershėm, ai e ka pėrdorur gjerė fjalėn Perėndi, dhe madje shumė tė lakuar nė femėrore: “Perėnditė, thanė pleqtė, janė tė kėnaqura nga patriotizma juaj...”. Sidoqoftė, ky rast nuk ėshtė kaq i vėshtirė sa ē’ėshtė ky qė vijon, ku autori ka bėrė mbitheksime, gjė qė tregon se e ka peshuar mirė pėrdorimin: “S’ka forcė as fuqi veē se te Perėndia, e Larta, e Madhia!”.

Nė gjuhėn e Konicės nuk fshihet pėrkujdesja e intelektualit nė pėrzgjedhjet e terminologjisė, e cila ende sot nė lėmin fetar nuk ėshtė e shpenguar. Ka disa pika ku Konica jep opinione tė vlefshme. Nė qėmtimin qė vijon, pėr shembull, bėhet dallim mbi pėrdorimin shpirtėror dhe spiritual nė shqipe, njė nuancė qė vėshtirė tė pėrftohet dhe nė shkrimet e mendimtarisė sė pasdiktaturės: “... muzika, pėrveē pėlqimit estetik qė na jep si art, ka edhe njė fuqi spirituale qė shvillon hollėsin’ e shpirtit”. Dhembshuria pėr shqipen sot, na ēon ndonjėherė dhe nė purizėm, si nė rastin shpirtėror, me tė cilin mjaft bashkėkohės mbulojnė edhe atė spiritual.

Kur Konica fjalėson brenda religjioneve, ai jo vetėm qė vėzhgon e respekton shqipen e tyre, por pėrdor e ndihmon, qoftė dhe kur rrėmbehet: “... e, me ato duar qi nė mėgjes zunė Eukaristin tė peshosh copėt e turpėshme tė botės”. Tek e njėjta polemikė me atin katolik, ai e nuancon debatin duke ruajtur termat gjuhėsorė tė kundėrshtarit: “T’isha ipeshkėv unė, njė zet-e-katėr orė nuk u a kisha pėr tė lėnė mė meshėn priftėrve si ty”. Ndėrsa kur i referohet Nolit, ai e pėrmend atė si Peshkop dhe jo Ipeshkėv, sepse dėgjon e sugjeron edhe pėr fjalėsin ortodoks. Po kėshtu, Konica pėrdor saktė drejtshkrimin e titullit tė priftit: “... e kish shkruar me talent At Fan S. Noli”. Por trajta At pėrdoret nga Konica pėr etėr ortodoksė e katolikė: “At Gjeēovit nė Shkodėr”. Ekzistojnė sot sugjerime nga pėrdorues tė kujdesshėm tė shqipes, tė cilėt parapėlqejnė Atė, dhe jo At, por kjo ka dalė nga pėrdorimi i natyrshėm i standardit. Drejtshkrimi At ėshtė imponuar tashmė nė shqipe.


Lasgush Poradeci: O Zot, po rroj pendesėn e jetės mź sė nxire

Deri kėtu, pavarėsisht nga parantezat e Konicės, pamė se rilindasit janė kaq tė shpenguar me “femėroren” e Perėndisė, saqė e lakojnė nė sipėrore, duke pėrveēėsuar madje dhe mbiemrat “e Saj”. Duke kapėrcyer shqipen eksperimentuese tė Konicės, pothuaj kudo gjetkė gjejmė pėrdorimin e fjalės Zot, nė vend tė Perėndisė. Me epėrsinė e pėrdorimit tė sotėm, kjo duket kthjellėt tek poezia e Lasgush Poradecit, pothuaj nė gjithė veprėn e tij, por sidomos nė pėrsiatjet e tij filozofike: “O Zot! Po rroj pėndesėn e jetės mź sė nxire...”, duke e titulluar madje poezinė “Njeriu dhe Zoti” . I veēuar nga tokėsorėt, por dhe nga tė shenjtat e tyre, ky poet nuk kapet kurrė liturgjik nė pėrzgjedhjet e tij gjuhėsore.

Ndėrsa Zoti ėshtė fjala qė Lasgushi ka pėrdorur mė shumė, Perėndia pėrdoret nga ai me nuanca spirituale, njėsoj siē e pėrdorim sot: “Njė ēikė frymė shentėrije/ njė ēikė erė perėndi”, tek poezia “Era e perėndisė”. Kjo poezi mban nėnshkrimin se ėshtė shkruar njė tė diel nė mėngjes, “nė shtrat”, nė njė rrugė me emėr shenjtori, ndėrsa tė tjerėt po shkonin tė luteshin nė kishė, ku pa dyshim Llazari i vogėl pati konsumuar qindra orė, tė paktėn, tė kureshtjes fėminore, tė denja kėto pėr njė pickim tė pashėruar tė mekanizmit gjuhėsor. Atje, nė tempull, gjithēka pėrkthehej nė shqipen dialektore tė mjedisit, lektike apo semiotike, pavarėsisht se ishte apo s’ishte Perėndi... Por ky ėshtė njė hamendėsim, i cili edhe sikur tė mos pėrjashtojė hipotezėn, nuk del nga tejdukshmėria e shqipes sė Lasgushit.


Migjeni: Tė lutem, o perėndi, pėr njė simfoni

Ndėrsa nė shqipen brilante tė Lasgushit i Epėrmi ishte Zot, tek Migjeni nuk mund tė mos jetė Perėndi. Profet i tė mjerėve, pėrdėllyes i tė trishtuarve, ai qė ngushėllon mbasi godet e hedh drejt vetėnjohjes, tek thelbi i dhimbjes sė bashkėkohėsve, Migjeni i ka frazat si rrokje rituale, nė kundėrshti me pėrditshmėrinė, zanimi i sė cilave ėshtė gjuha e amėshuar e poetit, brejtja vetmevete e monologu pėr botėn, zėri i atij qė thėrret nė shkretėtirėn e doktrinave spirituale e tė zakoneve etnokulturore, tė cilat po pėrvetėsoheshin e po funksiononin si njerivrasėse. Ashtu si dikush, shumė larg nga Shqipėria, do tė shkonte nė seminar ortodoks, e qė andej mbas ndriēimit, a errėsimit, do tė skeletonte me tė njėjtat eshtra zhvendosjen e njė perandorie, tė cilėn Migjeni kishte fatin tė mos t’a shihte nė tė gjallė tė tij nė Shkodėr, vetė ai pėrftoi nė seminarin ortodoks, si pasojė e pėrsėritjes tekstuale, si shprehi rituale tė paktėn, vargėzime tė tilla: “Tė lutem, o perėndi/ pėr njė simfoni/ tė dėfrej nė lumni”. E ēfarė tjetėr?

Sidoqoftė, kjo ėshtė njė nga substancat e esencės Migjeni. Nėse e pėrgjithėsojmė referimin e tij, nė pjesėn mė tė madhe poeti nuk ėshtė “lutės”. Nė shumicėn e rasteve ai ėshtė krejt ndryshe. Mbasi ēan njė vertikale tė guximshme me qiellin, duke mbushur humnerėn me duhmė, nė vend tė temjamit, horizontalja e Migjenit me tokėsorėt nuk bėn gjė tjetėr veēse kreshpėron shestimin e njė kryqi, tė njė dhimbjeje: mjerimi i shqiptarit, pa e pėrmendur me emėr. Siē duket, kur njeriu mjerohet, ai shtingėllohet, shfisėrohet, por nuk zhvargėzohet. E si mund t’a lejojė ai pastaj gjuhėn e botės tė tėhuajė gjuhėn e poetit, tė shenjtat e tij, ku edhe njė presje kryen funksione tė mistershme. Migjeni parakalon nė letrat shqipe jo si kalorės elitar, por si shtegtar eklektik, prandaj dhe nuk i pengon subjektet tė artikulohen jo-poetikisht nė tokėn e tij, mjafton tė thonė tė vėrtetėn, sepse me poezi Migjeni vuan t’iu lėēitė shqipfolėsve vdekjen e njeridashjes: “-A po na fal ndoj send zojė? - Zoti tė dashtė!” Dialektika e sė folmes vendore.

Poezia e Migjenit vizatohet si kundėrdogmė pėr pėrmbysje, pafuqishmėria ndaj hipokrizisė sė institucionalizuar, prandaj dhe e klithur me tė madhe. Ndėrsa Migjeni vetė zgjedh tė bėhet mik i gjehenės sė religjioneve tė shthelbėsuara ndėr shqiptarė, dėgjohet opinioni spiritual i intelektualit (“specialisti i kulteve”, siē mund tė quhej sot qė nuk ka tė tillė), ai qė nė njėjtėn kohė paralajmėron esencėn e klerit, pavarėsisht nga pozita laike apo etiketa e keqkuptuar: “Zoti ndoshta kujdeset pėr trumcakė edhe priftėnt, por pėr mue s’e besoj”. Nė tė folmen e qytetit tė tij.

Duket se institucionet tokėsore, edhe pse tė sendeve hyjnore, kanė rėnė dhe e kanė vrarė poetin, nė tė njėjtėn kohė me sėmundjen e pashėrueshme qė i kumtonte vdekjen ēdo agim. A mos vallė plagosja e thellė frymore qė kėrkon t’a pėrjetėsojė nė vepėr, fshihte njė traumė tė pashėruar shpirtėrore nė seminar, tė cilėn ai e bėzan si hakmarrje spirituale, pa e pėrshkruar fare, si e vetmja mbetje pasionesh pėr njė tė rėnė? Ndėrsa plagėt e shpirtit nuk kanė shpirt, prandaj dhe nuk kanė pėrkatėsi religjioni, plagėsit-specie qė nga ai ēast kthehen nė zėra tė kudomishėruar. Pėrndryshe pėrse kaq i lakuar zėri liturgjik Perėndi, nė njė vepėr kaq tė kursyer me gramatikė? Ndoshta, ja pse duhet ndjerė Migjeni, pėrndryshe ai ka tė drejtė tė jetė gjykatar: “S’duem, pėr hir/ tė kalbėsinave tė vjetra, qė kėrkojnė ‘shejtnim’”/ tė zhytemi prap nė pellgun e mjerimit/ qė tė vajtojm prap kangėn e trishtimit”. Amin!

Kaq spiritual me dhimbjen, por dhe kaq i ndjeshėm me gjuhėn, Migjeni ruan pėrdorimin liturgjik tė ortodoksėve Perėndi, dhe jo Hyj, siē mund tė pritej kjo nga njė poet ritual i gegėrishtes. Por kur ai pėrdor shumėsin, prapė pėr ritualizim, humbet brenda mistereve tė shqipes, tek feja e poetit: “Njeriun-paljaēo e krijoi absurditeti pėr me argtue hyjtė e natės, dritėn e ditės dhe krijesat e dorės tjetėr”.

Interesant nė tekstualitetin e Migjenit ėshtė pėrdorimi i mbiemrit hyjnore, i cili mbizotėron edhe nė standardin e sotėm. Tek ky pėrdorim Migjeni jep pėrshtypjen se e ka menduar disa herė, dhe madje tė numėrt e ka renditur, problematikėn tekstuale: “Atėherė, nė kėt pezullim tė njeriut, u zgjua nė tė ajo qė nuk asht prej kėsaj bote, ajo gjasend qė i thotė pjesa qiellore, hyjnore, perėndore e ku dij ma... “. Por edhe sikur ky tė ishte njė ēast i vetėm, gjetkė ai vėrtetohet njėsoj pėrshkrues: “... meritimi i lavdės nuk ėshtė tek ajo vetė, por tek ajo gjasend q’i thotė qiellore, hyjnore, perėndore e ku dij ma se kjo e bani njerėzinė t’i shpalli ultimatumin vetes”. Pėrsa i pėrket kėtij pėrdorimi, Konica e Noli, edhe pse mė afėr njė shqipeje mė pėrfshirėse sesa gjuha vetėmbrojtėse e Migjenit, parapėlqejnė “e perėndishme” dhe “perėndore”, nė vend tė “hyjnore”.

Ashtu siē ka vėnė radhė nė pėrdorimin e mbiemrave, duke vėnė hyjnore tė parėn, siē u trashėgua nė shqipen e sotme, njėsoj Migjeni rendit Perėndinė dhe Zotin, temėn e leximit tonė “... e tėrhiqte pėr kin tė palltos, por lehtė, shum lehtė, se kish frikė mos tė zgjojė mnin e zotit, e perėndisė, e dreqit, mnin e kėti njeriu-zotni deshta tė them”. Zoti ishte i pari, sepse ėshtė i njerėzve, perėndia ėshtė e dyta, sepse ėshtė e poetit, para se ai tė humbasė nė hyjnajė... Pra, pėrmes poezisė, fillit tė kėrthizės, por dhe referencės tekstuale nė poezi, si lajm gramatologjik, Migjeni ndihmon bashkėpėrdoruesit e shqipes, duke bėrė lojė me ta; njė lojė si opinion i mirėfilltė albanologjik.

Duke ecur nė kėtė lexim tė Migjenit, bindemi se sjellim njė enigmė pėr pėrsiatje tė mėtejshme, sesa njė pėrgjigje ndaj njė pyetjeje. Pėrderisa tema jonė ėshtė e ngushtė, mund tė them se pėrdorimi i termave Perėndi e Zot nga Migjeni ėshtė debatues edhe pėr pikėpyetjen ortodokse “toskėrishte-gegėrishte” nė tė kaluarėn, aq mė tepėr kur nuk ėshtė folur pėr nuancat gjuhėsore tė gegėve ortodoksė, siē ishte Migjeni, por dhe tė tjerė, e madje teologė e hierarkė tė KOASh-it.

(Pėrdorimi “ortodoks” kėtu nuk bėhet pėr tė pėrcaktuar pėrpjesat e Migjenit me fenė, sesa pėrkatėsinė e tij kulturo-spirituale, e cila ėshtė e cekėt tė mohohet me motive institucioni, nė njė kohė qė ky poet ėshtė kaq mėsimdhėnės pėr klerin shqiptar tė pasdiktaturės, sidomos pėr tė rinjtė, pėr seminaristat, ku Milloshi pėrkiste, pavarėsisht nga rrethanat, pėr t’iu kujtuar atyre tė njėjtėn pėrvojė kulturo-spirituale, e cila nė vitet 30 ishte vetėm nė fillimet e saj, por qė sot ėshtė zotėruese. Disa poezi tė Migjenit janė topikė tė gatshėm pėr biseda, nė qoftė se njė prift ortodoks nuk fshihet nėn mjerimin e pėrmbajtjes njerėzore, sidomos kur i dhimbset mė shumė shqiptari i sotėm).

Pra, lexuam kėtu njė poet me njė tė kaluar tė pasur gjuhėsore, pėrmes leximeve tė mirėfillta nė disa gjuhė, e nė disa trajta tekstuale brenda shqipes, i cili jep shenja terminologjie nė tekstualitetin e tij. Pėr sa i pėrket pėrpjestimeve tė sotme nė pėrdorimin e dy termave nė fjalė, a pėrkatėsve tė tyre, nga folėsit e gegėrishtes mė shumė pėrdoret nga ata Zoti, njėsoj si nė shqipen standarde: “…pse nuk ka ideal ma tė lartė ‘tash e pėrgjithmonė e jetės’ se me njoftė Zotin, me pranue qenien e Tij, se me e dashtė Zotin, me i shėrbye e me jetue pėr Atė” (Ipeshkėv Zef Simoni).


Fan Noli: Ti moj Perėndi e Dashurisė, shpėtona

Duke lexuar njė vepėr tė hershme letrare tė Nolit, pesė vjet mė tė vjetėr nga viti 1907, kur u botua e pėrkthyer nga greqishtja nė shqipe, menjėherė vėmė re se Noli kėmbėngul nė pėrdorimin Perėndi, dhe jo Zot, gjė qė e ruajti gjer nė fund tė krijimtarisė sė tij (Tema jonė ėshtė pėrdorimi Perėndi si Theos nė greqishte, sepse Kyrios ėshtė pėrkthyer nga Noli nė Zot). Ndėrsa Migjeni kujdesej mė tepėr pėr thelbin e gjuhės, dhe jo pėr mbaresat e saj, sepse qė tė dy autorėt kishin probleme me shqipen, pavarėsisht se nga pozita tė ndryshme, Noli mbeti njė pėrdorues emocional i toskėrishtes. Tek pėrdorimet e Nolit mund tė zbulohen shumė emocione tė autorit, ose tė zhduken krejt. Djaloshi i ri qė pėrpiqet tė shkruajė shqip, ruan trajtat kulturore tė saj, ato qė trashėgoi nga Thraka e largėt, tė pėrqasura e tė njelmėsuara me tė folmet e bashkėmėrgimtarėve nga Toskėria; pėr t’i imponuar nė letėr.

Si pasojė e kėtij sfondi etnogjuhėsor, Perėndia ėshtė e gjinisė femėrore, dhe madje me njė theksim tė dyfishtė, tė pazakontė, nga shkruesi: “Ti moj Perėndi e Dashurisė, shpėtona.”. Jo vetėm qė ėshtė e Dashurisė, por moj e bėn kėtė pėrdorim krejt tė lakuar nė femėrore. Pėrderisa kemi njė pėrkthim kėtu, dhe jo njė tekst origjinal, ėshtė e natyrshme qė pėrkthyesi tė jetė menduar mirė kur e ka pėrkthyer nga greqishtja. Nėse e pėrkthejmė mbrapsht nė greqishtje, kjo frazė mund tė ishte “O Theé”, ose “Re Theé”, gjė qė atje sidoqoftė dėgjohet si njė thirrore e ashpėr, ndėrsa nė shqipe pėrkthimi del ėmbėlsisht ledhatues: Moj! A tingėllonte kjo njėsoj pėr Nolin e atėhershėm gjuhėsor, apo ėshtė e kotė tė rendėsh mbas njė pėrkthyesi qė nuk kapet gjithmonė i pėrkthyer?

