Regjistruar: 14/09/2004
Vendbanimi: mbi kete planet
Mesazhe: 4934

Teuta Llalla
Shqipja - gjuha që lindi gjuhët indo-europiane

Nga pellazgjishtja në ilirishte dhe në shqipe u trashëgua dhe u ruajtë gjuha më e vjetër e Europës - (shih më poshtë figurën e gjuhëve)

Në kohën parahistorike, pra shumë në lashtësi njerzit mereshin vesh me anë të veprimeve dhe shenjave. Kështu lindi nevoja për komunikim me anë të një gjuhe të përbashkët. Dhe filluan të lindin gjuhët e para. Por, cila është gjuha e parë indoeuropiane?
Nga shumë historian të huaj dhe shqiptar jemi njohur se mund të jenë gjuha latine dhe gjuha greke !? Mirëpo nuk është e vërtet se latinishtia dhe greqishtja janë gjuhët e para indoeuropiane; tashmë është vërtetuar me argumente të forta se gjuha shqipe është gjuha mëmë indoevropiane.
Por lindë pyetja me të drejtë, se në gjuhën shqipe nuk është gjetur asnjë dokument i vjetër historik.?
Ku e kemi zanafillën! Mos vallë jemi ne pasardhë të tyre që janë quajtur grekë të lashtë, që në të vërtetë ishin pallazgjik ose shqiptarët!
Në ndihmë për të vërtetuar vjetërsin e gjuhës dhe historisë na erdhën ‘’Arqeologjët’’.
Arqeologjët gërmojnë për të gjetur vendbanime të lashta e varre, me qëllim që të zbulojnë teknikën e ndërtimit të tyre, mbledhin vegla pune, armë, sende shtëpiake, monerdha, stoli etj. Dhe shkencëtarët na zbulojnë kohës që i përkasin dhe popullatës. Këto bëjnë të mundur që të njohim veprimtaritë shoqërore dhe fetare të popullatës para zbulimit të shkrimit.
Po pse nuk u shkruajt gjuha shqipe ashtu si latinishtja dhe greqishtja?
Sot dhe dje në lashtësi letrarët dhe priftërinjt u interesonte latinishtja dhe greqishtja, që janë gjuhë letrare dhe diturore.
Kështu që dijetarët e lashtë grekë dhe romakë shkruajtën për ato ngjarje të kohës që ata mund ti vërtetonin dhe ti ruanin për brezat e tyre të ardhshëm.
Fatkeqësisht, shqiptarët e lashtë nuk lanë absolutisht asgjë të shkruar, as letërsi, madje as edhe një mbishkrim. Në ndihmë pra siç e thash na erdhën arqeologjët. Kërkimet e tyre kanë nxjerrë nga toka poçeri qeramike, armë guri, bronzi, hekuri, gurë të çmuar etj.
Dhe këto të gjitha na ndihmojnë të rindërtojmë kulturën parahistorike.
Kurse shkencëtarët e gjuhës na kanë bërë të njohim të fshehtat e gjuhëve, sepse analiza gjuhësore mund të ndjekë një gjuhë të shkruar që nga fillesat e saj më të herëshme, dhe të zbulojmë lidhjet e saj me gjuhët e tjera dhe me burimin familjar të përbashkët.
Pra gjuha njihet si një nga karakteristikat themelore të një indentitetit etnik të një populli. Fjala ‘’Gjuhësi’’ është përkufizuar si studim i ligjërrimit njerzor. Aspekte të rëndësishme të një studimi të gjuhës janë; ‘’Klasifikimi i tingujve të gjuhës së folur, fjalë formimi, duke përfshirë gjininë, rrënjën, kompozimi, përkufizimi i saktë i fjalëve, renditja e duhur e fjalëve brenda një fjalie, gjurmimi i prejardhjes së një fjalie në gjuhën e origjinës, zhvillimi dhe ndryshimi i fjalës nëpërmes viteve, si dhe transpetimi i fjalës nga një gjuhë në tjetrën’’.
Në këtë aspekt, studimi historik i një gjuhe në proçesin e ndryshimit nëpër vite e zgjidh ‘’Arqeologjia’’ duke hedhur dritë mbi një kulturë parahistorike.
