Forumi Horizont Gjithsej 5 faqe: [1] 2 3 4 5 »
Trego 45 mesazhet në një faqe të vetme

Forumi Horizont (http://www.forumihorizont.com/index.php3)
- Dialektet (http://www.forumihorizont.com/forumdisplay.php3?forumid=339)
-- A duhen dy abetare ne Shqiperi? (http://www.forumihorizont.com/showthread.php3?threadid=949)

Postuar nga albanologu datë 21 Maj 2003 - 20:05:

A duhen dy abetare ne Shqiperi?

Pershendetje

Mendova te hap nje teme te re. Besoj se do te vleje> Kohe me pare, ose me sakte, Arshi Pipa ne nje liber te tij, publikuar para 14 vjetesh me titullin "Politika gjuhesore ne Republiken Socialiste te Shqiperise", shpreh idene e krijimit te dy shkollave, nje toske dhe nje gege. pra te dy abetareve, te dy universiteteve.
Si thoni Ju? A e ka drejt? A eshte e nevojeshme nje gje e tille?
A i ndihmon qeshtjes tone kombetare?

Mund te debatojme se bashku.

Postuar nga fluturake datë 05 Qershor 2003 - 15:53:

Question

Mendoj qe nje abetare vlen.E rendesishme eshte te mesosh te flasesh dhe te shkruash drejt ne shqipen letrare sepse ajo eshte baza e te gjithave qe vijne me pas.Mendoj qe po te perdoren dy abetare per te dy dialektet do te behetsi ajo qe kam degjuar kur p.sh.flasin se bashku nje shqiptar dhe nje kosovar qe shqip flasin dhe vesh nuk merren.Po tregoj vetem nje shembull:ne bisede me nje vajze nga Kosova,ajo permendi fjalen shtiklla qe ne shqip do te thote taka.Une nuk e kisha degjuar me pare,ndaj i thashe qe a eshte ndonje gje qe hahet.Ajo qeshi dhe pastaj me tregoi kepucen e saj,dhe duke treguar taken tha kjo eshte shtiklla.Prandaj mendoj qe nje abetare e pergjithshme eshte me e mire se dy te ndara.

Postuar nga labeati datë 10 Korrik 2003 - 06:09:

fluturake,

un bash për t'njajtën arsye që e theksove ti, menoj që duhet me u marrë parasyshë edhe opcioni i dy abetareve, ose s'pakut i plotësimit të standardit me mâ shum elemente të gegnishtes: ashtu që njisoj siç të marrin ty vesh kosovarët, me i marrë vesh edhe ti ata.

Rasti që e përmende ti, tregon kjartë që standardi i sotëm ka dobësi edhe ka nevojë për plotësime.

T'përshnes!

Postuar nga i_pafajshem datë 16 Korrik 2003 - 19:58:

Lightbulb A duhen dy abetare ne Shqiperi

Pershendetje te gjitheve

Nje teme shume interesante kjo e abetares Albanolog. Ndoshta eshte e vertete qe ka veshtiresi ne komunikimin midis zonave te ndryshme shqiptare ,por une mendoj se nuk eshte e domosdoshme qe te kemi dy abetare. Kjo eshte njelloj, per mendimin tim, si te kerkosh te gjesh nje njeri me dy koke!!Nuk do te ishte me interesante qe, te gjithe akademiket shqiptare te perpiqen te krijojne nje abetare ku te futen te gjithe dialektet e gjuhes shqipe?Megjithate me duhet te them edhe nje diçka tjeter. Pavaresisht se nuk jam gjuhetar ,dua te theksoj fort ,kush e njeh gjuhen shqipe nuk ka nevoje te kete nje perkthyes kur flet me nje bashkeatdhetar te nje dialekti tjeter. Jam nga Jugu dhe,mund t'ju them me siguri ,flas me preshevare ,me kosovare ,me shqiptare te Maqedonise ,te Malit te Zi,kurre problem me fjalet shqipe nuk kam pasur. Ah,kur ata flasin ndonje fjale te huazuar nga gjuhet e tjera,vertete qe nuk i kuptoj. Por ,persa i perket abetares shqipe ,une nuk mendoj se duhet te kemi dy. Flasim shqip,duhet te kemi ABETAREN SHQIPE. Ky eshte mendimi im .
Me respekt