Mbas kėtij eksperimenti, e shohim Nolin tė pėrdorė trajta tė ndryshme gjinore brenda njė fjalie: “Perėndia jonė s’ėshtė def, ose kulēedrė, ėshtė ay me tė cilėn merret Jakovi dhe e shpie poshtė, ėshtė shkalla me tė cilėn tė ngrenė ėngjėjtė mi fron’ e tij”. Por si mund tė jetė Perėndia jonė, dhe pastaj tė bėhet ai, jo ajo, dhe pastaj e tij? Kjo tregon se “korrektesa” gjinore e tė Epėrmit nuk pėrfshihet nė axhendėn e atėhershme tė Fan Nolit si autor, ndryshe nga ē’do tė shohin nė vijim.

E njėjta luhatje nė pėrdorimin e gjinisė sė Perėndisė, nė krahasim me dramėn Israilitė dhe Filistinė, regjistrohet dhe nė pėrkthimet e para liturgjike tė Nolit, 1908-1914, ku pėrkthyesi nė parim pėrdor gjininė femėrore tė Perėndisė, por herė pas here kapet “i influencuar”, njėsoj siē pamė tek drama nė fjalė. Dy shembujt e mėposhtėm qėmtohen nga libri i parė dhe ai i fundit i kėsaj periudhe pėrkthimore, me njė hapėsirė pesėvjeēare nga njėri-tjetri: “... Perėndia jonė njerzidashėse, qė i akseptoj n’Alltar tė tij tė shėntė...” (Librė e Shėrbesave, 1909, f.99), dhe “Tė falurit t’im Pérėndisė do t’ia dérth, dhé atī do t’i trégoj hidhėrimét é mia” (Lutjesore, 1914, f. 85). Pra, ndėrsa pėrkthyesi pėrdor planifikueshėm gjininė femėrore tė Perėndisė, trajtėn kulturore jonė, ka raste, pėrmes njė korpusi tė dendur tekstesh tė atyre viteve, kur “hija” e Kristoforidhit, ose hijet e pėrbashkėta, nuk e trashėgojnė pėrkthyesin tė njėtrajtshėm, prandaj dhe Perėndia jonė bėhet herė ajo e herė ai, apo atij, e tij...

Ndryshe ėshtė nė periudhėn e dytė tė pėrkthimeve kishtare, 1941-1952, ku Noli e “mashkullarizoi” Perėndinė kryefund. Njė nga arsyet e ideologjisė sė Nolit mbi gjininė e Perėndisė, ishte shmangia nga ēėshtje qė kėrkonin debate teologjike. Nė kėtė rast gjinia nuk shpjegohej ndryshe nga Kristoforidhi nė tė kaluarėn, apo nga ortodoksia zyrtare nė Shqipėri, nė tė tashmen e tij, pėrveēse me motive teologjike, mbi simbolikėn mashkullore tė Zotit tė krishterė, si model i gatshėm nė marrėveshjet pėrkthimore (Le tė merreshin teologėt me asi punėsh...).

Nga pikėpamja tekstuale, njė nga ndryshimet gjuhėsore midis dy periudhave pėrkthimore nuk ėshtė ecuria e autorit nė shqipe, a ngurtėsia nė terminologjinė kishtare, siē mund tė priste dikush, sesa lėmimi i pikėpamjes gjinore nė tekstualitet. Jo vetėm nė adhurim, por dhe nė letėrsi, Noli dokumentoi tė njėjtėn gjė, duke vijuar pėrdorimin e Perėndisė nė mashkullore: “Ja ku tė vinj, o Zot, dhe prokllamonj qė je/ I mir’ i ėmbl’ i dhėmpshur, Perėndi i Jetės/ I vetėm qė di se ē’bėn dhe pėrse” (Vajtim pėr bijėn,V. Hugo, 1961) . Duke e trajtuar veten si nxėnės nė shqipe, pėr gjithė jetėn, nga njėra anė Noli respektonte intuitėn e tij kulturore tė toskėrishtes, por nga ana tjetėr pranonte sugjerimet e njė realiteti tejkalues; me modesti tėrheqėse.

Kur pranoi Perėndinė nė mashkullore (Perėndi i Jetės dhe jo e Jetės), jo vetėm qė Noli ra dakord me Kristoforidhin, ndryshe nga mė parė, por u bė mė i shtirur nė terminologji, edhe pse nė kahun e ndėrsjelltė; Kristoforidhi i pati mėshuar purizmit, duke shkulur nga gjuha ēdo fjalė tė huaj, qoftė dhe me rrėnjė njėsoj tė thella ndonjėherė, ndėrsa Noli tashmė po pėrjetėsonte fjalė tė huaja nė shqipe, tė cilat nė periudhėn e parė ishin mė tė pakta, plus qė ishin dėgjuar atėherė si kalimtare, pėrderisa fillimi i veprės liturgjike ortodokse pėrkoi me fillimin e priftit tė ri nė letrat shqipe.

Disa prej kėtyre fjalėve tė huaja janė krejt tė pashpjegueshme, sidomos nėse nuk thellohemi nė botėn kulturore tė autorit. Pėr shembull, ėshtė e lehtė tė anashkalojmė foljen “akseptoj” qė hasėm mė sipėr, sepse kjo konceptohej nė vitet 10, por ēfarė hiri pėrēon folja “prokllamonj” nė vitet 60, pėr njė autor tė plakur nė lėmin e pėrkthimit? Ose mė mirė, nė ēfarė ujėvare gjuhėsore zbrisnin shkrimtarėt bashkėkohės nė Shqipėri, dhe ku mėtonte tė ngjitej e tė mbetej Fanoli? Asnjė autor nuk i shpėton dot njerishmėrisė sė tij.

Gjuha e viteve 60 nė Shqipėri, nė krahasim me prelatin e mėrguar, tė jep pėrshtypjen se lėvrohet nė njė shekull tjetėr. Pra, pėr sa i pėrket gjuhės letrare, Noli kėmbėngulte nė vetvete. Ndoshta pėrkushtimi tek anglishtja, si gjuhė parėsore pėr tė, pėr mė tė dashurit e pėrditshėm, por dhe pėr grigjėn e tij; varfėria e shqipes sė gjallė tė bashkėbiseduesve nė mėrgim, pėrderisa shumica e shqiptarėve tė ardhur nga Shqipėria ishin tė paarsimuar e tashmė tė moshuar, domethėnė gjuhėsisht tė zhbalancuar (pėr dijetarin e zhgėnjyer nga mėsimi, shqiptarėt nuk shkaktonin mė ēastet e shkuara ngazėllyese, kur ata dinin vetėm shqip dhe vetvetishmėria shprehimore i kishte shndėrruar nė subjekt hulumtimi kulturor); vetėveēimi gjuhėsor i intelektualėve tė tjerė shqiptarė nė ShBA; pėrsiatja e tij e pėrhershme me njė botė tjetėr tekstuale, e cila mė nė fund e mundi kėrshėrinė, e tė tjera shkaqe, nuk ishin pak.

Librat qė i dėrgonin Nolit nga Shqipėria, jo vetėm qė ishin njė grimė e gjithė asaj gramatologjie qė po rrėmbehej kaq tekstualisht, por ka tė ngjarė qė Noli tė mos i lexonte fare, pėrndryshe si mund t’a anashkalonte ai detyrimin e intelektualit pėr tė lexuar e cituar veprat e bashkėkohėsve? (Noli nuk jep shenja bashkėlidhjeje me ato rryma filozofike ku mund shpėrnjihen veprat e bashkėkohėsve me motive pėrkatėsie). Nėse debatojmė sot mbi sensin, tiparet dhe imponimin e njė Shqipėrie virtuale, tej gjeografisė a pikave tė prekshme, lidhja kulturore e Nolit me realitetin shqiptar mund tė kuptohet si e paraprirė.

Le tė kthehemi tek qerthulli i kėsaj trajtese, tek pėrdorimi Perėndi dhe sidomos tek femėrorja e mashkullorizuar nė shqipe. Mbas gjithė kėtij leximi, ku pamė pėrpjekje institucionale pėr tė planifikuar tendencat gjinore tė emrave gramatikorė, ekzistojnė dėshmi tė mjaftueshme se kjo nuk funksionon gjithmonė shpenguar as nė tekstualitetin e sotėm ortodoks. Megjithėse Libri i Shėrbesave ėshtė botuar e kontrolluar shumė herė nė shqipe (1909-1994), prapėseprapė tek botimi i fundit ka raste kur Perėndia ėshtė nė femėrore. Pėr shembull, tek “Urata e himnit Kerubik”, ndėrsa teksti fillon me gjininė mashkullore, “… se vetėm ti, o Zot Perėndia ynė, i sundon qielloret…”, mė poshtė pėrfundon nė femėrore: “Ai qė pranon dhe qė jep vetveten, o Krisht Perėndia jonė…”.


Jakov Xoxa: O zot, pėrbuzja jote qenka si shiu

Nė tė njėjtėn periudhė tekstuale pėr Nolin dhe shqipen, nė vitet 60, le tė shohim pėrdorimet Perėndi dhe Zot tek bashkautorėt e tij nė Shqipėri. Po lexojmė shkrimtarin Jakov Xoxa, si njė nga mė tė spikaturit ato vite, por sidomos shkrimtarin qė lakonte mė shumė atėherė dy termat e kėtij debati: “Shyqyr qė na takoi perėndia rrugės, se zoti e di si do tė rronim kėshtu tė gjallė mes tė tė vdekurve e tė vdekur nė mes tė tė gjallėve...” (Lumi i vdekur, 1967, f. 160). Nė kėtė fjali duket se nė fjalėsin e shkrimtarit dy termat Perėndi e Zot kanė tė njėjtėn rėndėsi. Pėrderisa ėshtė njė fjali rrėfyese, me nota bisedimore dhe tė ēiltėra, perėndia ėshtė e para.

Por kur personazhet janė shpėrthyes, ajo qė vjen e para tė artikulohet ėshtė Zoti: “O zot! Pėrbuzja jote qenka si shiu, merr qė lart poshtė: Beu pėrbuz agallarėt, agallarėt subashllarėt, subashllarėt kosovarėt, kosovarėt myzeqarėt, myzeqarėt sarakaēanėt, sarakaēanėt evgjitėt, evgjitėt arixhinjtė, arixhinjtė... O zot! Ē’ėshtė ky mallkim i yt qė bije nga lart mbi njerėzi!” (f. 205). Pėrdorimi ritual i Nolit (Perėndi), pra, ėshtė larg pėrdorimit tė natyrshėm nė shqipen letrare (Zot). Duke lexuar Lumin e vdekur ndjen dikush se kjo gjuhė qė ishte dje, ėshtė sot, do tė jetė dhe nesėr; i njėjti truall.

Nuk ka dyshim se nė shqipen e atyre viteve Zoti pėrdoret pothuaj nga tė gjitha personazhet, pavarėsisht nga kategoria e tyre gjuhėsore. Nė thirroret e pėrsėritura Perėndia futet vetėm pėr t’a bėrė mė shkrehėse nė pėrdorim, ose pėr tė mbrojtur prozėn nga vjershėzimi:

“O zot, po shuajnė kasollen e po mbytin robt! ... dhe brodhi, nėpėr ujė, drejt mesores, pėr tė dalė pėrjashta.”
“O perėndi, ē’ėshtė kjo kėshtu? Paskan zbrazur puset mbi kasollen time!... Po njerėzit ku kanė vajtur?”
“O zot” U ngjall lumi i Vdekur!... klithi gruaja, vetėm, nė mes tė ujit dhe tė shiut; tė ujit qė rritej ēdo hap nga toka e tė shiut qė shtohej ēdo minutė nga qielli” (f. 283-284). Nuk ka nuanca dalluese nė kėto tre pėrdorime, sepse Perėndia ndėrfutet sa pėr freski, pėr tė mos monotonizuar pėrdorimin zotėrues, Zot.

Siē shohim mė sipėr, dy emrat e pėrveēėm Perėndi dhe Zot shkruhen me shkronjė tė vogėl, si nė gjithė romanin, gjė qė ekziston vetėm pjesėrisht tek Migjeni e Lasgushi, duke dhėnė pėrshtypjen e letrarizimit tė terminologjisė spirituale. Viti 1967, kur u botua ky version i ripunuar i Lumit tė vdekur, ishte viti “antihyjnor”; qė nga shkurti e deri nė nėntor u trajtėzua procesi pėr shpalljen e Shqipėrisė institucionalisht ateiste. Nuk dimė nėse ky drejtshkrim ishte i autorit apo i shtėpisė botuese. Nga ana tjetėr, duke lexuar zot dhe perėndi, vetė kjo tė jep njė ndjesi shplodhjeje, sidomos sot, kur shkronjat e mėdha nė terminologjinė spirituale rrezikojnė tė mbysin gjithė shkronjat e vogla, e ndonjėherė dhe ndonjė drejtshkrues.

Kjo mėtohet nėpėrmjet hijes sė anglishtes a tė greqishtes, fjala bie, edhe pse pėrdorimi pa vend i shkronjave tė mėdha e banalizon domethėnien e termave, sepse shqipja, duam s’duam, ka ēarė njė shteg tjetėr gjuhėsor. Gjithsesi, Jakov Xoxa regjistron me njė vėzhgim tė mprehtė gjuhėsor nė tekstualitetin e tij. Ka pasur epoka tekstuale kur nuk kishte shkronja tė vogla. Ēdo dorėshkrim pėrjetėsohej vetėm me shkronja tė mėdha, e madje pa shenja pikėsimi. Tė njėjtėn ndjesi tė jep ndėrsjelltas dhe vogėlshkronjėzimi si veēori, kur periodizojmė njė letėrsi vendore; tek Lumi i vdekur.

Jakov Xoxa duket se jo vetėm regjistron tė folmen e personazheve tė tij, por na sjell nuanca qė shprehin ideologjinė shprehimore tė tyre. Pėr shembull, qė tė kthehemi tek gjinia e Perėndisė, nė gojėn e at Thanasit shohim tė pėrdoret disa herė Perėndia, si zėdhėnės i ritit dhe folės i mistereve, dhe madje e pėrdorur nė mashkullore, ashtu siē do t’a pėrdorte njė prift ortodoks qė i qėndron besnik atyre gjėrave qė i thonė shkrimet e tij: “Perėndia, i paēim uratėn, qė ėshtė shėnjt mbi shėnjtė e s’di nga prapėsitė e djallėzitė e Satanit...” (f. 630). Pra Perėndia ėshtė shėnjt, jo shenjtore, sepse ati e pėrdor nė mashkullore, ndėrsa kudo gjetkė nė roman pėrdoret nga “laikėt” nė femėrore; flasim pėr ato raste kur e pėrdorin, sepse rėndom ata paraqėlqejnė Zotin. Gjithashtu dhe nuancat e sė folmes gege nė dialogėt e romanit sjellin trajtėn Zot dhe jo Perėndi: “Jo, asha zotin, pėr pa me u shndosh Sulejman Tafili, s’la kush me i qit fjalė pėr kėt!” (f. 594).

Zot a Perėndi?

Duke mbėrritur tek Jakov Xoxa, tek gjuha “standarde” e Lumit tė vdekur, ndihemi sikur kemi gjetur fillin e kėputur tė terminologjisė spirituale, nė vitin 1967, atė qė vazhdojmė tė endim sot e pėr shumė kohė. Nga sa u thanė nė kėtė trajtesė, del se fjalėt Perėndi e Zot janė tė njėkuptueshme e tė barabarta nė shqipen e dy shekujve tė fundit, tė paktėn, pavarėsisht nga luhatjet e pėrdoruesve e larmia e lėndės. Edhe pse fjala Perėndi ruan nuancat e saj tek disa autorė, me lėrimin e shqipes si gjuhė kombėtare, e sidomos si gjuhė letrare, pėrdorimi Zot ka marrė pėrparėsi si njė pėrzgjedhje e vetvetishme, e paplanifikuar nė burimet standarde tė gjuhės. Veē kėsaj, gjinia femėrore e Perėndisė, atje ku pėrdoret, ėshtė njė lėvizje njėsoj spontane pėr pėrdoruesit e shqipes letrare, sidomos kur ata artikulojnė jashtė hijes sė terminologėve spiritualė, tė cilėt e mėtojnė nė mashkullore, me motive ekskluzive.

Qė nga Naim Frashėri e gjer tek Jakov Xoxa, e qė atėherė e deri mė sot, pamė se pėrdorimi Zot ėshtė zotėrues pėr shqipfolėsit, tė paktėn jashtė shprehjeve rituale e tej shkrehjeve emocionale. Zoti ėshtė pėrzgjedhja mė e afėrt gjuhėsore pėr atė qė nė greqishte ėshtė Theos e nė anglishte God, pavarėsisht se kjo nuk pėrkon me ato gjuhė me tė cilėt janė nė kontakt shqiptarėt e sotėm.

Sa pėr pėrdorimin “tradicional” tė termit Perėndi, i cili ėshtė shumė mė i ri nė shqipe, me kėtė kuptim, ėshtė nė intuitėn dhe motivet e pėrkthyesve pėr tė pėrcaktuar pėrzgjedhjen, por sidomos gjininė e tij. Ėshtė shumė vėshtirė tė mos pėrdoret ky term nė adhurimin ortodoks, tė paktėn sot, por njėsoj e vėshtirė ėshtė vėrtetuar gjinia mashkullore e kėtij emri, e cila u shartua nga femėrorja. Jam i mendimit se alternimi ėshtė e vetmja zgjidhje pėr kėtė periudhė gjuhėsore.

Personalisht, duke u munduar tė gjej njė tekst sa mė pėrfshirės mbi terminologjinė ortodokse, pėrktheva nga anglishtja librin The Orthodox Way, i teologut anglez Kallistos Ware. Versioni i parė paraqitet me pėrzgjedhjen Perėndi, tek-tek e alternuar edhe me Zot, pėrderisa kėshtu e pėrdorin nė shumicė ortodoksėt, por ama nuk pranova nė pėrkthimin tim gjininė femėrore tė Perėndisė, pėrveēse nė citimet biblike e liturgjike, pėr tė ruajtur poetikėn e trashėguar tė adhurimit ortodoks nė shqipe. Mospėrdorimi i gjinisė mashkullore nė bisedė e nė mėsimdhėnie, rrjedh nga pėrvoja jonė gjuhėsore, pėrderisa intutita ime shprehimore nuk u influencua nga terminologjia e shqipes adhurimore, pėrderisa jam larguar nga Shqipėria para rilėvrimit tė shqipes spirituale. E si unė janė afro gjysma e folėsve tė kėtij lėmi.