Ashtu si në Arqeologji edhe në kërkimet shkencore të gjuhës shqipe u morrën të huajt dhe jo vetë shqiptarët. Sepse shqiptarve u duhet të mbroheshin nga pushtuesit e ndryshëm dhe nuk e linin të tjerët që të diturohej.
Nga shekulli 19 dhe 20 shkenca e gjuhësis krahasuese bëri të mundur që studiuesit të përcaktonin origjinën e gjuhës shqipe dhe lidhjet e saj me gjuhët e tjera indoeuropjane.
Disa nga studiuesit e gjuhëve të europës kanë thënë për gjuhën shqipe mbas shumë vite studimi.
Gotfrik Lajbnik 1646-1717, ishte filolog dhe deklaroi ‘’se gjuha shqipe rrjedh nga ilirishtja’’.
Hans Tunman 1746-1778, historian suedez profesor në Universitetin e Halles të Gjermanisë, ishte albanologji i parë, që studioi shkencërisht origjininën e gjuhës së popullit shqiptar. Ai bëri kërkime në burrimet greke, latine, bizante dhe studioi fjalorin tre gjuhësh, sllav, grek dhe shqip të Theodhor Kavaliotit të vitit 1770.
Hans Tunman arriti në përfundimin se shqiptarët janë vazhdues autokton të popullsisë së lashtë ilire, që as u romanizuan e as u asimiluan nga dyndjet e mëvonshme.
Johan Fon Han 1811-1869, austriak i diplomuar për drejtësi në Universitetin e Haidelbergut, i cili shërbeu si gjykatës i shtetit të ri grek, dhe më vonë si nënkonsull në Janinë, Johani iu fut studimeve të gjuhës shqipe bashkë me të ndriturin gjuhëtarin shqiptar Kostandin Kristoforidhin.
Botoi tre vëllime ‘’Studime shqiptare mbi kulturën, gjuhën dhe historinë’’ Duke nxjerrë përfundimin se shqipja rrjedh nga ilirishtja dhe ilirishtja nga pellazgjishtja.
Franc Bop 1791-1867, profesor i Universitetit të Berlinit dhe themeluesi kryesor i gjuhësisë së krahasuar historike indoeuropjane.
Botoi në vitin 1854 veprën e tij dhe nxorri përfundimin se shqipja bënë pjesë në familjen indoeuropjane dhe është gjuhë e veçantë pa simotër gjuhë tjetër.
Dhimitër Kamarda filolog italian me origjinë shqiptare botoi veprën ’’Një ese e gramatikës krahasuese rreth gjuhës shqipe’’ më 1864, vërtetoi me dokumenta lashtësinë e gjuhës shqipe. Si një gjuhë ndër më të vjetra në botë.
Gustav Majer 1850-1900, profesor austriak në Universitetin e Gracit, antar i akademisë së shkencave të Vjenës, i cili u specializua në fushën e studimit të gjuhëve shqipe, greke dhe turke. Botoi librin ‘’Mbi pozitën e gjuhës shqipe në rrethin e gjuhëve indoeuropjane’’ në vitin 1883, që më vonë u pasua me 8 vëllime shkencore mbi historinë, gjuhën, poezinë, përrallat popullore shqipe dhe ngulmimet e arbëreshëve në Itali dhe Greqi.
Eduard Shnejder një studiues francez që shërbeu në qeverinë osmane të Shkodrës, shtoi në librin e tij për ‘’Pellazgjët dhe pasardhësit e tyre,, më 1894, një leksion i hollësishëm teknik, ku gjuha shqipe paraqitet si ‘’tingëllimi më i pastër e më besnik i gjuhës pellazgje’’.
Holder Pedersen 1867-1953, danez i cili punoi 35 vjet si profesor i gjuhësisë së krahasuese indoeuropjane në Universitetin e Kopenhagës. Për 35 vjet me rradhë botoi një varg punimesh shkencore mbi gjuhën shqipe, duke dhënë analiza të vleshme. Gjithashtu mblodhi e botoi folklorin shqiptar.