Postuar nga albanologu datë 20 Korrik 2003 - 00:00:

Re: A duhen dy abetare ne Shqiperi

Citim:
Po citoj ato që tha black_eagle001
Pershendetje te gjitheve

Nje teme shume interesante kjo e abetares Albanolog. Ndoshta eshte e vertete qe ka veshtiresi ne komunikimin midis zonave te ndryshme shqiptare ,por une mendoj se nuk eshte e domosdoshme qe te kemi dy abetare. Kjo eshte njelloj, per mendimin tim, si te kerkosh te gjesh nje njeri me dy koke!!Nuk do te ishte me interesante qe, te gjithe akademiket shqiptare te perpiqen te krijojne nje abetare ku te futen te gjithe dialektet e gjuhes shqipe?Megjithate me duhet te them edhe nje diçka tjeter. Pavaresisht se nuk jam gjuhetar ,dua te theksoj fort ,kush e njeh gjuhen shqipe nuk ka nevoje te kete nje perkthyes kur flet me nje bashkeatdhetar te nje dialekti tjeter. Jam nga Jugu dhe,mund t'ju them me siguri ,flas me preshevare ,me kosovare ,me shqiptare te Maqedonise ,te Malit te Zi,kurre problem me fjalet shqipe nuk kam pasur. Ah,kur ata flasin ndonje fjale te huazuar nga gjuhet e tjera,vertete qe nuk i kuptoj. Por ,persa i perket abetares shqipe ,une nuk mendoj se duhet te kemi dy. Flasim shqip,duhet te kemi ABETAREN SHQIPE. Ky eshte mendimi im .
Me respekt


Te pershendes

Ndaj te njejtin mendim me Ju. Kjo do te thote se une kam respekt per cka flet ne kete pike. Gjuha e civilizuar dhe e zhvilluar e nje kombi matet me ate se sa ajo eshte ggjitheperfshirese. Pra se sa ajo fut ne gjirin e vet fundamentin e gjithe dialekteve. Kjo eshte kryesore. Pastaj persa i perket dobesive, te gjitha gjuhet ne bote vuajne nga ky sindrom. Kjo vjen edhe per ate qe ka pasuri gjuhesore, por nga ana tjeter edhe per nga ajo qe gjuha eshte gjithnje evolutive. Prandaj eshte shume e udhes qe here pas here te rishikohet gjuha duke u shoqeruar me pasurimin e saj te perhershem.
Por gjithesesi ne shqiptaret duhet te synojme nje abetare, nje norme gjuhesore dhe cka eshte me kryesore sot, duhet ti ruhemi agresionit kulturor qe vjen nga te kater anet.

Respekt per Ju

Postuar nga albanologu datë 20 Korrik 2003 - 00:06:

Citim:
Po citoj ato që tha labeati
fluturake,

un bash për t'njajtën arsye që e theksove ti, menoj që duhet me u marrë parasyshë edhe opcioni i dy abetareve, ose s'pakut i plotësimit të standardit me mâ shum elemente të gegnishtes: ashtu që njisoj siç të marrin ty vesh kosovarët, me i marrë vesh edhe ti ata.

Rasti që e përmende ti, tregon kjartë që standardi i sotëm ka dobësi edhe ka nevojë për plotësime.

T'përshnes!


Pershendetje

Eshte e vertete se standarti i sotyem i shqipes ka dobesi(por jo shume dobesi) sic eshte e vertete qe duhet pasuruar me shume elemente te gegerishtes (jo vetem te gegerishtes). Une pikerisht per kete e kam hape kete teme. Por nuk jam kurresesi per te pare opsionin e dy abetareve. Kjo do te thote te ndash pasurine shpirterore te nje kombi pergjysem. Kombe te medhenj si Gjermania, Rusia apo Franca nuk e kane shtruar asnjehere nje problem te tille. Une jam nxitur per te diskutuar kete teme nga nje mendim i Arshi Pipes qe me eshte dukur si jo i drejte. Por nga ana tjeter edhe per te kritikuar disa idhtare qe mbrojne kete teze. Duke qene se jemi nje popull me nje psikologji dhe vetedije kulturore te konsoliduar jam edhe per nje abetare.
Cdo tentative per dy abetare, sipas mendit tim, do te jete e gabuar dhe me konseguenca per mbare kulturen gjuhesore shqiptare.
Te mirekuptoj

Postuar nga labeati datë 20 Korrik 2003 - 02:58:

albanologu,

Un nuk jam ithtar i zgjedhjeve e i vendimeve ideologjike, por përkundrazi që problemet me u diskutue hapun edhe pa paragjykime.