Versioni i dytė, Udha ortodokse-2005, paraqitet nė Internet pa mohuar versionin e parė (Udha ortodokse-2004). Nė kėtė botim virtual pėrzgjidhet Zoti pėr God, duke lėnė Perėndi vetėm nė citimet biblike e liturgjike, pėr t’a afruar tekstin edhe pėr ata qė nuk kanė pėrvojė rituale. E kėsisoj sugjerojmė nė shqipen e pasdikaturės. Ka tė ngjarė qė edhe nė kėtė version tė fundit, megjithė mundimin pėr tė qenė sa mė “i pėrsosur” nė pėrkthim e nė drejtshkrim, tė gjenden luhatje nė pėrzgjedhjen e dy termave a nė gjininė e Perėndisė, siē pamė dhe tek Libri i Shėrbesave, ripunuar disa herė nė shqipe nga KOASh-i. Sado qė tė luftojė njeriu, qoftė dhe pėr disa breza, gjuha shqipe qenka si shpirti; ku i teket fryn...

Bota Shqiptare, 27 janar-24 shkurt 2005

Re: terminologjia spirituale

[QUOTE]Po citoj ato qė tha drite prej drite
Perėndia” dhe “Zoti” nė gjuhėn shqipe
-Ngjyrime kulturore nė terminologjinė spirituale

At Foti Cici

Nė dėgjim tė parė fjala Perėndi duket mė rituale, mė pak e pėrditshme, jo e standardit, ndėrsa fjala Zot si mė e pėrdorshme nga shqiptarėt, mė e thjeshtė, e drejtpėrdrejtė, jo liturgjike. Ku ėshtė ndryshimi midis dy fjalėve? A mund tė alternohen kėto pėrdorime nė shqipen e sotme? Cili term ka pėrparėsi nė pėrdorim? Ndėrsa fillojmė tė mendojmė e tė pyesim, na del njė pyetje tjetėr: ēfarė gjinie ka Perėndia nė gjuhėn tonė? A mund tė jetė Perėndia e gjinisė mashkullore? [QUOTE]
Drite prej drite....mmmm...sa emer te bukur qe keni zgjedhur.Por meqe keni deshiren te merreni me gjuhesi, atehere edhe emrin tuaj shkruajeni sipas drejtshkrimit....pra duhet ta filloni me germe te madhe.
Tani.......le te dalim ne analizen e shkrimit tuaj.
E para...pa asnje paragjykim, po ju them se shpesh here ne kete leter tmerresisht te gjate keni dale nga tema disa here. ( Kjo gje nuk i falet dikujt qe e vret pak mendjen per gjuhesine)
Ne fjalite e me siperme keni thene se:fjala Perendi duket jo e standartit. Jeni i sigurte zoteri per kete pohim tuajin? Qe te thoni - jo e standartit, eshte njesoj si te krahasoni televiziorin pa ngjyra me ate me ngjyra, sepse i pari nuk eshte me i standartit bashke kohor.
Keni thene : jo liturgjike.
Cfar kuptoni ju me kete fjale ?
Ne qoftese fjala Zot, eshte si me e perdorshme nga shqiptaret,kjo vjen per arsyen e thjeshte se fjala Zot eshte me e shkurter, ka vetem nje rrokje,por, kjo nuk do te thote se kjo fjale nuk na qenka liturgjike.
Me qe i jeni referuar anglishtes, ne ShBA laboratorit ne gjuhen e perditshme i thone Lab, kurse doktorrit i thone Dok....pra kjo ishte per shkurtesine e fjales ,dhe qe nuk kane te bejne aspak me mos liturgimin e tyre.Pra sipas arsyetimit tuaj duhet te vrasim mendjen se cila nga keto fjale Dok....dhe Doktorr eshte me e rendesishme dhe ku eshte ndryshimi ndermjet tyre( ! ).....
Keni thene: ku eshte ndryshimi ndermjet ketyre fjaleve?
Une besoj se ju a dhashe pergjigjen me lart per kete pyetje.
Keni thene:ndersa fillojme te mendojme e te pyesim, na del nje pyetje tjeter:cfar gjine ka Perendia ne gjuhen tone?
Habitem se si ka mundesi qe dikush qe na qenka edhe perkthyes (te pakten keshtu e kuptova per ju) te beje kete lloj pyetje.Me vjen keq qe dikush qe levron gjuhen ende nuk e ka gjetur gjinine e vertete te kesaj fjale.
Me shume me shtohet habia tek pyetja e me poshteme ku keni thene:
A mund te jete Perendia e gjinese mashkullore?
Me kete pyetje qe keni bere une kuptoj se qe ne fillim te ketij shkrimi,ju keni hyre me mendimin e femritetit te kesaj fjale, sepse para kesaj pyetje keni pyetjen tjeter e cila thote:cfar gjinie ka Perndia ne gjuhen tone? Me pas ju ka shpetuar mendimi qe ju vete keni ne koke me pyetjen: A mund te jete Perendia e gjinise mashkullore?
Pra ne kete rast, ju i dashur zoteri kerkoni me cdo kusht te impononi mendimin tuaj, sepse pyetjes:cfar gjinie ka Perendia, as ju vete dhe askush tjeter nuk i dha pergjigje deri tani, qe te aludohet per gjinine mashkullore.

Shumė prej nesh nuk i kanė menduar pyetje tė tilla, sepse ēdo gjė e natyrshme nė gjuhė nuk ngre pyetje. Tė huajt, veēse, janė tė parėt qė e shquajnė dukurinė nė fjalė, e madje si “ērregullsi”, tė paktėn, nė pėrpjestimet e gjinisė, por dhe tė synimeve kuptimore. Njė ēast i tillė, si dhe habitorja e vendorėve pėr t’u pėrgjigjur, u jep nxėnėsve tė shqipes njėfarė ngushėllimi nė ndėrlikimet e sigurta tė gramatikės sonė. Edhe pėrkthyesit, sidomos rishtarėt e misioneve, befasohen kur pėr herė tė parė iu kėrkohet tė pėrkthejnė tjetėr pėr tjetėr emra e pėremra kaq “absolutė” nė gjuhė tė tjera.

[/i]


“Perėndia” dhe “Zoti”

Institucionet e sotme spirituale kėmbėngulin se Perėndia ėshtė ajo fjalė qė shpreh atė qė thotė greqishtja Theos dhe anglishtja God, ndėrsa fjala Zot ėshtė ajo qė thuhet Kyrios dhe Lord, pėrkatėsisht te kėto dy gjuhė. Por ja qė shqipja nuk ėshtė kaq e thjeshtė sa ē’duket me tė parėn. Jemi tė detyruar tė pranojmė, pėr tė ruajtur pėrpjestimet historike tė shqipes spirituale, se njė pėrdorim i tillė mund tė sugjerohet vetėm nė gjuhėn adhurimore, nė terminologjinė liturgjike tė ortodoksėve (Flas pėr zonėn ortodokse sepse atje kam liri tė plotė pėrshkrimi e sugjerimi). Pėrndryshe fjala Zot nė shqipe ka tė njėjtin pėrkthim me atė Perėndi, gjė qė fjala Kyrios nuk e ka me atė Theos, dhe as fjala Lord me atė God.

Kur shqiptarėt shprehen pėr t’iu referuar realitetit hyjnor, ata thonė, “a beson nė Zot”, “a ka Zot”, “t’a bėftė Zoti mirė”, “dhėntė Zoti”, e shumė tė tjera, duke e lėnė tė shprehurit me “Perėndi” pėr trajtat dialektore, a diēka shumė tė veēantė, poetike a rituale. Kjo nuk ndodh nė gjuhė tė tjera.
[QUOTE]
Institucionet jane me se ne rregull ne konceptimin e kesaj fjale.
Keni thene se, fjala Kyrios nuk ka te njejtin kuptim ne greqisht me fjalen Theos.
Jeni i sigurte?
Greket shpesh thone ah......Thee ke Kyrie !
Ne shqiptaret shpesh themi ah...Zot e Perendi !
Keni thene se, fjala God nuk qenka e njejte me fjalen Lord.
Cfar fakti keni ju per keto konstatime?
Fjalet: Theos ,Kyrie,God,Lord,Zot dhe Perendi, nuk jane fjale dy mije vjecare i dashur zoteri,pra keto fjale nuk kane lindur bashke me Krishtin,por, kane qene edhe me perpara.I them keto,sepse ne konstatimet tuaja te me poshteme ngatarroni fene me gjuhen, gjera te cilat nuk kane lidhje aspak me njera tjetren.
Shembujt tuaj me lart " a ka Zot", "t'a befte Zoti mire", "dhente Zoti" i keni marre si aksioma te pa ndryshueshme gje e cila eshte 100% gabim.
Po ju a vertetoj te kunderten pra si vijon...
" A ka Perendi" "T'a befte Perendia mire" "Dhente Perendia"
A do t'i kundershtoni keto fraza????????????
Keni thene:te shprehurit me Perendi e lene ne trajtat dialektore a dicka shume te vecante (!)...poetike a rituale ...(!)(!)(!)....
Cfare po flisni keshtu?????
Une bej pjese tek shqiptaret, rrethohem prej tyre dhe,fjalen Perendi e degjoj cdo dite, duke mos patur qellim poetik apo ritual, sic ju pelqen juve te shpreheni.
[/i]

Bashkėkohės qė flasin e lėrojnė shqipen standarde, pėrdorin Zot si pėrzgjedhje tė drejtpėrdrejtė, tė sigurt nė formulim. Pėr shembull: “…Shqipėrinė e ruan Zoti dhe jo qeveria” (Besnik Mustafaj). Ndėrsa fjala Perėndi ka mė tepėr pėrdorim nuancor, poetik, paksa rrėshqitės nga kompaktėsia e standardit: “Fuqi tė tilla duken si njė perėndi e rrezikshme” (Mimoza Ahmeti). Pėrveē pėrzgjedhjes sė perėndisė, si pėrikje tej pėrditshmėrisė nė shprehje, duket qartė dhe gjinia e Perėndisė, e cila e ka natyrshmėrinė nė femėrore: “perėndi e rrezikshme”, nė njė kohė qė nė terminologjinė kishtare kjo ėshtė “mashkullorizuar”: “Perėndi i madh”, pėr shembull.
[QUOTE]
Tek keto rrjeshta perseri vlen te deshirohet shume.
Keni thene:bashkekohesit qe flasin e lerojne shqipen standarte,perdorin Zot si perzgjedhje te drejte per drejte....te sigurt ne formulim.Per shembull: "Shqiperine e ruan Zoti dhe jo qeveria"
Tjeter: Fuqi te tilla duken si nje perendi e rrezikshme.
Tani meriton te te flas ne numurin njejes.
C'jane keto citime idiote qe po ben?
A e ke idene ti se cfar eshte nje gjuhe apo jo?
Del qarte se nuk e kam patur hic gabim qe, ne fillim te kesaj letre te stergjate keni patur deshiren qe ta paraqesni sipas deshires tende gjinine e kesaj fjale sepse edhe e ke pohuar perseri me poshte.
Hahahahahaha....a merret nje Mimoza per kete teme qe kemi ne....? Hahahahaha sa me ke bere per te qeshur.
Nje gjuhe djalo, nuk njeh as Fan Nolin e madh, as Faik Konicen etj etj, kurse ti sjell ketu Mimozra hahahahahaha.
Po pse, po pret qe te ta them une gjinine e vertete te kesaj fjale???????
Do te ta them ne fund.
Po e mbyll per pak qe ta vazhdoj perseri shkencen tende.
Vijon,,,,,,,

Mos dyshoni mbi gjininė time!! :D Jam mashkull!!

Tani po jap edhe unė mendimin tim...
Pėr mua "Perėndi" ėshtė gj. mashkullore, se nė shqip kemi edhe "Perėndeshė" qė i pėrket gj. femėrore. Dhe nė shqipen e sotme pėr mua trajta e shquar duhej tė ishte "PerėndiU" e jo "PerėndiA".

Tani mbi fjalėt Perėndi dhe Zot...
Mundėsia I-rė: "Perėndi" mė e vjetėr se "Zot". Kemi "Perėndi" dhe "Perėndeshė" nė pėrshtatje me Hyjnitė e lashta; dhe "Zot" si fjalė doli mė vonė, kur u importuan fetė lindore (monoteiste) ku Hyjnia ishte 1 i vetėm dhe krijoi njeriun sipas shėmbėlltyrės sė vet. Si rrjedhojė doli edhe Zoti/ėri pėr meshkujt dhe Zonjė/ushė pėr femrat.
Mundėsia II-tė: Tė dyja ekzistonin si fjalė, por u zgjodh njėra prej tyre pėr tė pėrkufizuar Hyjninė e importuar nga fetė lindore, duke u bazuar tek shėmbėlltyra e njeriut me Hyjninė (sipas feve lindore), dmth burri (Z) dhe gruaja (Znj) ishin shėmbėlltyrė e Hyjnisė.
Mundėsia III-tė: Tė dyja ekzistonin si fjalė, por u zgjodh njėra prej tyre pėr tė pėrkufizuar Hyjninė e importuar nga fetė lindore, duke u bazuar tek prona. Dmth, meqė Hyjnia e importuar ndodhej kudo dhe Hyjnisė i pėrkiste gjithshka, Hyjnia ishte pronari (Zoti) i gjithshkaje.

Mendoj se fjala Zot ėshtė po aq e lashtė sa fjala Perėndi, pasi nė shqip kemi zoti=pronari ("ėshtė i zoti i asaj shtėpie"="ėshtė pronari i asaj shtėpie"). Dhe "i zoti" mendoj se rrjedh nga "i aftė" (i zoti pėr tė bėrė diēka), pra "Zot" ėshtė po aq (ose mė) e lashtė se "Perėndi".

O Pere.....ke 100% te drejte....keto mendime qe ke shkruar ketu bashke me mbaresat e asaj fjale, desha t'i shkruaj edhe une,por, me vjen mire qe ma kalove.

Re: terminologjia spirituale

[QUOTE]Po citoj ato qė tha drite prej drite


Ndryshimi i gjinisė sė Perėndisė nga femėrore nė mashkullore, ėshtė aq i vjetėr sa ē’ėshtė dhe kuptimi i sotėm i kėsaj fjale. Shndėrrimi i gjinisė u ndėrfut si pasojė e ideologjisė sė krishterė nė pėrkthim, ku Zoti ėshtė i simbolizuar mashkull.
[QUOTE]
Keni thene: ndryshimi i gjininse nga femerore ne mashkullore eshte i vjeter dhe shnderrimi i gjinise u fut si pasoje e ideologjise se krishtere, ku Zoti eshte simbolizuar mashkull.
Po qe se ti kerkon te besh humor... tek ky forum eshte nje teme me titull "te qeshim pak"...shko atje djale ( megjithese nuk do te qeshe askush me fantazite tuaja)
[/i]

Nė fakt, i Epėrmi qė na ėshtė simbolizuar si i gjinisė mashkullore, teologjikisht ėshtė tej gjinive, pra ėshtė i pagjinishėm, qė pėr ne njerėzit do tė thotė se ėshtė i dygjinishėm.
[QUOTE]
Ne keto rrjeshta,perseri euforia e jote djalosh ka marre vrrull te madh.
I Epermi, nuk na eshte simbolizuar ne ASNJE gjini !
Me poshte ke thene: eshte i pa gjinishem....dhe perseri vazhdon me rakine qe ke perballe duke pohuar se: per ne njerezit do te thote qe eshte i dy gjinishem.
Kush tha qe per ne njerezit do te thote se qenka i dy gjinishem???????
Thu ti ...!
[/B][QUOTE]
Para se tė lexojmė disa nga klasikėt tanė, vlen tė shėnojmė se fjala Perėndi nė shqipe fillimisht do tė thoshte mbretėri dhe jo Zot. Tek Matrėnga, pėr shembull, Perėndi pėrdoret nė vend tė fjalės mbretėri, siē duket dhe nga teksti italisht pėrbri: Perėndia e qiellvet – il regno di cieli. Ndėrsa fjala Perėndeshė pėrdoret atje pėr Marinė, nė vend tė fjalės mbretėreshė: “Falemi, Perėndeshė, ėma e elejmosinit” (dio ti salvi regina madre di misericordia). Kėshtu ėshtė e regjistruar kjo tek autorėt e vjetėr shqiptarė deri tek Anonimi i Elbasanit, ku Perėndi pėrdoret me kuptimin Zot, por Perėndesha ende quhet Mbretėresha, pėr Hyjlindėsen, Marinė. Kjo dukuri ka ngjyruar dhe pėrkthimin e Anonimit nė anglishte, nga vetė Dr. Robert Elsie, i cili e pėrktheu kėtė nė “Hyjneshė”: “PRDsha denj mė gjunjė e ra…/ The Goddess fell to her kness…”. Pra, gjatė njė qindvjeēari si lak kohor, mbas Matrėngės, domethėnė para Anonimit, midis viteve 1592-1761, duket ndryshimi i kuptimit tė Perėndisė nė shqipe; nga Mbretėreshė nė Zot.
[/i]
C'ja ke fut kot prape.
Fjala Perendi as qe do te thote mbreteri dhe kurre nuk ka patur kete kuptim kjo fjale.Ti i referohesh nje perkthyesi te huaj i cili kerkon te pershtase perkthimin e tij ne gjuhen me te cilen ai punon....dhe drite shkurtesia jote eshte se ate perkthim na e sjell ketu si shembullin me te mire.
Ne italisht kemi fjalen "disperato" pra qe do te thote "i mjere", por, kjo fjale merr kuptim tjeter po ne kete gjuhe.
P.sh. Disperatamente Xhulia.
Perkthimi : Per gjithmone Xhulia.
Perkthimi nuk eshte: Shume e mjera Xhulia. Apo...e varfera Xhulia,Apo Xhulia e mjere ...etj.etj.
Keshtu qe o drite prej erresirre...shembujt e tu jane nje vrime ne uje dhe me vjen keq qe ti qenke perkthyes....sepse keshtu je nje masakrues i perkthimeve qe ben.
[QUOTE]

Naim Frashėri: Nė zėmrėt tėnė e gjejmė Zonė

Naim Frashėri pėrdor me tė njėjtėn lehtėsi Perėndi dhe Zot, pėrveēse kur kėrkon tė pėrftojė rimėn, nėn shtrėngesėn e rrymave poetike tė modeleve tė tij: “Po tė nderojė njeriu njerinė/ e ka nderuar dhe Perėndinė/ Nė zėmrėt tėnė e gjejmė Zonė/ shtėpi’ e ti ‘shtė zėmėra jonė”. Pra, nė vitet e tij kuptimi i emrave Perėndi e Zot ishte njėsoj si sot, por ama i njėjtė duket dhe pėrdorimi, gjė qė sot ėshtė shpėrpjestuar.