Norbert Jokli 18877-1942, gjuhëtar austriak me origjinë gjermano-çifute, biblotekar në Universitetin e Vjenës i kushtoi gjithë jetën studimeve të gjuhës shqipe. Para se të fillonte lufta e dytë botërore, atë e ftuan tu mësonte albanologjinë studiuesve shqiptar, mirëpo vdekja e tij në një kamp përqëndrimi nazist e privoi Shqipninë nga shërbimet e këtij studiuesi të madh.
Zef Skiroi 1865-1927, filolog i shquar italian me origjinë shqiptare bashkë me, Joklin dhe danezin Pedersen, janë cilësuar si tre albanologjët më të shquar. Studimet e profesor Skiroi nxorrën në dritë librin e tij ‘’Gjuha shqipe’’ në Romë më 1932.
Mbas studimeve të shkencëtarëve të huaj rreth gjuhës dhe historis të shqiptarëve dolën dhe studiuesit e parë shqiptarë në drejtim të gjuhës shqipe si De Rada, Pashko Vasa, Kostandin Çekrezi, Kristo Dako, Profesori i madh dhe i shquar Eqerem Çabej, Androkli Kostallari, Aleks Buda, Shaban Demiraj, Mahir Domi etj.
Kështu mbas shumë studime nga shkencëtarë dhe gjuhëtarë të huaj, duke u bindur me një vargë argumentesh nxorrën përfundimin se populli shqiptar dhe gjuha shqipe e tij e kanë prejardhjen nga ilirët dhe ilirët nga pellazgjët parahistorik.
Në krahasimin gjuhësor midis shqipes, greqishtes dhe latinishtes së vjetër, është vërtetuar se shqipja, si gjuhë është formuar më herët se këto të dy gjuhë të vjetra.
Dhe ato pak fjalë greke dhe latine që kanë hyrë në shqipen e sotme duhet që më parë të kenë hyrë në ilirishten, që më vonë u trashëguan në shqipen.
Një vërtetim i pamohushëm për vjetërsinë e gjuhës shqipe janë emërtimet e qyteteve, maleve dhe lumenjëve që janë trashëguar deri më sot duke u qëndruar edhe pushtimeve të gjata nga popujt e tjerë, si p.sh; SCUPI-SHKUPI, SCODRA-SHKODRA, LISSUS-LEZHA, DURRACKIUM-DURRËS, MATHI-MATI, lumi DRINUS-DRINI, mali TOMORRIS-TOMORRI etj.
Trashëgimi nga pellazgjishtja në ilirishte dhe në shqipe, kemi dhe emrat e vjetër që janë edhe sot tek emërtimi i njerëzve si; HEKTOR, ALKET, TOMOR, DRINI, ILIR, TEUTA, GENTI, BARDHYLI etj. Të tilla emra janë mbi 800, që ka mbledhur studiuesi Mahir Domi.
Po t’i hedhim një vështrim të shpejtë hartës të Europës, do të vëmë re, se shumë qytete, dhe krahina kanë emërtime të kuptimit në gjuhën shqipe dhe vetëm në gjuhën shqipe si, Toskana në Itali, e ka marrë këtë emër prej banorëve të saj, se ata ishin toskë nga Shqipnia.
Siçilia e ka marë këtë emër që në lashtësi nga shqiptarët, për arsye se ishulli e ka formën si të kalit. Pra Siçili-si e kalit, Sikilia.
Brindizi ka kuptimin e flalës shqipe, si bri dashi.
Kryeqyteti i Francës. Parisi është në shqip i pari ose si i pari, dhe Parisi është qyteti i parë i Francës.
Marrsiella, qytet i francës e ka marrë këtë emër nga shqiptarët në lashtësi sepse ai ka qenë qytet tregëtar, pra marr- dhe sjell, është një term i zakonshëm shqiptar.
Po të vërejmë emërtimet e qyteteve të lashta greke, kanë emra të kuptimit shqiptar si, Athina -athenë, Edessa-edesha, Thiva-theva.
Pra, një vështrim në hartën e Europës, vërejmë emërtime të qyteteve në gjuhën shqipe, por po të studioet dhe më gjerë, atëherë do të zbulojmë dhe më shumë fjalëm shqipe.