Kombet që i ke përmend ti, i kanë zgjedhë problemet e gjuhës së vet tue e respektue traditën e shkrimeve e të letërsisë, e jo me anë të kongreseve partiake. Për fat t'keq, gjuhtarët tanë më 1972 e kanë injorue nji pjesë të madhe të traditës sanë, kshtu që tash nxanësat, edhe me dashtë, nuk mujnë me i lexue klasikët tanë, se nuk e kuptojnë gjuhën e tyne... Derisa Naimin e marrin vesh, shumica nuk mujnë me e kuptue jo vetëm Fishtën por as autorët tjerë të traditës së veriut. Kjo punë asht për gjynah, edhe duhet me u diskutue sa ma parë.

Kështu që ky problemi që e ëmnon ti, pra problemi i ndamjes së pasunisë shpirtnore "te nje kombi pergjysem", ky problem ekziston sot me kët abetare që e kemi. Siç e ceka ma nalt, pasunia jonë asht nda përgjysë, se nxanësat tanë nuk kanë qasje në gjysën e traditës sonë të shkrueme.

Nisoj sikur nji nxanës prej Shkodrës ose prej Prishtinës e mson gjuhën e Naimit, njisoj isha gëzue që nji ditë edhe nxanësat gjinokastrit ose vlonjat me e msue gjuhën e Fishtës. S'ka nevojë abetare të dytë për kët gja, mjafton që Standardin e bazuem në tosknishte, me e zgjanue me rregullat e gegnishten.

T'fala,
Labeati

Postuar nga albanologu datë 20 Korrik 2003 - 23:03:

Citim:
Po citoj ato që tha labeati
albanologu,

Un nuk jam ithtar i zgjedhjeve e i vendimeve ideologjike, por përkundrazi që problemet me u diskutue hapun edhe pa paragjykime.

Kombet që i ke përmend ti, i kanë zgjedhë problemet e gjuhës së vet tue e respektue traditën e shkrimeve e të letërsisë, e jo me anë të kongreseve partiake. Për fat t'keq, gjuhtarët tanë më 1972 e kanë injorue nji pjesë të madhe të traditës sanë, kshtu që tash nxanësat, edhe me dashtë, nuk mujnë me i lexue klasikët tanë, se nuk e kuptojnë gjuhën e tyne... Derisa Naimin e marrin vesh, shumica nuk mujnë me e kuptue jo vetëm Fishtën por as autorët tjerë të traditës së veriut. Kjo punë asht për gjynah, edhe duhet me u diskutue sa ma parë.

Kështu që ky problemi që e ëmnon ti, pra problemi i ndamjes së pasunisë shpirtnore "te nje kombi pergjysem", ky problem ekziston sot me kët abetare që e kemi. Siç e ceka ma nalt, pasunia jonë asht nda përgjysë, se nxanësat tanë nuk kanë qasje në gjysën e traditës sonë të shkrueme.

Nisoj sikur nji nxanës prej Shkodrës ose prej Prishtinës e mson gjuhën e Naimit, njisoj isha gëzue që nji ditë edhe nxanësat gjinokastrit ose vlonjat me e msue gjuhën e Fishtës. S'ka nevojë abetare të dytë për kët gja, mjafton që Standardin e bazuem në tosknishte, me e zgjanue me rregullat e gegnishten.