Perėndia pėr Naimin ishte ashtu siē e ka shqipja, nė gjininė femėrore. “Fuqit’ e Perėndisė/ duket tekdo/ se shpirt’i gjithėsisė/ po ėshtė ajo”. Pėrderisa Naim Frashėri nuk ishte i krishterė, e kishte mė tė lehtė tė shkruante shqip siē ndjente, ndėrsa intelektualėt e krishterė ato vite, si Kristoforidhi pėr shembull, krijonin nėn njė presion gjuhėsor, pėrderisa ata qė investonin pėr tė shtypur librat e tij shqip nuk kishin synime kombėtariste nė gjuhė, por vetėm spirituale. Nėpėrmjet pėrkthimeve ne trashėguam shumė, por midis tyre ndjemė dhe tėhuajtje tė shqipes.
[/i]
Ke theneerderisa Naimi nuk ishte i kreshtere e kishte me te lehte te shkruante shqip sic ndjente.
Hahahahahahahahahahahahahaha.....sa mendimtar i forte qe qenke...hahahahahahahaha, pse te krishteret e kishin te ndaluar te shkruanin shqip sic ndjenin?
Feja dhe gjuhesia nuk kane asnje lidhje o filozof pulash.Kristoforidhi as qe ka bere presion gjuhesor ne shkrimet e tij. Ne ate kohe secili ka shkruar ne dialektin e tij dhe askush prej tyre nuk ka bere ate presion qe ti po na thua ketu.
[QUOTE]

Faik Konica: Perėnditė janė tė kėnaqura nga patriotizma juaj

Faik Konica pėrdor mė shumė Perėndia sesa Zoti, edhe pse nuk mohon asnjė trajtė. Edhe ky ruan gjininė femėrore, por jo gjithmonė: “Tė lėvdojmė Perėndinė/ qė krijojti bukurinė/... S’ėshtė i ashpėr, pa mėshirė/ ėsht’ i fortė dhe i mirė.” Pak mė poshtė Konica flet pėr Zotin dhe nuk dihet se nė ē’varg e ka ndarė nga mendja e tij aq detajuese Perėndinė nga Zoti: “Lėvdim Zotit plot me shie/q’i dha botės kėtė hie”. Nė prozėn shqipe, ku Konica ėshtė i pėrhershėm, ai e ka pėrdorur gjerė fjalėn Perėndi, dhe madje shumė tė lakuar nė femėrore: “Perėnditė, thanė pleqtė, janė tė kėnaqura nga patriotizma juaj...”. Sidoqoftė, ky rast nuk ėshtė kaq i vėshtirė sa ē’ėshtė ky qė vijon, ku autori ka bėrė mbitheksime, gjė qė tregon se e ka peshuar mirė pėrdorimin: “S’ka forcė as fuqi veē se te Perėndia, e Larta, e Madhia!”.
[/i]
Ne rradhe te pare ti nuk ke ide se si mund te formohet nje veper artistike.E dyta, nuk paske ide mbi menyren se mund te mendoje nje krijues kur shkruan vepren e tij artistike.
Ti kapesh me kthetra ne vogelsira te atilla qe as Faik Konica e as ndo nje tjter as qe i ka menduar ne ate menyre qe ti po perpiqesh te na i sjellesh ketu.
Aty me lart ke fjalen : patriotizma !
Po kete fjale pse nuk e ke marre ne analize?Kjo fjale mbaron me germen " a " gje e cila i perket femerorit.Porse patriotizmi dhe patriotizma nuk kane asnje ndryshim. Me zor te madh perpiqesh ta nxjerresh fjalen Perendi ne femrore..... po ta kuptoj qellim e keq qe ke.
Sic ta kam thene edhe ne mesazhin para ketij...Gjuha nuk perfill as Naimin, as Fan Nolin, as Faik Konicen etj.etj.
Ti i referohesh klasikeve dhe duke perfituar nga gjendja shpirterore qe ata kane qene ne castin qe kane shkruar, perfiton nga rasti me disa shprehje te tyre.
Djali....mos iu refero klasikeve sepse ata nuk jane krijuesit e gjuhes shqipe....mos u lodh kot per qellimin e keq qe ke.
Te gjithe ne, edhe klasiket, persa i perket gjuhes...ne nuk bejme gje tjeter pervec perpjekjes per ta zbuluar gjuhen, por nuk jemi krijuesit e saj.
Keshtu qe, referimi yt per emrat e degjuar te shqipes eshte perseri nje vrime ne uje.
Mos mendo se na e mbushe mendjen me keto referime.
[QUOTE]

Nė gjuhėn e Konicės nuk fshihet pėrkujdesja e intelektualit nė pėrzgjedhjet e terminologjisė, e cila ende sot nė lėmin fetar nuk ėshtė e shpenguar. Ka disa pika ku Konica jep opinione tė vlefshme. Nė qėmtimin qė vijon, pėr shembull, bėhet dallim mbi pėrdorimin shpirtėror dhe spiritual nė shqipe, njė nuancė qė vėshtirė tė pėrftohet dhe nė shkrimet e mendimtarisė sė pasdiktaturės: “... muzika, pėrveē pėlqimit estetik qė na jep si art, ka edhe njė fuqi spirituale qė shvillon hollėsin’ e shpirtit”.
[/i]
Shiko ku eshte idjotesia ketu.
....muzika pervec pelqimit estetik qe na jep si art,ka edhe nje fuqi spirituale qe zhvillon hollesine e shpirtit.
Kete reference e ke sjelle ketu si dicka te mrekullusheme por, ajo nuk eshte gje tjeter vecse nje idiotesi.
E para: muzika as qe ka estetike.
Ne qoftese degjojme radio...estetiken mund ta kete vete radio, pra mund te jete nje radio e bukur, por jo muzika qe del prej saj.
Ne ate shprehje jane edhe fjalet : ka edhe nje fuqi spirituale.
Hahahahahahahahahaha.....pra keto fjale jane te dores se dyte.....hahahahaha......
Muzika vetem fuqi spirituale ka mer djale... cfar fuqie tjeter ka muzika???????
Kurse aty eshte perdorur ne kete menyre.....ka edhe nje fuqi spirituale ..hahahahahahahaha...cfar komedishe ka ne forum.
[QUOTE]

Kur Konica fjalėson brenda religjioneve, ai jo vetėm qė vėzhgon e respekton shqipen e tyre, por pėrdor e ndihmon, qoftė dhe kur rrėmbehet: “
[/i]
Ke thene: shqipen e tyre.
Perseri magesia jote ne kete fushe mund te shprehet me miliona kilometra katrore.
Ku ka shqipe e tyrja dhe e jona???????????
Gjuha eshte gjithmone nje.
Edhe ne kishe edhe ne xhami perdoren te njejtat folje, lidheza,nyje te perparme e te mbrapme.
Ti thua: shqipen e tyre.
Hahahahahahahaha gallate fare.....

[QUOTE]
Lasgush Poradeci: O Zot, po rroj pendesėn e jetės mź sė nxire

Deri kėtu, pavarėsisht nga parantezat e Konicės, pamė se rilindasit janė kaq tė shpenguar me “femėroren” e Perėndisė, saqė e lakojnė nė sipėrore, duke pėrveēėsuar madje dhe mbiemrat “e Saj”. Duke kapėrcyer shqipen eksperimentuese tė Konicės.
[/i]
Vertet i pame ato qe thua ti?
Por nje gje te ben pershtypje, lufta jote per femerorin e kesaj fjale shkon deri ne neveri sepse aty me lart ( aty e ke, vete e ke shkruar) gjejme peremrin; e Saj !
Ky peremer nuk eshte shkruar as nga Konica e as nga Lasgushi por nga ty.
Me c'te drejte ti e shkruan kete gje??????
Kush je ti qe kerkon te besh keto nderhyrje?
Me poshte ke thene: shqipen eksperimentuese te Konices.
Cfar eshte kjo shqipja eksperimetuese?
Ku do te dalesh ti me keto fjale?
Perseri del qarte se ti nuk ke ide se cfar eshte nje gjuhe.
Por, do te ta cjerr masken qe ke.
Duro dhe pak.
PS; i hoqa disa pjese qe ishin me poshte sepse ishin thjeshte referate letrare....ndersa ketu tema eshte per fjalet Zot dhe Perendi.
Ky vizitori prej drite nuk po di mire se cfar po ben.
[QUOTE]
Pėr sa i pėrket pėrpjestimeve tė sotme nė pėrdorimin e dy termave nė fjalė, a pėrkatėsve tė tyre, nga folėsit e gegėrishtes mė shumė pėrdoret nga ata Zoti, njėsoj si nė shqipen standarde: “…pse nuk ka ideal ma tė lartė ‘tash e pėrgjithmonė e jetės’ se me njoftė Zotin, me pranue qenien e Tij, se me e dashtė Zotin, me i shėrbye e me jetue pėr Atė” (Ipeshkėv Zef Simoni).
[/i]
Kush tha qe ne veri perdoret me shume fjala Zoti dhe jo Perendi?
Veriut ia hoqe Perendine me nje fjale eeeee?
Sa i forte qe qenke mor ti....je i pari qe me shpate ndave sinonimin e dy emrave.
Ne qoftese Ipeshkv Zef Simoni do te thoshte Perendia valle a do ta citoje ketu?
Ne qoftese Ipeshkv Zef Simoni do te thoshte Perendia valle a do te ishte ne gabim?
Djali une qe po shkruaj ketu, te siguroj se nuk vij nga Taivani....ok ?

[QUOTE]
Fan Noli: Ti moj Perėndi e Dashurisė, shpėtona

Duke lexuar njė vepėr tė hershme letrare tė Nolit, pesė vjet mė tė vjetėr nga viti 1907, kur u botua e pėrkthyer nga greqishtja nė shqipe, menjėherė vėmė re se Noli kėmbėngul nė pėrdorimin Perėndi, dhe jo Zot, gjė qė e ruajti gjer nė fund tė krijimtarisė sė tij (Tema jonė ėshtė pėrdorimi Perėndi si Theos nė greqishte, sepse Kyrios ėshtė pėrkthyer nga Noli nė Zot).
[/i]
Me nje fjale po kritikon Nolin tani eee?
Noli nuk e ka hic gabim ne perkthimin e asaj fjale.
Por, me ben pershtypje....pse i referohesh per here greqishtes ti?
Sa per dijeni Noli nuk trashegoi asnje lloj shqipeje nga Thraka sic thua ti.
Noli lindi ne Turqi ne fshatin Ibrik Tepe dhe nuk dinte shqip fare qe ne moshen 22 vjec.
Pse nuk e thua ndryshe mendimin e me siperm, qe: greket e kane perkthyer fjalen Zot te shqipes ne fjalen Kyrios te greqishtes?
[QUOTE]

Si pasojė e kėtij sfondi etnogjuhėsor, Perėndia ėshtė e gjinisė femėrore, dhe madje me njė theksim tė dyfishtė, tė pazakontė, nga shkruesi: “Ti moj Perėndi e Dashurisė, shpėtona.”. Jo vetėm qė ėshtė e Dashurisė, por moj e bėn kėtė pėrdorim krejt tė lakuar nė femėrore. Pėrderisa kemi njė pėrkthim kėtu, dhe jo njė tekst origjinal, ėshtė e natyrshme qė pėrkthyesi tė jetė menduar mirė kur e ka pėrkthyer nga greqishtja. Nėse e pėrkthejmė mbrapsht nė greqishtje, kjo frazė mund tė ishte “O Theé”, ose “Re Theé”, gjė qė atje sidoqoftė dėgjohet si njė thirrore e ashpėr, ndėrsa nė shqipe pėrkthimi del ėmbėlsisht ledhatues: Moj! A tingėllonte kjo njėsoj pėr Nolin e atėhershėm gjuhėsor, apo ėshtė e kotė tė rendėsh mbas njė pėrkthyesi qė nuk kapet gjithmonė i pėrkthyer?
[/i]
E di se cfar po ben tani.....vetem derr derr derr derr...kete po ben.
Ti moj Perendi e dashurise !
Me cdo kusht e do femerore.
A ke kundershtim ne kete perkthim: Ti o Perendi e dashurise !
Perkthyesi ka disa te drejta te tij ne nje perkthim dhe sic ta thashe edhe me lart, nje perkthyes kerkon te perftoje efektin ne perkthim ndaj dhe ai ka disa te drejta te perdore fjale si t'i duket e arsyeshme atij.
[QUOTE]
Mbas kėtij eksperimenti, e shohim Nolin tė pėrdorė trajta tė ndryshme gjinore brenda njė fjalie: “Perėndia jonė s’ėshtė def, ose kulēedrė, ėshtė ay me tė cilėn merret Jakovi dhe e shpie poshtė, ėshtė shkalla me tė cilėn tė ngrenė ėngjėjtė mi fron’ e tij”. Por si mund tė jetė Perėndia jonė, dhe pastaj tė bėhet ai, jo ajo, dhe pastaj e tij? Kjo tregon se “korrektesa” gjinore e tė Epėrmit nuk pėrfshihet nė axhendėn e atėhershme tė Fan Nolit si autor, ndryshe nga ē’do tė shohin nė vijim.
[/i]
Pse kaq i trashe qenke ti? Pervec se Perendia ne mashkullore eshte edhe Perendiu, nuk arrin te kuptosh se fjala Perendi eshte e gjinise ASNJANJESE.
Dhe ti ketu po na hedh poshte Fan Nolin...hahahahahahahahahahahaha.
PS: i hoqa shume pjese me dhjame te qelbur nga shkrimi i ketij lloj driteteje sepse ishin komplet te pa nevojshem.
Me poshte ai ka cituar Jakov Xoxen qe shkrojti ne rregjimin komunist.Vazhdon gjate me kete autor dhe as ai vete nuk e di se cfar dreqin po ben ne kete teme.
[QUOTE]

Sa pėr pėrdorimin “tradicional” tė termit Perėndi, i cili ėshtė shumė mė i ri nė shqipe, me kėtė kuptim, ėshtė nė intuitėn dhe motivet e pėrkthyesve pėr tė pėrcaktuar pėrzgjedhjen, por sidomos gjininė e tij. Ėshtė shumė vėshtirė tė mos pėrdoret ky term nė adhurimin ortodoks, tė paktėn sot, por njėsoj e vėshtirė ėshtė vėrtetuar gjinia mashkullore e kėtij emri, e cila u shartua nga femėrorja. Jam i mendimit se alternimi ėshtė e vetmja zgjidhje pėr kėtė periudhė gjuhėsore.
[/i]
Ke thene: Sa per perdorimin "tradicional"
Cfar eshte ky perdorim?
Pse qenka tradicional? Nderkohe qe ai term eshte me se i natyrshem dhe i perditshem.
C"lloj konstatimesh qenkan keto?
Ke thene: Termi Perendi eshte shume i ri ne shqipe.
Ashtuuu.......!
Kush je ti mer qe jep keto vendime te ndyra?
Me c'te drejte ti i jep vetes fuqine qe te percaktoje moshen e nje fjale?
Fjala Perendi (po ta them edhe nje here) nuk eshte e ardhur qe me lindjen e Krishtit.Ajo fjale eshte shume e vjeter, eshte pjese e gjuhes shqipe qe ti me ate myk qe ke ne koke kerkon me cdo kusht ta rinosh.
Koha po na vjeteron ne cdo sekond qe kalon.Ne qoftese ti ke forcen e rinimit, te pakten kete gje beje me njerzit se edhe te paguajne.
Ke thene qe: termi, Perendi, eshte i shartuar nga femerorja.
Me duket se po e ngatarron me veten kete term.
Me poshte ke thene: Jam i mendimit.....!
Mmmmmmmmmm.....e shikon pra qe ketu ke sjelle opinionin tend me ato rrjeta merimange.
Ke perdorur veten e pare gjate gjithe kohes ne kete shkrim dhe ashtu si pa dashje vete ti ja nxorre bojen vetvetes.
[QUOTE]
Sado qė tė luftojė njeriu, qoftė dhe pėr disa breza, gjuha shqipe qenka si shpirti; ku i teket fryn...
[/i][B]
Po keto fjale cfar kuptimi kane sidomos ato te fundit ku ke thene:
ku i teket fryn....
dhe i ke bere me pika?
Une vura re dicka, qe ne mesazhin tend jane fshire shume rrjeshta .
meqe nuk kisha kohe heren e pare qe shkrova e lashe pergjysme,por, diku une vura re shprehjen
" gjuhet origjinale" qe ti kishe perdorur aty.
Pra, kishe thene se si shqipja nuk eshte si gjuhet origjinale.
Ku kerkon te dalesh me keto fjale?
Cilat jane gjuhet origjinale?
C'kupton ti me fjalet " gjuhe origjinale" ?
Gjithashtu ke fshire disa rrjeshta ku thuheshin: ne fushen e ortodoksise kam liri veprimi.
Hahahahahahahahaha....po ti kujton se po perdor inteligjence ketu?
Ti ke lexuar forumin dhe ke pare se si replikojme ne ketu, apo edhe se si shahemi dhe mendove se po gjen nje tufe trapash ne kete forum?
Ti qe shpesh i referohesh greqishtes, dhe me cdo kusht atje kerkon ta nxjerresh koken....hahahahahaha !
Si nuk po na leni rehate nje cast mer greke hahahahaha....edhe ketu ne forum kerkoni te fusni hundet ju.
Pse i fshive mendimet e tua ne kete shkrim ?
Ketu nga nje here shahen njerzit me shprehjen : na ke sjelle nje carcaf.
Kurse ti ke sjelle nje rrote teritali e cila nuk ka mbarim vetem e vetem qe te na bindesh per grekizimet e tua.
Ne qofte se ke sado pak karakter, ti duhet t'i pergjigjesh pyetjes...
- Cilat jane gjuhet origjinale ?
Ne qoftese ti nuk pergjigjesh ne kete pyetje, atehere edhe vlerat dhelperore qe ia ke dhene vetes nuk i ke ne nivelin e duhur.
Me nje fjale, po nuk u pergjigje do te deshmosh veten si nje njeri pa seder dhe pa karakter.
Ikni....o lavire te historise.
Ikni...o lavire te gjuhesise.
Largohuni nga ne.
I ka ikur koha Kalit te Trojes.
Koha nuk punon me per ju.

E di qė s'ka tė bėjė me temėn, por po e fus kėtu kėtė mesazh meqė ėshtė i tė njėjtit person "At Foti Cici". Pėr mua qėllimi i tij duket, por nuk e di sa gabim mund ta kem. Lexojeni (sidomos pjesėt e fundit) dhe mendoni. Nuk dua tė bėj komente.

Pėr njė ripėrqasje shqiptaro-greke

Vitet e fundit mendoj se mendimtaria shqiptare ka ecur e ėshtė pasuruar. Nė shumicėn e rasteve risimet janė shprehur me emėr, qartė e pa pėrdredhje, pa shpėrfillur formulime tė tėrthorta nė dukje, por tė pafshehura edhe ato nė frymė. Njė veēori e pėrbashkėt pėr pothuaj tė gjithė mendimtarėt e pasdiktaturės ėshtė cilėsia gjuhėsore nė shqipe. Ėshtė meritė e tyre qė kėto vite lexuam pėrsiatje tė mirėfillta ndėrshqiptare e ndėrkulturore, gjė qė dėshmon se pjesa mė e madhe e jetės sė lėēitėsve nė fjalė tretet pėrmes jetės shqiptare, si shqetėsim i pėrhershėm njerėzor e intelektual, pavarėsisht nga profili i tyre profesional, pozita shoqėrore, pėrkatėsia politike a spirituale, njerishmėria, vendveprimi, etj.
Ashtu siē mund tė ngazėllehet dikush pėr mbarėshtimin e kėsaj mendimtarie bujtėse tė bashkėkohėsve, njėsoj dhe lėndohet kur shikon se pėrsiatėsit e “viseve” shqiptaro-greke nuk fjalėsojnė (Ėshtė alibi po tė besojmė se nuk kemi tė tillė). Pėr ata qė njohin zonėn e pėrmendur, jepet pėrshtypja ungjillore se atje pritet tė zbresė njė ėngjėll, se vetėm ai ka fuqinė tė trazojė ujėrat e fjetura ortodokse. Ata qė dergjen nė buzė tė moēalit besojnė se ai qė do tė arrijė tė futet i pari nė ujė, mbas ardhjes sė trazuesit, do tė shėrohet e do tė ecė pėrsėri. Zhuritja ėshtė vetjake.
Nga ana tjetėr, sa herė qė flitet diēka e mbarė pėr temėn tonė, kėrpudhojnė cilėsime zhvlerėsuese, me mėnyra faqepėrzhitėse, tė cilat nė shumicėn e rasteve rrjedhin nga njė intuitė e prishur, pa anashkaluar motive komode pėr tė tjerė. Pikat mė tė shpeshta tė kėsaj pėrndotjeje lidhen me gjithēka tė re qė shkruhet mbi marrėdhėniet shqiptaro-greke, dhe sidomos kur shprehet diēka qė ėshtė, prej mendimtarie tė shkuar, “e paprekshme”. Intelektualėt e traditės, veēse, na kanė lėnė aq sa deshnin dhe aq sa mundnin. Por sa e mundshme ėshtė tė bėhet fillesa e qėndresa edhe nė lėmin shqiptaro-grek?
Nėse mendimtarėt e kėtyre viteve dallohen pėr pavarėsi intelektuale, e nė disa raste nė vetėveēim tė pėrditshėm, shpifėsit e sotėm kėrkojnė pjesėmarrje e grupime, duke gjithėpritur njė a dy intelektualė pėr ēdo klan, tė cilėt do tė kenė dhuntinė, sidomos atė gjuhėsore/shprehimore, pėr tė sjellė nė lektizim bindjet e bashkideorėve. Mbas kėsaj, vijon disa herė dhe mohimi i kombėsisė sė risuesve, prandaj dhe u ula tė lexoj sot Faik Konicėn.
Shumė polemistė tė skajeve, pra, nuk lexojnė dhe luftojnė me metoda sot pėr sot, jo sot pėr nesėr. Pemėt e mosleximit dėshmohen tek mosnjohja e figurave mė tė dashura pėr ta, si Fan Noli e, sidomos, Faik Konica. Nė gjithė mendimtarinė tonė, a ka vėzhgues mė tė mprehtė, por dhe kritikues mė tė ashpėr tė mendėsisė shqiptare, siē ėshtė rrėfyer i rrėmbyer Faik Konica nė shkrimet e tij? Duke cituar Konicėn nuk kam pėr qėllim tė bėj pėrgjithėsime nė mendimtarinė e tij, as tė shkulloj emocionin e sotėm, sesa tė pėrshkruaj e tė sugjeroj nė njė pikė tė sigurt kulturore. Mėshirė!

Mohimi i dyfishtė i kombėsisė
Marrėdhėniet shqiptaro-greke, mjerisht, janė helmatisur nga tė dy palėt. Aq i vėshtirė sa ē’ėshtė ēmitizimi i Vorio Epirit nė botėn greke, njėsoj zhgėnjyes ėshtė ripėrvijimi i realitetit grek nė botėn shqiptare. Qė t’a trajtosh kėtė realitet vetėm nga njėra anė, nuk shtie melhem nė plagė. Nga ana tjetėr, tė mos rezistosh gjykime tė paanshme, nuk do tė thotė tė bėsh tė njėjtin mėkat, t’iu mohosh kombėsinė shqiptare bashkėkohėsve tė tu debatues, gjė qė e bėjnė vetė subjektet e zemėrimit tėnd; ky fakt e bėn ekstremin tė dukshėm e tė prekshėm tek ne. Pa sinqeritet e zemėrgjerėsi nė pranimin e kombėsisė shqiptare, nė specifikėn, por dhe nė plotėrinė e saj, nuk mund tė ketė prodhimtari nė marrėdhėniet shqiptaro-greke. Dhe kjo vlen pėr tej e pėrkėtej kufirit.
Mohimi i kombėsisė sė shqiptarėve ndaj shqiptarėve, tė tė verbėrve ndaj dritarėve, ėshtė njė pasion kulturor i trashėguar. Kur Konica kritikonte mendėsinė shqiptare, nė vend tė pėrgjigjeve pėr gjykimet e tij tė drejta a tė gabuara, ai cilėsohej nga bashkėkombasit e tij se nuk ishte shqiptar, pėrderisa rridhte nga njė trevė gjuhėsisht e pėrzier, pavarėsisht se Faiku ishte mysliman dhe nuk mund tė ishte diēka tjetėr nė atė trevė, pėrveēse shqiptar. Ajo qė befason pėr frymėn e atyre viteve ėshtė se Konica flet siē mund tė flasė dikush nė vitin 2005: “T’isha Grek do t’a kisha pėr nder, tė parėn se njeriu lėvdohet gjithėnjė me kombin e tij, tė dytėn se Grekėrt nė janė tė liq pėr Shqipėrinė janė tė mirė pėr veten e tyre, tė tretėn se Grekėrt kanė ndritur botėn...”. Nė fakt, jo se janė vetėm grekėt qė kanė ndritur apo jo botėn, por ndoshta prandaj dhe kėto cilėsime tė Konicės mė duken kaq interesante.
Njė nga arsyet qė ka shumė reagime tė ēartura mbas viteve 90, ėshtė nostalgjia e ėndėrrimeve tė pafajshme, dėshpėrimi pėrvėlues pėr mungesėn e njė klase shqiptare, e njė shtrese tė lartė imagjinare, e cila jo vetėm tė ekzistojė a tė ngjizet, por tė ketė nė tė njėjtėn kohė dhe potencialin pėr tė thėnė gjėra tė reja, tė cilat mund tė toleroheshin edhe nga skajorėt, tė ishin, pra, gjithėshqiptare, pėrderisa zbresin sė lartazi, nga tė kulluarit e fisshėm, e jo nga tė vdekshmit. Zhgėnjimi, nė kahun tjetėr, thellohet kur bashkėkohės “tė rėndomtė” dalin mbi tė tjetėt dhe mėtojnė se kanė gjykime tjetėr pėr tjetėr mbi ēėshtjet ortodokse, se kanė edhe ndriēim pėr t’i formuluar ato, e madje kanė ndjesinė se po influencojnė e po trashėgohen, teksa tė tjerėt vetėmjaftohen te zhurma e bėzanies sė njė opinioni tė sotėm mbresėlėnės, dhe asgjė mė tepėr.
Pėr kėta bashkatdhetarė tė smirės Konica thoshte: “Janė disa shqiptarė qė sillen si tė vėrtetė kėndezė, e zėmėrohen posa zė tė kėndojė kokorikooo nonjė tjatėr si ata. Mjerisht, nė Shqipėri ka pakė pula. Shqipėtarėt duke nderuar fort mėndjen dhe shėrbimtarėt e atdheut e duke i vėnė veshin me kujdes fjalės q* del prej ēdo gojės mė tė pėrvujtur, s’duan as kanė dashur (...) njeri qė del e thret: ‘Unė jam!’ Historia e Shqipėrisė s’ėshtė pėrveē vėrtetimi i kėsaj qė thomi.”
Mohimi i kombėsisė sė njėri-tjetrit siluron shpresėn shqiptaro-greke, por dhe ēnderon ndėrgjegjėsimin e njeriut shqiptar tė sotėm, pėr tė mos thėnė se, ata qė arrijnė gjer atje, e kanė fare afėr tė pėrtejmen e rrymave tė tjera, tė cilat askush nuk e ka pėr nder t’i pėrmendė se i beson. Sepse pėrndryshe, jemi ne qė “shkojmė kohėn duke thirrur se kėrkimet e Shteteve tė Ballkanit nė Shqipėri janė pa arėsye, se kombi ynė ėshtė mė i math se sa duan t’a bėjnė, etj, dhe nga tjatėr anė j’a vėmė nė dyshim shqiptarėsinė njėri tjatėrit!”. Mbas mohimit tė kombėsisė sė bashkėgjakėsve, ndėrvijojnė tė tjera mohime, derisa mohimtaria e tė qėnurit shqiptar dėshmohet si njė nga veēoritė e ekstremit, i cili ėshtė pikėrisht mungesa e truallit midis dy skajeve, nė kėtė rast ato shqiptaro-greke.
Teoritė konspirative, pėrmes sė cilave pėrligjen pėrluftimet ndaj mendimtarėve tė sotėm, nuk lindėn mbas viteve 90. Faik Konica jo vetėm qė i ndesh e i pėrball tė tillėt, por dhe i cilėson se “janė njerės tė lindur shpirt-robėr. Pėr ta, ēdo gjė nė botė bėhet pas njė urdhėri e pėr njė interest. Robėr vetė, nukė besojnė tė ketė njerės tė lirė.” Siē duket, nė ditėt e Konicės presioni ishte real, pėrshirės, gjė qė tė paktėn sot ėshtė zvogėluar. Vėmendja si pėrqėndrim e dhembshuri biologjike ndaj brendisė sė tyre, si pjesė e subjektit tė njė ideali, bėnte qė mendje kaq tė sistemuara tė ēmendeshin. Pasojė e kėsaj ēmendjeje hirlėshuese, shkaktuar nga ndėrmohimi i kombėsisė e i pėrndotjes sė motivit, ishte dalja nga vetvetja, “vetėshkombėsimi”, pėr tė mjekuar marrėzinė klanore tė bashkėkohėsve:
“Kur shoh ca eskrokė tė poshtėr e pa nder, mace t’egėra me dy faqe, tradhėtorė, ēpifarakė, vrasės vullgarė e prapa kurrizit [...], t’a marin e t’a pėrdorin-e t’a ndyjnė!-emėrin shqipėtar: t’a thom ēiltas se mė vjen turp qė jam Shqipėtar edhe unė. Tė qe se ndroja dot racėn t’ime me fjalė, shpejt do tė thohesha Grek, Kuco-Vllah, etj. Edhe Evgjit do t’a kisha pėr nder.”
Anėcakėria e viteve tona dhe mendjemadhėsia pa shkak fare, lavdėrimi i pasioneve tė sėmura, ato qė e mbajnė peng ecurinė e mendimtarisė shqipe, shpėrnjohja e historisė, leximi kokėposhtė i klasikėve tanė, tė gjitha kėto janė pengesa pėr njė rivlerėsim tė marrėdhėnieve shqiptaro-greke. Pa njė pėrmbysje nė kėtė lėmė, nuk mund tė ketė formulime qė japim hapėsirė tė dėgjohemi, tė influencojmė e tė pėrfitojmė, siē dėshironte dhe Faik Konica, dritari i kombit, kur pėrballte pjesėn e sėmurė tė kulturės sė tij.
Sė fundi, pėr sa i pėrket mohimit tė kombėsisė sonė nė etnokulturėn greke, gjykoj se asgjė nuk mund tė arrihet nga jashtė saj, pėr tė transformuar njė mendėsi tė kultivuar pėr breza tė tėrė, me mjete aq tė fuqishme. Sidoqoftė, ne thirremi nė kėto vite ndėrgjegjėsimi pėr tė bėrė hapa brendashqiptare, drejt njė perspektive respekti e tolerimi pėr njėri-tjetrin, pėr tė mos mohuar kombėsinė dhe origjinėn e mirėfilltė nė rajon tė bashkėkombasve tanė, vetėm se nuk biem dakord me ta pėr arsye filozofie a kimie. Pa kėta shqiptarė tė mohuar, veēse, fjalėt e rėnda tė skajorėve do tė vazhdojnė tė dėgjohen nga jashtė si tinguj tė vrazhdė kalimtarie.

Mėrgimi i ndjesės nė fjalėsin shqiptaro-grek
“Vetė Moisiu, i mundur prej Skėnderbeut, i pėrbuzur prej Turqve, dhe i rahur prej vetėdijes, iku nga Stambolli, ardhi nė Shqipėri, i ra Skėnderbeut nė kėmbė me njė bres tė lidhur nė qafė, dhe me lote nė sy i lypi ndjesė pėr fajin e tmerruar qė kishte bėrė. Ay e ngriti, e puthi nė ballė, si birin prodik i ati nė Ungjill, i dha shkallėn e vjetėr nė ushtėrinė kombėtare, dhe nxori njė urdhėr qė askush tė mos i fliste pėr tradhėsinė e shkuar”.
Kėtė fragment unė e ndjej si njė referencė kulturo-spirituale nė letėrsinė e etėrve tė kombit. Pėr mua nuk ka pasojė tundimi se sa pėrqind janė tė Skėnderbeut, sa tė historisė, sa tė folklorit, e sa tė Nolit. Rrėmimi i historisė, letrarizimi i saj, shenjtėrimi i heroit, tė gjitha kėto kanė pėr qėllim tek kjo referencė mėsimdhėnien, doktrinėn e vlerave qė pėrpiqet tė sugjerojė autori, nė kėtė rast Fan Noli, se pa ndjesė nuk mund tė ketė marrėveshje a marrėdhėnie tė sinqerta midis shqiptarėve. Prandaj dhe ky pasazh nuk mund tė shpėrnjihet nga brezi ynė, se pastaj lindin pyetje tė tjera: Kur ati i kombit fali tradhtarin e kombit, nė ēfarė lartėsie ndodhen ata qė nuk mund tė falin qoftė dhe njė tradhtar tjetėr, aq mė tepėr kur cilėsimet dalin nga vlerėsime konspirative e si rrjedhojė krejt tė sėmura?
Ajo qė ėshtė interesante ndodhet mu nė fund tė citimit, kur etnarku, pėr t’iu mbyllur gojėn shqiptarėve, qė tė mos merren me tė kaluarėn e tradhtarit, e shpalli kėtė me urdhėresė. A nuk ėshtė aktual Gjergj Kastrioti dhe, sidomos, Fan Noli, nė kėtė pikė? Ndjesa, veēse, si institucion i njė rajoni tė stėrlodhur, fillon brenda nesh, duke marrė si shembull Skėnderbeun qė fali bashkėgjakėsin e tij Moisiun, para se tė shtrihet nė tjetėrsi, tek grekėt pėr shembull, jo si obligim a si akt diplomacie/hipokrizie, sesa si ndjenjė detyrimi spiritual, mėsimdhėnieje, gjė qė mund tė ndjehet nga tjetėrsia si thirrje ndėrgjegjjeje; njė mėsim andej nga nuk e pandehin.
Mund tė thonė disa prej nesh se “grekėt janė tė parėt qė duhet tė na kėrkojnė ndjesė, pėr krimet qė na kanė bėrė!”. Por si mund t’i shpėtojmė pastaj kundėrpyetjes, “po shqiptarėt, a nuk kanė bėrė ata krime ndaj grekėve?”. Dhe pėrgjigjja e tyre ka pėr tė qenė njė “jo” me xixa.... Nė qoftė se ne kapemi e justifikohemi se “grekėt janė komb ortodoks dhe duhet tė japin shembullin tė parėt, sipas Biblės”, kjo nuk duhet tė sugjerohet nga shqiptarėt, sepse ne kemi njė trashėgimi mė tė larmishme spirituale, me disa religjione e disa reforma historike, prandaj dhe duhet tė gjejmė e tė provojmė vetveten. Nė qoftė se religjionet nuk kanė vlera tolerimi e ndjese, a nuk rrezikohen tė bėhen pre e shtrėngesės dhe e hakmarrjes?
Ēfarė thotė Faik Konica, tė cilin kemi thirrur nė kėtė bisedė? Ai na zhgėnjen, se na akuzon pėr krime kundėr grekėve. Ato figura qė tė ashpėrit i mbajnė si mė tė lavdishmet, sipas Konicės nuk janė aspak kėshtu. Kryeministri dalė nga Kongresi i Lushnjės, Sulejman Delvina, pėr shembull, “anėtar i dorės zezė xhon-Turke ka marė njė pjesė tė njohur nė vrasje tė pėrgjithėshme t’Armenėve tė mjerė mė 1915-16”. Por edhe nėse ekzistojnė sot historianė tej Konicės, tė cilėt mund t’a sfidojnė atė, ky mendimtar na rrėfen nė vijim gjėra qė nuk kemi pse tė mos besojmė. Bėhet fjalė pėr takimin e tij me Kolė Tromarėn nė Romė, prandaj dhe po sjell kėtu pjesėn mė tė madhe tė dėshmisė:
“Mė thotė Kapetan Kola se ronte nė Worcester njė Morait me tė shoqen, Korēare, me tė vjehėrėn, edhe me njė vajėz tė vogėl qė e kishin bėrė tė krishterė. “Vatra”, qė tė fitojė influencė nėr muhamedanėt, dėshėronte t’a heqė vajėzėn nga dor’ e Grekut edhe t’ua kthejė njerėzve tė saj. Po “Vatra” s’mejtoj as tė zėrė avokat qė t’a marė vajėzėn me gjygj, as tė pėrdorė shtypin amerikan pėr shpėtimin e saj. Jo, “Vatra” e zuri tė vetėmėn udhė qė dinė barbarėt: vuri edhe e vranė Grekun!
[...] Atė vajėz, e mundonte Greku? -Pėrkundrė, tha Kol Tromara, e yshqente mirė, e vishte bukur, e ritte me kujdesė. Gjeta njė shkak tė ndahem nga brigandi; edhe si mbeta vetėm, rashė nė shtrat, me ethet e dėshpėrimit. Mejtohesha: Themelohet njė shoqėri pėr tė stėrvitur e pėr tė qytetėruar popullin, - edhe mėsimi qė i jep populli ėshtė tė shkelė kanunet e vėndit e tė njerėzisė, tė zėrė pusi edhe tė derdhė gjak. O fat tragjik, qė mė ke bėrė shok me assassinėt e me brigandėt, mua qė mė vjen keq tė shtyp edhe njė mizė kur ecij udhės! Edhe s’dija si tė sillem: tė heq maskat edhe tė bėrtas, apo tė hesht nga frika e shkandullit?...
Ėshtė pėr tė besuar qė vrasja e Worcester-it s’ėshtė i vetėmi delikt qė ka bėrė “Vatra”. Edhe tė tjera vrasje n’Amerikė do t’a kenė burimin nė Tremont Street [...] Duhet faqezinjtė qė shkelnė e shkelin kanunet e Amerikės mirėbėrėse, tė marin njė arsim tė fortė; duhet puna e Worcester-it tė dalė nė shesh, edhe fajtorėt tė jipen nė duar tė policės; duhet tė gjith’ ata qė dijin edhe mbyllnė sytė, tė zbohen njė her’ e mirė me ēnderim nga Federata.
“Vatra” qė tė rojė e t’i bėjė shėrbime tė vėrteta Shqipėrisė, duhet tė ēpastrohet nga ēdo qelbėsirė; edhe njė Black-Hand ose Gang of hoolings and murdurers (sic) qė e kanė bėrė njerės pa shpirt e pa tru, tė lartėsohet e tė bėhet njė League for the social and moral education of the people...”.
Fjalė tė rėnda! Nė qoftė se nuk do tė isha klerik, do t’a provokoja lexuesin: Kush ishte mė kriminel, Enver Hoxha qė pushkatoi Kolė Tromarėn, apo Kolė Tromara qė pagoi pėr tė vrarė njė bamirės?! Ja fare kėshtu mund t’i dorėzohemi ndjenjave qė mėton ndjesa nė realitetin shqiptaro-grek. Zgjedhja e ndjesės si heshtje nė dhimbje, pėr njė kujtesė kulturore tė ēiltėruar, sepse kjo mund tė jetė pėr shumė udha drejt vetėnjohjes personale e kombėtare.