T'fala,
Labeati



Te pershendes

Mirekuptoj gjithe ato qe Ti thua. Eshte e vertete se gjuha nuk formesohet e konsolidohet politikisht. Ti ke shume te drejte ne kete pike. Nuk eshte rruga e drejte kjo, madje do te thoja se eshte me e gabuara, por asnjehere Kongresin e Drejtshkrimit nuk mund ta quaj se eshte nje stisje politike. Detyrohem te them keshtu se aty moren pjese inteligjiencia me kreative shqiptare sic mund te permendim te madhin Cabej, Idriz Ajetin, Shaban Demirajn, Aleksander Xhuvanin e plot tjere. Ata arriten te bejne nje veper te madhe historike. Por kurresesi nuk mund te themi se gjithcka nga gjuha shqipe eshte marre. Per shkak te gabimeve qe ne fillim, por edhe te evolimit natyror te gjuhes ka ende per te bere. Une jam verior dhe me se shumti jam i obliguar te mbroj gegerishtyen, por nese Ju e njihni mire dialektin e gegerishtes duhet te evidentoni se kjo gjuhe e sotme letrare ka me shume elemente te ketij dialekti si diftongjet ue qe jane apo trajta tjera.
Persa i perket atij fenomeni se pse nuk kuptohet Fishta si Naimi, me duhet te them se keto dy korifej te mendimit tone kane patur koncepte te ndryshme gjuhesore. Ndersa Naimi, si mesues moral i popullit tone, shkroi per gjithe shqiptaret, Fishta shkroi per nje pjese te shqiptareve, pra vetem per pjesen katolike te shqiptareve. Prandaj Fishta sot meriton te perkthehet e Naimi jo. Megjitheate vepra e Fishtes ashtu si ajo e Naimit nuk bie poshte, por meriton te shikohet nga ky kend.
Pastaj, perderisa pas ketij kongresi u shkruan vepra letrare shume dinjitoze nga Kadare, Qosja, Agolli, Podrimja etj, deshmojne per mundesi te medha te gjuhes tone shqipe. Por kjo nuk perjashton mundesine e persosjes se saj.
Tehu i hapjes se kesaj teme nga une synon te gjykoje edhe ndermarrjen e disa individeve sic eshte rasti i Migjen Kelmendit per te bere nje ngarje te gjuhes shqipe ne shqipe dhe kosovarishte. Me indivin nuk mund te imponohen norma te reja. Stasndartet e saj i konsolidon akademia e shkencave dukle patur parasysh ketu gjithe gjuhetaret dhe historianet e gjuhes kudo qe jane ne Tirane, Prishtine, Shkup apo diaspore.

Te mirekuptoj dhe respektoj mendimin tuaj

Postuar nga elbasanlli datë 05 Shkurt 2004 - 02:33:

Per mendimin tim zgjidhja me e mire per kete problem eshte qe ne shkollat e mesme te shtohet nje lende e cila te quhet "Gegnishtja" ku te perfshihen te gjitha veprat me te mira te shkruara ne dialektin Geg si the informacion dhe histori mbi kete dialekt. Te jete nje lende e detyrueshme dhe te merret vitin e pare ose te dyte ne shkollen e mesme.

Edhe greket e bjene kete gje. Ne shkollat greke jepet edhe greqishtja e lashte.

Nuk e perkrah dy abetare sepse i percan shqiptaret dhe gjuhen shqipe.

Postuar nga NYCgirl datë 06 Shkurt 2004 - 04:48:

Gjuha letrare eshte ajo qe eshte.

Se kush e vendosi, nuk ka rendesi. Ne France u krijua Akademia Franceze, nga mbreti, Francois I. Ne Shqiperi u be nga politikanet. C'rendesi ka?

N.q.s perfshijme dialekte te tjera, atehere do hapim mundesi per me shume huazime. Kam shoke qe jane nga Mali i Zi, apo nga Kosova, qe pranojne se kane shume fjale ne fjalorin e tyre me origjine serbe apo turke. Gjithashtu, ata vete e pranojne se mungesa e arsimit eshte shkaku kryesor qe nuk e flasin "mire" shqipen.

Cdo vend ne bote ka dialekte, por ka vetem nje gjuhe letrare.
N.q.s vendosen dy abetare atehere c'mund te presim tjeter? Ndarjen e Shqiperise midis Veriut dhe Jugut?
  Gjithsej 5 faqe: [1] 2 3 4 5 »
Trego 45 mesazhet në një faqe të vetme

Materialet që gjenden tek Forumi Horizont janë kontribut i vizitorëve. Jeni të lutur të mos i kopjoni por ti bëni link adresën ku ndodhen.