Mohimi i ndjesės nga institucionet ortodokse
E duam t’a pėrftojmė ndjesėn si institucion, siē thashė mė sipėr. Vetė kjo pastaj, sfidon institucionet ekzistuese, tė cilat janė larg kėtyre vlerave qė na lėēitėn rilindasit tanė. Sepse me arsye e me parashikime njerėzore, pret dikush qė ai institucion qė duhet tė bėjė i pari hapin e ndjesės ėshtė KOASh-i, konkretisht pėr pėrndjekjet dhe persekutimet qė shumė ortodoksė shqiptarė kanė pėsuar nė tė kaluarėn, por qė po pėsojnė ende sot (Nė qoftė se terrori shpirtėror nuk ėshtė pėsim, atėherė ēfarė ėshtė?). Pėrse tė shkojmė gjetkė e tė kėrkojmė gjurmė e hesap, kur e mira dhe e keqja janė tė mishėruara nė botėn shqiptare?
Shkaku kryesor pėr pėrgjumjen e ortodoksėve lidhet me moskuptimin e specifikės vendore nga vetė faktorėt ortodoksė, sepse ata janė parėsisht pėrgjegjės dhe pėr mė tutje; nuk mund tė fshihen mė mbas Njėshit ortodoks, herė duke i thurur lavde, e herė duke e pėrfolur mbrapa krahėve, pėr pėrfitime tė gjithandejshme. Nė qoftė se procedura tė tilla kanonike tej Njėshit janė dėlirur, atėherė me ēfarė ndėrgjegjjeje u shėrbehet institucioneve tė tilla kultbėrėse? Pėr t’i trashėguar? Bie tashmė pėrgjegjėsia tek klerikėt, e sidomos tek ata mė tė lartėt ndėr shqiptarė ortodoksė.
Por veē mosndijimit tė specifikės shqiptare nga tė huajt, apo nga vendorėt e zgjedhur prej tyre, ekzistojnė pikėnisje tė tjera, emocionale, personale, njėsoj tė dėmshme, tė cilat ėshtė shumė lehtė tė lidhen atje ku nuk zgjidhen; ja tek shquhet njė pjesė e krimeve bėrė nga vetė shqiptarėt ortodoksė, kur kėta janė tė padenjė pėr pozitėn qė iu falet, me apo pa meritė.
Nė kėtė perspektivė ndjese si rivlerėsim, vėrejmė tė zhgėnjyer se nuk tregohet urtėsi intelektuale nga shtetarėt shqiptarė, tė cilėt vazhdojnė tė bashkėmėkatojnė duke abuzuar qoftė dhe me laicitetin e pozitės sė tyre, pėr tė mos folur pastaj pėr detyrimet e tyre historike ndaj ortodoksisė shqiptare. Sepse pėrndryshe, ata sot duhet tė ishin mė tė informuar e mė tė ndjeshėm pėr ēėshtjet tona, duhet tė posedonin kėshilltarė kompetentė, gjė qė nuk ishte e mundur njė dhjetėvjeēar mė parė, kur u bėnė gabime me pasoja tej brezit tonė.
Duke u ndalur tek ndėrhyrjet dhe pėrzgjedhjet e pavend tė shtetit, le tė ndėrgjegjėsohemi mė nė fund e tė kuptojnė se nuk i ka hije njė kleriku shqiptaro-amerikan tė bėhet njėsh me lloj-lloj mileti, vetėm e vetėm pėr tė pėrfituar. Nuk ėshtė nė traditėn kanonike ortodokse qė njė prift i rėndomtė tė shkelė e tė tejkalojė pozitėn e tij, tė sakrifikojė kaq shumė prestigjin e fituar me metoda tejkishtare, nė njė fazė tė volitshme historike. Ndėrhyrja e tij nė vitin 1991 me Ramiz Alinė, nė vitin 1992 me Sali Berishėn, nė vitin 1998 me Fatos Nanon, e ndoshta dhe tė tjera qė nuk janė bėrė ende publike, shkaktuan plagė nė kishėn ortodokse shqiptare qė askush nuk ka dhuntinė t’i shėrojė sot. Prifti i pėrdorur e ka pėrdorur priftėrinė ortodokse kėto vite pėr tė pėrndjekur teologėt e pėrndjekur nga KOASh-i, tė cilėt janė detyruar tė pėrfundojnė nė kisha tė huaja, duke pėrfshirė dhe kėtė shkrues. Shpėrndarja e vėmendjes ndėr ortodoksė dhe ēorientimi e tyre, vijnė pjesėrisht dhe nga qėndrimi sibilik i atij prifti tė pėrdorur nga faktorė jo ortodoksė.
A nuk duhet qė kleriku i pėrfolur, i cili hiqet se ruaka dhe vlerat mė me sqimė shqiptare e amerikane, tė dalė i pari e tė sugjerojė ndjesėn si alternativė pėr jetėdhėnie nė jetėn shqiptare ortodokse, duke u nisur nga vetė gabimet e tij? Nuk flasim pėr akte sensacionale ndjese, tė cilat ai i zbatoi me hollėsi priftėrore kur ia kėrkuan, edhe pse ishin tej e ndanė sekullare. Flasim pėr ndjesė pa thėnė “mė fal”, ndjesė si qėndrim, me Fan Nolin e Faik Konicėn, si kthesė, si pajtim e rehabilitim i sivėllezėrve, si mė e vėrteta udhė negociimi edhe pėr njė rivlerėsim tė marrėdhėnieve shqiptaro-greke, pėr tė bėrė diēka nga historia e zhbėrė kėto vite. Si rrjedhojė, dera e ortodoksisė shqiptare ėshtė e kyēur nga brenda.

At Foti Cici
Panorama, 12-13 janar 2005


P.S. KOASh=Kisha Ortodokse Autoqefale Shqiptare.

Citim:

---

Po citoj ato qė tha Perendia
E

Me qe lexova kete shkrim te ate Foti Cicit i cili me poshte ka pohuar se: kemi therritur ne bisede Faik Konicen,po ky pohim, nuk me mungon as mua qe te them se: sot kemi therritur ne bisede ate Foti Cicin.
Ate Foti Cici, mire se erdhet ne forumin tone.
Ate Foti Cici, sukese ne bisede !
Atehere te dashur anetare te forumit tone le te fillojme biseden me ate Foti Cicin.
PS. Pjeset me poshte qe jane ndare me dy vizat ===== , jane fjalet e ate Foti Cicit. Kurse pjeset qe jane ndare me pese pikat ***** jane fjalet e Kontinentit,gjithashtu,fjalet e Kontinentit kane edhe nje vize te tille -- para cdo fjalie e cila perben kryeradhen e pergjigjes se fjaleve te ate Foti Cicit.
Lexim te kendshem.

Pėr njė ripėrqasje shqiptaro-greke
==================================================
==
Vitet e fundit mendoj se mendimtaria shqiptare ka ecur e ėshtė pasuruar.
==================================================
==
*****
-- Ate Foti Cici. Ne kete fjali ka 12 fjale.Ne keto 12 fjale verehet nje padrejtesi e madhe qe ju beni kundra kohes.
Me fjalet "vitet e fundit" i dashur ate Foti Cici kuptohen vetem 6 apo 7 vite, sepse sipas kuptimit te shqipes ajo fraze nuk permbledh 20 apo 30 vjet.
Ate Foti Cici, a keni ju te drejte morale qe te percaktoni mendimtarine e nje populli? Ku e keni gjetur kete te drejte qe ju te jeni pikerisht nderhyresi ne kohen e shqiptareve? Sipas ketyre fjaleve, del qarte qe, me pare mendimtaria shqiptare na paska qene e varfer. Cfar faktesh keni ju per kete percaktim tuajin? Ne qoftese kjo mendimtari na ka qene e varfer, perse nuk sillni shembujt tuaj?
Keni thene: ka ecur e eshte pasuruar.
Pse nuk keni sqaruar se, si ka ecur dhe me cfare eshte pasuruar?
Ate Foti Cici, kush jeni ju qe i jepni kaq autoritet vetes suaj, saqe ky autoritet qenka me i rende edhe se e nje populli te tere? Edhe une qe jam pjestar i popullit shqiptar, ndjehem shume i fyer nga percaktimi juaj.
Ate Foti Cici, ju keni nderhyre tek elementi me i rendesishem i nje populli qe eshte KOHA. Me qe jeni klerik, ju duhet ta dini shume mire se cili eshte ai qe nderhyn tek koha e njeriut dhe t'ia harxhoje ate me veprime jo te dobishme.
Ate Foti Cici, nderhyrja tek koha e nje populli eshte blasfemi e kulluar.
Ju perse e keni lejuar kete gje tek vetja?Perderisa jeni nje klerik, ju e dini shume mire se cfar eshte dhe cfar sjell blasfemia.
Ate Foti Cici, padroni i kohes eshte Zoti i qiejve dhe i tokes.
Por nderhyrja juaj tek koha e nje populli me jep te drejten t'ju pyes: Perse jeni kundra Zotit?
Me c'te drejte ju lini te kuptohet varferia mendore tek shqiptaret?
Qe ne 12 fjalet e para shquhet gabimi juaj ate Foti Cici e qe, nuk shikoj aspak saktesi ne njohjen e nje populli, per te cilin une kam shume informacion dhe qe e njoh shume mire.
*****
==================================================

Nė shumicėn e rasteve risimet janė shprehur me emėr, qartė e pa pėrdredhje, pa shpėrfillur formulime tė tėrthorta nė dukje, por tė pafshehura edhe ato nė frymė.
==================================================

*****
-- Ate Foti Cici, keni thene risimet jane shprehur me emer.
Por ju nuk na keni sjelle asnje emer se.Ne fjalen "risimet" ne kemi shumesin dhe me qe e kemi si shumes atij i mungon qofte edhe nje emer i vetem.
Keni thene: jane shprehur me emer, qarte e pa perdredhje - pastaj keni vazhduar - pa shperfillur formulime te terthorta ne dukje,por te pa fshehura edhe ato ne fryme.
E para, per cfare fryme e keni fjalen? Ne qoftese per ato qe thoni, keni perdorur fjalen "qarte" pak milimetra me tej keni thene: pa shperfillur formulime te terthorta,por te pa fshehura edhe ato ne fryme.
Cila eshte e verteta ne ato qe keni thene?
Ajo "fryma" mbetet e pa shpjeguar.
*****
==================================================
==
Njė veēori e pėrbashkėt pėr pothuaj tė gjithė mendimtarėt e pasdiktaturės ėshtė cilėsia gjuhėsore nė shqipe.
==================================================
==
*****
-- Ate Foti Cici, me falni por keto rrjeshta jane komplet qesharake.Keto rrjeshta jane jashte cdo llogjike.Nuk e di se si keni menduar kur keni dale ne kete percaktim te ri ne lidhje me gjuhen.
Ne kohen e diktatures i dashur Ate Foti Cici, cilesia e gjuhes shqipe ka qene ne lartesine me te madhe, neper gazeta, shkolla e Tv.Kjo ishte ana e mire e diktatures.Sot po kritikohen shume gazetaret te cilet nuk e shkruajne shqipen e paster ashtu sic duhet.Ne kohen e diktatures e vetmja qe kishte demokraci, ka qene cilesia e gjuhes shqipe.Me qe nuk njihni mire natyren e nje gjuhe, i dashur ate Foti Cici, un po ju them se : ajo qe nuk njeh asnje lloj diktature eshte GJUHA.
Ju flisni per mendimtaret e pas diktatures, duke vazhduar blasfemine qe thame me lart. Ju kujtoj se, mendimtare ka patur edhe ne kohen e diktatures, madje ishin mendimtare shume te thelle.Shume prej tyre i kemi edhe sot neper media.
Por, ajo qe me ben pershtypje eshte se, ju duke e ditur se gjuha shpesh here shtremberohet neper gazeta, dilni me flamurin dhe thoni se, cdo gje tani eshte e ndritur dhe se, mendimtaria shqiptare na paska ecur, ajo mendimtari qe me pare na paska qene prapa.
Ne keto percaktime i dashur ate Foti Cici, nenkuptohet se juve nuk ju mungon deshira qe kjo gjuha shqipe te shtremberohet... e te shtremberohet derisa te behet e pa perdorshme, (gje e cila nuk ndodh kurre)
Ju kujtoj, se ne njerzit nuk jemi ata qe bejme gjuhen.Por qe te mos hyjme ne keto labirinte , me mire le te vazhdojme biseden tone.
*****
==================================================

Ėshtė meritė e tyre qė kėto vite lexuam pėrsiatje tė mirėfillta ndėrshqiptare e ndėrkulturore, gjė qė dėshmon se pjesa mė e madhe e jetės sė lėēitėsve nė fjalė tretet pėrmes jetės shqiptare, si shqetėsim i pėrhershėm njerėzor e intelektual, pavarėsisht nga profili i tyre profesional, pozita shoqėrore, pėrkatėsia politike a spirituale, njerishmėria, vendveprimi, etj.
==================================================

*****
-- Keni thene: eshte merite e tyrja qe keto vite lexuam persiatje te mirfillta ndershqiptare.
E kujt? E kujt eshte kjo merite? Keni thene: keto vite.
Po me pare valle a nuk kemi lexuar asgje nga shqipja?
Persiatje te mirfillta ka patur gjithmone i dashur ate Foti Cici dhe, mbi te gjitha perseri nuk keni sqaruar natyren e persiatjeve.
Me fjalen "nderkulturore" cfar duhet te kuptojme? Ajo pjesa "nder" qe keni perdorur le te deshirohet shume.
Me poshte keni thene; pavaresisht nga profili i tyre profesional,pozita shoqerore(per cfar pozite e keni fjalen?) perkatesia politike a spirituale, njerishmeria(hahahaha) vendveprimi etj.
Le te ndalemi tek fjala "njerishmeria"
Ate Foti Cici, me c'te drejte ju, nje klerik, nocionin "njerishmeria" e keni vene perkrah nocionit "pozita shoqerore" gje e cila shpreh nje fare shkalle?
Me c'te drejte ju, nje klerik, keni bere nje shkalle mbi njerishmerine?
Si mund t'i jepni vetes kete te drejte qe nuk e ka askush nga njerzit?
Njerishmerine e ka ne dore vetem Zoti i qiejve dhe i tokes, i dashur ate Foti Cici.
Tek kisha ku ju liturgoni vijne edhe djaj, por, gjithashtu neper burgje ka edhe engjej.
Pra me c'te drejte ju i dashur ate Foti Cici i jepni vetes fuqine per te patur metrin e njerishmerise?
Ne kete rast, a nuk po beni nje blasfemi te hapur?
Ate Foti Cici, vertet ju jeni nje klerik?
Shpirtin njerezor nuk e njeh askush,pervec Atij qe e ka krijuar ate.
Nuk eshte detyre e asnje kleriku te jete gjykates mbi njerishmerine.
Ne kete rast ju e keni vene veten ne rolin e Ponc Pilatit.
Porse, detyra juaj eshte te ndjekesh ate, qe Ponc Pilati e coi ne kryq.
Perse nuk e zbatoni detyren tuaj fisnike?
*****
==================================================
==
Ashtu siē mund tė ngazėllehet dikush pėr mbarėshtimin e kėsaj mendimtarie bujtėse tė bashkėkohėsve,
==================================================
==
*****
-- Ne kete fjali kemi foljen "mbareshtim"
Ate Foti Cici, ne gjuhen shqipe fjala "mbareshtim" perdoret per bagetite.
Vertet populli shqiptar ju duket i tille juve? Ne qoftese eshte e vertete kjo qe thashe, atehere ju duhet ta faktoni dhe jo te flisni ne menyra te terthorta dhe aspak te ndershme.
Po ne kete fjali keni perdorur fjalen "bujtese"
Kjo fjale ne shqip ka kuptimin e perkohshmerise.
Pra sipas llogjikes suaj, mendimtaria nder shqiptare na qenka e perkohshme sepse keni thene "bujtese e bashkekohesve"
*****
VIJON.........

---

Pėr njė ripėrqasje shqiptaro-greke
==================================================
==
Pėr ata qė njohin zonėn e pėrmendur, jepet pėrshtypja ungjillore se atje pritet tė zbresė njė ėngjėll, se vetėm ai ka fuqinė tė trazojė ujėrat e fjetura ortodokse. Ata qė dergjen nė buzė tė moēalit besojnė se ai qė do tė arrijė tė futet i pari nė ujė, mbas ardhjes sė trazuesit, do tė shėrohet e do tė ecė pėrsėri. Zhuritja ėshtė vetjake.
==================================================
==
*****
-- Ate Foti Cici, detyra ne kete e bote e nje kleriku eshte qe ai te transmetoje Paqen dhe, jo luften.
Ju flisni per viset ku jetojne greke-folesit qe erdhen si argate shume kohe me pare.
Keni thene: per ata qe njohin zonen,jepet pershtypja ungjillore se atje pritet te zbrese nje engjell, se vetem ai ka fuqine te trazoje ujrat e fjetura te ortodoksise.
Ate Foti Cici, ku rrahin keto fjale?Pra thirrja juaj eshte: ej ju qe jetoni atje, ngrihuni se nuk ju vjen asnje engjell qe t'ju ndihmoje.
Une bej pyetjen: Per cfar te ngrihen? Sipas jush; cfare e mundon ate zone?
Duket qarte misioni juaj i cili nuk kasnje lidhje me misionin e Krishtit i dashur ate Foti Cici.
Duket qarte se qarqet e Greqise , ju kane ngarkuar juve detyren politike mbi zonen greke-folese, sepse me poshte keni thene;
"Ata qe dergjen buze mocalit besojne se ai qe do te arrije te futet i pari ne uje,pas ardhjes se trazuesit, do te sherohet e do te ece perseri".
Ne fjalet "ata qe dergjen buze mocalit" shikohet qarte perpjekja juaj shoviniste.Shikohet qarte e pa verteta. Zonen greke-folese ju e keni krahasuar me nje mocal,por, si zakonisht ju nuk sillni asnje fakt bindes per akuzat qe keni bere ne kete leter.Ne qoftese ju keni nje mision politik,ndoshta qenka detyra ime t'ju kujtoj se Krishti as qe u mor me kete lloj misioni, perkundrazi, Krishti sheronte edhe ushtare romake te cilet ishin pushtues.
Trazimin e ujrave i dashur ate Foti Cici ne shqiptaret e pame shume mire ne vitin 1997.Valle kete kerkoni ju?
Ne nje fare menyre vete ju deklaroni se beni pjese ne mashtrimet historike te Greqise (si zakonisht)
Askush nuk "dergjet" sic jeni shprehur ju,Ndersa zona greke-folese nuk eshte ne nderin tuaj te krahasohet me nje mocal.
Ne fund fare kemi fjaline e shkurter e cila thote: Zhuritja eshte vetjake.
Pra ...o ju greke-foles, ju keni vuajtje, mos prisni asnje engjell.O ju greke-foles, ju jetoni ne buze te mocalit , ngrehuni per lufte.
I dashur ate Foti Cici, nje thirrje shume paqesore qenka kjo e bere nga nje prift, sherbestar i Perendise i cili kerkon t'i fuse njerzit ne lufte ashtu sic ka deshire Satanai.
Krishti a do te bente nje gje te tille i dashur ate Foti Cici?
Pra....ju...a jeni ne rrugen e Krishtit?
*****
==================================================
==
Nga ana tjetėr, sa herė qė flitet diēka e mbarė pėr temėn tonė, kėrpudhojnė cilėsime zhvlerėsuese, me mėnyra faqepėrzhitėse, tė cilat nė shumicėn e rasteve rrjedhin nga njė intuitė e prishur, pa anashkaluar motive komode pėr tė tjerė.
==================================================
==
*****
-- Ate Foti Cici, ne kete pjese te shkrimit tuaj keni akuzat mbi "kerpudhimet" sic jeni shprehur ju por asnje shembull nuk keni sjelle.Po te jete fjala per dicka te mbare edhe une tani do te isha mbeshtetesi juaj.
Ate Foti Cici...cila eshte e mbara per ju?
Kene thene; cilesime zhvleresuese dhe qe keto cilesime rrjedhin nga nje intuite e prishur.
Ketu, po ju kujtoj se intuita e njeriut nuk merren me dukurine ne fjale qe ju keni paraqitur .Intuita eshte ajo pjese trunore e cila merret me gjera me te lehta dhe te shpejta.
Keni thene;pa anashkaluar motive komode per te tjere.
Ate Foti Cici ne te gjitha sa thame shkrimi juaj nuk ka asnje baze kuptimi.Ju keni shkruar brenda nje guaske dhe gjithcka behet brenda fantazise suaj.Motivet komode per te tjere .....cilet jane keta te tjere?Cilat jane motivet komode per keta ....te tjere? Kush jane keta....te tjere?
Ate Foti Cici, sipas ketyre rrjeshtave del se , ju nuk merreni vetem me politike, por qenkeni edhe nje 007.
Perse shkruani ne kete menyre?Perse nuk thoni te verteten HAPUR?
*****
==================================================
==
Pikat mė tė shpeshta tė kėsaj pėrndotjeje lidhen me gjithēka tė re qė shkruhet mbi marrėdhėniet shqiptaro-greke, dhe sidomos kur shprehet diēka qė ėshtė, prej mendimtarie tė shkuar, “e paprekshme”.
==================================================
==
*****
-- Ate Foti Cici cilat jane gjerat e reja qe jane shkruar ne marredheniet shqiptaro-greke? Ju pak me lart krahasuat zonen greke-folese me nje mocal, thate zhuritja eshte vetjake, buza e mocalit, nuk vjen asnje engjell, etj.etj. ndersa kur vjen fjala per ate gjene e re , ju nuk jepni asnje shembull.
Po mendimtaria e shkuar cila eshte?
Perse ju nuk keni referenca reale i dashur ate Foti Cici?
Perse jeni lodhur te beni nje shkrim i cili eshte ne fluh? Pra, perse shkruani brenda asaj guaskes qe thame?Te shprehurit me germa, e perjashton cdo fotografi qe shkruesi ka ne trurin e tij.Tek germat, natyra e komunikimit ka ligje te tjera te cilat ju sic po duket nuk i njihni fare.
****
==================================================
===
Intelektualėt e traditės, veēse, na kanė lėnė aq sa deshnin dhe aq sa mundnin.
==================================================
==
*****
-- Tek kjo fjali kemi kontradite te madhe.
keni thene; aq sa deshnin dhe aq sa mundnin.
Deshira dhe mundesia i dashur ate Foti Cici nuk kane asnje lidhje me njera tjetren.Pra kuptimi i fjalise se me siperme eshte diametralisht i kundert.
*****
==================================================
=
Por sa e mundshme ėshtė tė bėhet fillesa e qėndresa edhe nė lėmin shqiptaro-grek?
==================================================
=
*****
-- Sa e mundshme????????
Gjithmone ka qene e mundshme. Ne kete pike i dashur ate Foti Cici kush eshte pengesa?????????????????
*****
==================================================
==
Nėse mendimtarėt e kėtyre viteve dallohen pėr pavarėsi intelektuale, e nė disa raste nė vetėveēim tė pėrditshėm, shpifėsit e sotėm kėrkojnė pjesėmarrje e grupime, duke gjithėpritur njė a dy intelektualė pėr ēdo klan, tė cilėt do tė kenė dhuntinė, sidomos atė gjuhėsore/shprehimore, pėr tė sjellė nė lektizim bindjet e bashkideorėve.
==================================================
==
*****
-- Ate Foti Cici, perse keni thene se mendimtaret e sotem dallohen per pavaresi intelektuale? Me c'te drejte ju keni bere ndarjen e kohes dhe akuzoni intelektualet e djeshem.Perseri ju po nderhyni tek koha.Perseri jeni ne prehrin e blasfemise.Por blasfemia ju con direk e ne ferr i dashur ate Foti Cici.Ku keni te drejte ju te percaktoni nje brez te tere mendimtaresh qe i perkisnin se kaluares.
Keni thene;shpifesit e soten kerkojne pjesmarrje ne grupime.
Cilet na qenkan shpifesit e sotem? Me kete menyre te shkruari nje njeri qe nuk ka durimin tim, do t'ju a cilesonte kete leter si nje pacavure.Une po ju a kursej kete fjale.
Keni thene; duke mirpritur nje a dy intelektuale per cdo klan, te cilet do te kene dhuntine,sidomos ate gjuhesore/shprehimore,per te sjelle ne lektizim bindjet e bashkideoreve.
Hahahahahaha...ate Foti Cici, sot qe te gjithe e kane gojen brisk.Aftesi shprehimore te nje shkalle shume te larte ka edhe ne kete forum tek i cili ju kane sjelle.Djem e vajza me nje shkathtesi te habitshme itelektuale.
Cfar po flisni keshtu.....hahahahaha !
keni thene;per cdo klan.
Cilet jane klanet per ju i dashur ate Foti Cici?
Partite politike te Shqiperise ju i quani klan?
Fjala klan qe ju na keni sjelle ketu, ka te beje me nje grupim njerzish qe si te tille qendrojne ne menyre te fshehur.
Kurse partite politike te Shqiperise jane grupime njerzish popullore dhe te hapura te njohura edhe nga bota e jashtme.
Me c'te drejte ju perdorni fjalen klan?
*****
==================================================
==
Mbas kėsaj, vijon disa herė dhe mohimi i kombėsisė sė risuesve, prandaj dhe u ula tė lexoj sot Faik Konicėn.
==================================================
==
*****
-- Ate Foti Cici, keni thene ;vijon disa here mohimi i kombesise se risuesve.
Ketu ju keni shkruar ne numurin shumes.Me lart ju e drejtoni mendimin tuaj tek intelektualet e sotem, kurse ketu shpreheni se jeni ulur te lexoni Faik Konicen i cili nuk eshte pjestar i intelektualeve te sotem.
Pra , cfar behet ne koken tuaj? Ku qendron pika orientuese i dashur ate Foti Cici?
Mohimi i kombesise sic jeni shprehur ne shumes....perse edhe kesaj here nuk keni sjelle shembuj?
A keni te drejte ju qe ta pergjithesoni kete mendim tuajin?
Perse vazhdoni te shkruani brenda guaskes psikike ?
Si mund te quhet serioz shkrimi juaj kur ky shkrim ngjan me gjendjen e nje te dehuri i cili nuk gjen dot rrugen qe te shkoje ne shtepine e tij.
****
VIJON...............

A ka mundesi qe fjala "Zot" dhe "Perendi" te kene origjinen e njejte Etimologjike? Simbas disa studjuesve emri Zot rrjedh nga emri i perendise Pellazge Zeus i cili rrjeth nga emri Dia(Deus, Sdeus) dmth Dielli. Gjithashtu eshte e njohur qe Zeusi ishte perndija e Diellit. Kurese emri "Perendi" mund te rrjedhe nga Pari-Dia, ose me nje kuptim Dias i pare. Duke mare parasysh qe ne kohet e lashta egzistonte Zeusi i Olimpit dhe Zeusi i Dodones. Zeusi i Dodones njihet si orakulli me i vjetri i kohes antike ashtuqe do te ishte e logjikshme qe te quhej "I pari dia". Dua te them qe keto mos i merni per baze se jane mendimet e mija ne lidhje me ate qe kam lexuar.

Re: Re: terminologjia spirituale

Citim:

---

Po citoj ato qė tha kontinenti
[QUOTE]Po citoj ato qė tha drite prej drite


Ndryshimi i gjinisė sė Perėndisė nga femėrore nė mashkullore, ėshtė aq i vjetėr sa ē’ėshtė dhe kuptimi i sotėm i kėsaj fjale. Shndėrrimi i gjinisė u ndėrfut si pasojė e ideologjisė sė krishterė nė pėrkthim, ku Zoti ėshtė i simbolizuar mashkull.
[QUOTE]
Keni thene: ndryshimi i gjininse nga femerore ne mashkullore eshte i vjeter dhe shnderrimi i gjinise u fut si pasoje e ideologjise se krishtere, ku Zoti eshte simbolizuar mashkull.
Po qe se ti kerkon te besh humor... tek ky forum eshte nje teme me titull "te qeshim pak"...shko atje djale ( megjithese nuk do te qeshe askush me fantazite tuaja)
[/i]

Nė fakt, i Epėrmi qė na ėshtė simbolizuar si i gjinisė mashkullore, teologjikisht ėshtė tej gjinive, pra ėshtė i pagjinishėm, qė pėr ne njerėzit do tė thotė se ėshtė i dygjinishėm.
[QUOTE]
Ne keto rrjeshta,perseri euforia e jote djalosh ka marre vrrull te madh.
I Epermi, nuk na eshte simbolizuar ne ASNJE gjini !
Me poshte ke thene: eshte i pa gjinishem....dhe perseri vazhdon me rakine qe ke perballe duke pohuar se: per ne njerezit do te thote qe eshte i dy gjinishem.
Kush tha qe per ne njerezit do te thote se qenka i dy gjinishem???????
Thu ti ...!
[QUOTE]
Para se tė lexojmė disa nga klasikėt tanė, vlen tė shėnojmė se fjala Perėndi nė shqipe fillimisht do tė thoshte mbretėri dhe jo Zot. Tek Matrėnga, pėr shembull, Perėndi pėrdoret nė vend tė fjalės mbretėri, siē duket dhe nga teksti italisht pėrbri: Perėndia e qiellvet – il regno di cieli. Ndėrsa fjala Perėndeshė pėrdoret atje pėr Marinė, nė vend tė fjalės mbretėreshė: “Falemi, Perėndeshė, ėma e elejmosinit” (dio ti salvi regina madre di misericordia). Kėshtu ėshtė e regjistruar kjo tek autorėt e vjetėr shqiptarė deri tek Anonimi i Elbasanit, ku Perėndi pėrdoret me kuptimin Zot, por Perėndesha ende quhet Mbretėresha, pėr Hyjlindėsen, Marinė. Kjo dukuri ka ngjyruar dhe pėrkthimin e Anonimit nė anglishte, nga vetė Dr. Robert Elsie, i cili e pėrktheu kėtė nė “Hyjneshė”: “PRDsha denj mė gjunjė e ra…/ The Goddess fell to her kness…”. Pra, gjatė njė qindvjeēari si lak kohor, mbas Matrėngės, domethėnė para Anonimit, midis viteve 1592-1761, duket ndryshimi i kuptimit tė Perėndisė nė shqipe; nga Mbretėreshė nė Zot.
[/i]
C'ja ke fut kot prape.
Fjala Perendi as qe do te thote mbreteri dhe kurre nuk ka patur kete kuptim kjo fjale.Ti i referohesh nje perkthyesi te huaj i cili kerkon te pershtase perkthimin e tij ne gjuhen me te cilen ai punon....dhe drite shkurtesia jote eshte se ate perkthim na e sjell ketu si shembullin me te mire.
Ne italisht kemi fjalen "disperato" pra qe do te thote "i mjere", por, kjo fjale merr kuptim tjeter po ne kete gjuhe.
P.sh. Disperatamente Xhulia.
Perkthimi : Per gjithmone Xhulia.
Perkthimi nuk eshte: Shume e mjera Xhulia. Apo...e varfera Xhulia,Apo Xhulia e mjere ...etj.etj.
Keshtu qe o drite prej erresirre...shembujt e tu jane nje vrime ne uje dhe me vjen keq qe ti qenke perkthyes....sepse keshtu je nje masakrues i perkthimeve qe ben.
[QUOTE]

Naim Frashėri: Nė zėmrėt tėnė e gjejmė Zonė

Naim Frashėri pėrdor me tė njėjtėn lehtėsi Perėndi dhe Zot, pėrveēse kur kėrkon tė pėrftojė rimėn, nėn shtrėngesėn e rrymave poetike tė modeleve tė tij: “Po tė nderojė njeriu njerinė/ e ka nderuar dhe Perėndinė/ Nė zėmrėt tėnė e gjejmė Zonė/ shtėpi’ e ti ‘shtė zėmėra jonė”. Pra, nė vitet e tij kuptimi i emrave Perėndi e Zot ishte njėsoj si sot, por ama i njėjtė duket dhe pėrdorimi, gjė qė sot ėshtė shpėrpjestuar.

Perėndia pėr Naimin ishte ashtu siē e ka shqipja, nė gjininė femėrore. “Fuqit’ e Perėndisė/ duket tekdo/ se shpirt’i gjithėsisė/ po ėshtė ajo”. Pėrderisa Naim Frashėri nuk ishte i krishterė, e kishte mė tė lehtė tė shkruante shqip siē ndjente, ndėrsa intelektualėt e krishterė ato vite, si Kristoforidhi pėr shembull, krijonin nėn njė presion gjuhėsor, pėrderisa ata qė investonin pėr tė shtypur librat e tij shqip nuk kishin synime kombėtariste nė gjuhė, por vetėm spirituale. Nėpėrmjet pėrkthimeve ne trashėguam shumė, por midis tyre ndjemė dhe tėhuajtje tė shqipes.
[/i]
Ke theneerderisa Naimi nuk ishte i kreshtere e kishte me te lehte te shkruante shqip sic ndjente.
Hahahahahahahahahahahahahaha.....sa mendimtar i forte qe qenke...hahahahahahahaha, pse te krishteret e kishin te ndaluar te shkruanin shqip sic ndjenin?
Feja dhe gjuhesia nuk kane asnje lidhje o filozof pulash.Kristoforidhi as qe ka bere presion gjuhesor ne shkrimet e tij. Ne ate kohe secili ka shkruar ne dialektin e tij dhe askush prej tyre nuk ka bere ate presion qe ti po na thua ketu.
[QUOTE]

Faik Konica: Perėnditė janė tė kėnaqura nga patriotizma juaj

Faik Konica pėrdor mė shumė Perėndia sesa Zoti, edhe pse nuk mohon asnjė trajtė. Edhe ky ruan gjininė femėrore, por jo gjithmonė: “Tė lėvdojmė Perėndinė/ qė krijojti bukurinė/... S’ėshtė i ashpėr, pa mėshirė/ ėsht’ i fortė dhe i mirė.” Pak mė poshtė Konica flet pėr Zotin dhe nuk dihet se nė ē’varg e ka ndarė nga mendja e tij aq detajuese Perėndinė nga Zoti: “Lėvdim Zotit plot me shie/q’i dha botės kėtė hie”. Nė prozėn shqipe, ku Konica ėshtė i pėrhershėm, ai e ka pėrdorur gjerė fjalėn Perėndi, dhe madje shumė tė lakuar nė femėrore: “Perėnditė, thanė pleqtė, janė tė kėnaqura nga patriotizma juaj...”. Sidoqoftė, ky rast nuk ėshtė kaq i vėshtirė sa ē’ėshtė ky qė vijon, ku autori ka bėrė mbitheksime, gjė qė tregon se e ka peshuar mirė pėrdorimin: “S’ka forcė as fuqi veē se te Perėndia, e Larta, e Madhia!”.
[/i]
Ne rradhe te pare ti nuk ke ide se si mund te formohet nje veper artistike.E dyta, nuk paske ide mbi menyren se mund te mendoje nje krijues kur shkruan vepren e tij artistike.
Ti kapesh me kthetra ne vogelsira te atilla qe as Faik Konica e as ndo nje tjter as qe i ka menduar ne ate menyre qe ti po perpiqesh te na i sjellesh ketu.
Aty me lart ke fjalen : patriotizma !
Po kete fjale pse nuk e ke marre ne analize?Kjo fjale mbaron me germen " a " gje e cila i perket femerorit.Porse patriotizmi dhe patriotizma nuk kane asnje ndryshim. Me zor te madh perpiqesh ta nxjerresh fjalen Perendi ne femrore..... po ta kuptoj qellim e keq qe ke.
Sic ta kam thene edhe ne mesazhin para ketij...Gjuha nuk perfill as Naimin, as Fan Nolin, as Faik Konicen etj.etj.
Ti i referohesh klasikeve dhe duke perfituar nga gjendja shpirterore qe ata kane qene ne castin qe kane shkruar, perfiton nga rasti me disa shprehje te tyre.
Djali....mos iu refero klasikeve sepse ata nuk jane krijuesit e gjuhes shqipe....mos u lodh kot per qellimin e keq qe ke.
Te gjithe ne, edhe klasiket, persa i perket gjuhes...ne nuk bejme gje tjeter pervec perpjekjes per ta zbuluar gjuhen, por nuk jemi krijuesit e saj.
Keshtu qe, referimi yt per emrat e degjuar te shqipes eshte perseri nje vrime ne uje.
Mos mendo se na e mbushe mendjen me keto referime.
[QUOTE]

Nė gjuhėn e Konicės nuk fshihet pėrkujdesja e intelektualit nė pėrzgjedhjet e terminologjisė, e cila ende sot nė lėmin fetar nuk ėshtė e shpenguar. Ka disa pika ku Konica jep opinione tė vlefshme. Nė qėmtimin qė vijon, pėr shembull, bėhet dallim mbi pėrdorimin shpirtėror dhe spiritual nė shqipe, njė nuancė qė vėshtirė tė pėrftohet dhe nė shkrimet e mendimtarisė sė pasdiktaturės: “... muzika, pėrveē pėlqimit estetik qė na jep si art, ka edhe njė fuqi spirituale qė shvillon hollėsin’ e shpirtit”.
[/i]
Shiko ku eshte idjotesia ketu.
....muzika pervec pelqimit estetik qe na jep si art,ka edhe nje fuqi spirituale qe zhvillon hollesine e shpirtit.
Kete reference e ke sjelle ketu si dicka te mrekullusheme por, ajo nuk eshte gje tjeter vecse nje idiotesi.
E para: muzika as qe ka estetike.
Ne qoftese degjojme radio...estetiken mund ta kete vete radio, pra mund te jete nje radio e bukur, por jo muzika qe del prej saj.
Ne ate shprehje jane edhe fjalet : ka edhe nje fuqi spirituale.
Hahahahahahahahahaha.....pra keto fjale jane te dores se dyte.....hahahahaha......
Muzika vetem fuqi spirituale ka mer djale... cfar fuqie tjeter ka muzika???????
Kurse aty eshte perdorur ne kete menyre.....ka edhe nje fuqi spirituale ..hahahahahahahaha...cfar komedishe ka ne forum.
[QUOTE]

Kur Konica fjalėson brenda religjioneve, ai jo vetėm qė vėzhgon e respekton shqipen e tyre, por pėrdor e ndihmon, qoftė dhe kur rrėmbehet: “
[/i]
Ke thene: shqipen e tyre.
Perseri magesia jote ne kete fushe mund te shprehet me miliona kilometra katrore.
Ku ka shqipe e tyrja dhe e jona???????????
Gjuha eshte gjithmone nje.
Edhe ne kishe edhe ne xhami perdoren te njejtat folje, lidheza,nyje te perparme e te mbrapme.
Ti thua: shqipen e tyre.
Hahahahahahahaha gallate fare.....

[QUOTE]
Lasgush Poradeci: O Zot, po rroj pendesėn e jetės mź sė nxire

Deri kėtu, pavarėsisht nga parantezat e Konicės, pamė se rilindasit janė kaq tė shpenguar me “femėroren” e Perėndisė, saqė e lakojnė nė sipėrore, duke pėrveēėsuar madje dhe mbiemrat “e Saj”. Duke kapėrcyer shqipen eksperimentuese tė Konicės.
[/i]
Vertet i pame ato qe thua ti?
Por nje gje te ben pershtypje, lufta jote per femerorin e kesaj fjale shkon deri ne neveri sepse aty me lart ( aty e ke, vete e ke shkruar) gjejme peremrin; e Saj !
Ky peremer nuk eshte shkruar as nga Konica e as nga Lasgushi por nga ty.
Me c'te drejte ti e shkruan kete gje??????
Kush je ti qe kerkon te besh keto nderhyrje?
Me poshte ke thene: shqipen eksperimentuese te Konices.
Cfar eshte kjo shqipja eksperimetuese?
Ku do te dalesh ti me keto fjale?
Perseri del qarte se ti nuk ke ide se cfar eshte nje gjuhe.
Por, do te ta cjerr masken qe ke.
Duro dhe pak.
PS; i hoqa disa pjese qe ishin me poshte sepse ishin thjeshte referate letrare....ndersa ketu tema eshte per fjalet Zot dhe Perendi.
Ky vizitori prej drite nuk po di mire se cfar po ben.
[QUOTE]
Pėr sa i pėrket pėrpjestimeve tė sotme nė pėrdorimin e dy termave nė fjalė, a pėrkatėsve tė tyre, nga folėsit e gegėrishtes mė shumė pėrdoret nga ata Zoti, njėsoj si nė shqipen standarde: “…pse nuk ka ideal ma tė lartė ‘tash e pėrgjithmonė e jetės’ se me njoftė Zotin, me pranue qenien e Tij, se me e dashtė Zotin, me i shėrbye e me jetue pėr Atė” (Ipeshkėv Zef Simoni).
[/i]
Kush tha qe ne veri perdoret me shume fjala Zoti dhe jo Perendi?
Veriut ia hoqe Perendine me nje fjale eeeee?
Sa i forte qe qenke mor ti....je i pari qe me shpate ndave sinonimin e dy emrave.
Ne qoftese Ipeshkv Zef Simoni do te thoshte Perendia valle a do ta citoje ketu?
Ne qoftese Ipeshkv Zef Simoni do te thoshte Perendia valle a do te ishte ne gabim?
Djali une qe po shkruaj ketu, te siguroj se nuk vij nga Taivani....ok ?

[QUOTE]
Fan Noli: Ti moj Perėndi e Dashurisė, shpėtona

Duke lexuar njė vepėr tė hershme letrare tė Nolit, pesė vjet mė tė vjetėr nga viti 1907, kur u botua e pėrkthyer nga greqishtja nė shqipe, menjėherė vėmė re se Noli kėmbėngul nė pėrdorimin Perėndi, dhe jo Zot, gjė qė e ruajti gjer nė fund tė krijimtarisė sė tij (Tema jonė ėshtė pėrdorimi Perėndi si Theos nė greqishte, sepse Kyrios ėshtė pėrkthyer nga Noli nė Zot).
[/i]
Me nje fjale po kritikon Nolin tani eee?
Noli nuk e ka hic gabim ne perkthimin e asaj fjale.
Por, me ben pershtypje....pse i referohesh per here greqishtes ti?
Sa per dijeni Noli nuk trashegoi asnje lloj shqipeje nga Thraka sic thua ti.
Noli lindi ne Turqi ne fshatin Ibrik Tepe dhe nuk dinte shqip fare qe ne moshen 22 vjec.
Pse nuk e thua ndryshe mendimin e me siperm, qe: greket e kane perkthyer fjalen Zot te shqipes ne fjalen Kyrios te greqishtes?
[QUOTE]

Si pasojė e kėtij sfondi etnogjuhėsor, Perėndia ėshtė e gjinisė femėrore, dhe madje me njė theksim tė dyfishtė, tė pazakontė, nga shkruesi: “Ti moj Perėndi e Dashurisė, shpėtona.”. Jo vetėm qė ėshtė e Dashurisė, por moj e bėn kėtė pėrdorim krejt tė lakuar nė femėrore. Pėrderisa kemi njė pėrkthim kėtu, dhe jo njė tekst origjinal, ėshtė e natyrshme qė pėrkthyesi tė jetė menduar mirė kur e ka pėrkthyer nga greqishtja. Nėse e pėrkthejmė mbrapsht nė greqishtje, kjo frazė mund tė ishte “O Theé”, ose “Re Theé”, gjė qė atje sidoqoftė dėgjohet si njė thirrore e ashpėr, ndėrsa nė shqipe pėrkthimi del ėmbėlsisht ledhatues: Moj! A tingėllonte kjo njėsoj pėr Nolin e atėhershėm gjuhėsor, apo ėshtė e kotė tė rendėsh mbas njė pėrkthyesi qė nuk kapet gjithmonė i pėrkthyer?
[/i]
E di se cfar po ben tani.....vetem derr derr derr derr...kete po ben.
Ti moj Perendi e dashurise !
Me cdo kusht e do femerore.
A ke kundershtim ne kete perkthim: Ti o Perendi e dashurise !
Perkthyesi ka disa te drejta te tij ne nje perkthim dhe sic ta thashe edhe me lart, nje perkthyes kerkon te perftoje efektin ne perkthim ndaj dhe ai ka disa te drejta te perdore fjale si t'i duket e arsyeshme atij.
[QUOTE]
Mbas kėtij eksperimenti, e shohim Nolin tė pėrdorė trajta tė ndryshme gjinore brenda njė fjalie: “Perėndia jonė s’ėshtė def, ose kulēedrė, ėshtė ay me tė cilėn merret Jakovi dhe e shpie poshtė, ėshtė shkalla me tė cilėn tė ngrenė ėngjėjtė mi fron’ e tij”. Por si mund tė jetė Perėndia jonė, dhe pastaj tė bėhet ai, jo ajo, dhe pastaj e tij? Kjo tregon se “korrektesa” gjinore e tė Epėrmit nuk pėrfshihet nė axhendėn e atėhershme tė Fan Nolit si autor, ndryshe nga ē’do tė shohin nė vijim.
[/i]
Pse kaq i trashe qenke ti? Pervec se Perendia ne mashkullore eshte edhe Perendiu, nuk arrin te kuptosh se fjala Perendi eshte e gjinise ASNJANJESE.
Dhe ti ketu po na hedh poshte Fan Nolin...hahahahahahahahahahahaha.
PS: i hoqa shume pjese me dhjame te qelbur nga shkrimi i ketij lloj driteteje sepse ishin komplet te pa nevojshem.
Me poshte ai ka cituar Jakov Xoxen qe shkrojti ne rregjimin komunist.Vazhdon gjate me kete autor dhe as ai vete nuk e di se cfar dreqin po ben ne kete teme.
[QUOTE]

Sa pėr pėrdorimin “tradicional” tė termit Perėndi, i cili ėshtė shumė mė i ri nė shqipe, me kėtė kuptim, ėshtė nė intuitėn dhe motivet e pėrkthyesve pėr tė pėrcaktuar pėrzgjedhjen, por sidomos gjininė e tij. Ėshtė shumė vėshtirė tė mos pėrdoret ky term nė adhurimin ortodoks, tė paktėn sot, por njėsoj e vėshtirė ėshtė vėrtetuar gjinia mashkullore e kėtij emri, e cila u shartua nga femėrorja. Jam i mendimit se alternimi ėshtė e vetmja zgjidhje pėr kėtė periudhė gjuhėsore.
[/i]
Ke thene: Sa per perdorimin "tradicional"
Cfar eshte ky perdorim?
Pse qenka tradicional? Nderkohe qe ai term eshte me se i natyrshem dhe i perditshem.
C"lloj konstatimesh qenkan keto?
Ke thene: Termi Perendi eshte shume i ri ne shqipe.
Ashtuuu.......!
Kush je ti mer qe jep keto vendime te ndyra?
Me c'te drejte ti i jep vetes fuqine qe te percaktoje moshen e nje fjale?
Fjala Perendi (po ta them edhe nje here) nuk eshte e ardhur qe me lindjen e Krishtit.Ajo fjale eshte shume e vjeter, eshte pjese e gjuhes shqipe qe ti me ate myk qe ke ne koke kerkon me cdo kusht ta rinosh.
Koha po na vjeteron ne cdo sekond qe kalon.Ne qoftese ti ke forcen e rinimit, te pakten kete gje beje me njerzit se edhe te paguajne.
Ke thene qe: termi, Perendi, eshte i shartuar nga femerorja.
Me duket se po e ngatarron me veten kete term.
Me poshte ke thene: Jam i mendimit.....!
Mmmmmmmmmm.....e shikon pra qe ketu ke sjelle opinionin tend me ato rrjeta merimange.
Ke perdorur veten e pare gjate gjithe kohes ne kete shkrim dhe ashtu si pa dashje vete ti ja nxorre bojen vetvetes.
[QUOTE]
Sado qė tė luftojė njeriu, qoftė dhe pėr disa breza, gjuha shqipe qenka si shpirti; ku i teket fryn...
[/i]
Po keto fjale cfar kuptimi kane sidomos ato te fundit ku ke thene:
ku i teket fryn....
dhe i ke bere me pika?
Une vura re dicka, qe ne mesazhin tend jane fshire shume rrjeshta .
meqe nuk kisha kohe heren e pare qe shkrova e lashe pergjysme,por, diku une vura re shprehjen
" gjuhet origjinale" qe ti kishe perdorur aty.
Pra, kishe thene se si shqipja nuk eshte si gjuhet origjinale.
Ku kerkon te dalesh me keto fjale?
Cilat jane gjuhet origjinale?
C'kupton ti me fjalet " gjuhe origjinale" ?
Gjithashtu ke fshire disa rrjeshta ku thuheshin: ne fushen e ortodoksise kam liri veprimi.
Hahahahahahahahaha....po ti kujton se po perdor inteligjence ketu?
Ti ke lexuar forumin dhe ke pare se si replikojme ne ketu, apo edhe se si shahemi dhe mendove se po gjen nje tufe trapash ne kete forum?
Ti qe shpesh i referohesh greqishtes, dhe me cdo kusht atje kerkon ta nxjerresh koken....hahahahahaha !
Si nuk po na leni rehate nje cast mer greke hahahahaha....edhe ketu ne forum kerkoni te fusni hundet ju.
Pse i fshive mendimet e tua ne kete shkrim ?
Ketu nga nje here shahen njerzit me shprehjen : na ke sjelle nje carcaf.
Kurse ti ke sjelle nje rrote teritali e cila nuk ka mbarim vetem e vetem qe te na bindesh per grekizimet e tua.
Ne qofte se ke sado pak karakter, ti duhet t'i pergjigjesh pyetjes...
- Cilat jane gjuhet origjinale ?
Ne qoftese ti nuk pergjigjesh ne kete pyetje, atehere edhe vlerat dhelperore qe ia ke dhene vetes nuk i ke ne nivelin e duhur.
Me nje fjale, po nuk u pergjigje do te deshmosh veten si nje njeri pa seder dhe pa karakter.
Ikni....o lavire te historise.
Ikni...o lavire te gjuhesise.
Largohuni nga ne.
I ka ikur koha Kalit te Trojes.
Koha nuk punon me per ju.

---