Teuta Llalla

Modifikuar nga kontinenti datë 18/11/2006 ora 03:07

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 14/09/2004
Vendbanimi: mbi kete planet
Mesazhe: 4934

Dy veprat e mëdha të shkruar nga Homeri, që dhe fjala Homer është shqipe, duke patur parasysh që ai ishte i verbër, pellazgjikët i vunë emrin i Mjerë, Homer. Iliadha ose Troja dhe Odhiseas ose Udhë s’sheh. Janë legjenda pellazgje ose shqiptare, që u shkruajtën nga Homeri dhe gjatë shekujve u përvetësuan nga shkruesit e mëvonshëm grekë.
Në Iliadhën, të gjithë kryetarët e fiseve, pjesmarrës në betejën e Trojës, dhe nga vendet që vinin kanë emra të kuptimit në shqip.
Mikena-mik jemi, kishte mbret Agamemnonin-ai që mendon, është i zgjuar, i ditur etj. Menelaos-mëndja e la, ishte mbret i Spartës, vëllai i Agamemnonit.
Mirmidonët-mirditorët, kishin mbret Aqilean ose Akilin, që do të thotë-aq i lehtë. Elena-e lanë ment. Priami, mbreti i trojës, që është-drejto amën. Paridi-është i pari që di, etj.
Leximi i vëmëndëshëm i poemës Iliadha, do të vërejme se ngjarjet na flasin për luftera midis fiseve pellazgjike ose shqiptare, dhe fjala e urtë shqipe thotë ‘’i yti ta fut, i yti të nxjerrë sytë, i yti të vjedh’’ etj.
Në veprat e Homerrit pasqyrohen ngjarje, legjenda dhe histori shqiptare.
Në të gjitha kohërat grekët kanë pasur maninë për të përshtatur emrat jo grek, në emra grek. Pra për të përkthyer në greqisht çdo fjalë jo greke.
Kjo mënyrë veprimi ka ndryshuar dhe mënyrën e shqiptimit të fjalive ose të emrave gjë që e bën të pakuptueshëm.
Në qoftëse të lashtët grek dhe grekët e sotëm nuk do të kishin bërë gjithshka greke, megjithë shtrëmbërimin e shqiptimit fillestar në pjesën më të madhe të gjuhës pellazgje ose shqipe, ne nuk do kishim vërshtirsi për të rindërtuar fjalët e lashta parahistorike shqipe, të shkruara greqisht apo të përkthyera keq në greqisht si ‘’Piellbardh në-piellazgos, piellzis në-piellzious’’ etj.
Po të njohim perënditë e lashta të Olimbit ku besonin grekët në lashtësi, do vërejmë se ato perëndi quhen në fjalën shqipe si; Zeus-Zë, është perëndia më e fuqishme, dhe kishte për grua perëndin Herën-Era. Perëndia tjetër Letos-Lëton, Zeusi më vonë u martua me perëndeshën Mentis-ment, dhe lindën Athinanë. Marsi, ishte perëndia e luftës, dhe shumë herë nxiste grindje midis njerëzve, dhe duhet ta ketë marrë emrin nga shqipja ‘’i marrë’’.
Perrëndia Apollon, mendoj se e ka marrë këtë emër nga shqipja, apo-loni, dhe vërtet Apolloni ishte perëndi i muzikës, poezis dhe harqeve, dhe ç’farë bënte Apolloni! Luante muzikë, i ndryshonte drejtimin shigjetave.
Loja më e dashur për të luajtur për fëmijët është, shigjeta. Perëndia e detit quhej, Tetesi, që shumë herë në shqipe T zëvëndësohet me D.
Po të shohim ditës e javës në gjuhën shqipe me vëmëndje kanë një kuptim të plotë shqiptar dhe të perëndive ku besonin pellazgjët.
E diela, është dita që përfaqson Diellin, po të vërejmë e diela është dita më me shumë diell. E hëna, përfaqson Hënën. E marta, është dita e Marsit, dhe quhet si ditë e marrë. E mërkura, është dita e Mërkurit. E enjta, nuk është zbuluar akoma. E premtja, është dita e zezë, të pren, e prenë. E shtuna, përfaqson Saturnin. Po të shohim grekët ditët e javës i emërtojnë, e diela përfaqson Zotin, e hëna është dyshi, e marta, është treshi, e mërkura, është katra, e enjtia, është e pesta, e premtja, është dita e shën Mërisë, e shtuna, e kanë marë nga hevrejtë.
Siç shihet shqiparët emërtimin e ditëve të javës e kanë më të vjetër se grekët, gjë që tregon se shqiptarët janë më të vjetër si popull në Ballkan.
Betimin pellazgjët e bënin për kokën e nënës, babait, ashtu si betohen dhe shqipëtarët sot, për kokën e nënës dhe të babait.
Pra edhe këtu kemi betimin e trashëkuar nga pellazgjët tek shqiptarët e sotëm, që janë shtarshëgimtarët e vërtetë të popullsisë që banonte në pjesën më të madhe të europës.
Gjatë shekuj shumë popuj, dikur të mëdhenj, janë shkataruar ose asimiluar nga popuj të tjerë duke humbur gjuhën, zakonet pa lenë gjurmë. Mirëpo pellazgjët me zakonet, muzikën, veshjen dhe veçanërisht me gjuhën e tyre shqipe, i kanë qëndruar kohës në trevat e tyre shqiptare, ndonëse tashmë të tkurrura, përgjat pregut perendimor të gadishullit Ballkanik
Studiuesit e gjuhëve vënë në dukje se gjuhët moderne nuk janë të izoluara, por i takojnë një familje të veçantë gjuhësh simotra, disave mundë ti gjihet edhe gjuha amë e përbashkët. Duke shkuar sa më thellë në proçesin e rindërtimit historik, ku del qartë se shumë prej këtyre gjuhëve amë e kanë prejardhjen nga një gjuhë e pashkruar, edhe më e lashtë që është shqipja.
Aspektet teknike të kësaj çështje u takojnë specialistëve. Pra është i pakundërshtueshëm fakti që shqipja është një nga gjuhët më të vjetra indoevropjane dhe shqiptarët janë populli parahistorik dhe ndër më të vjetrit në europë.
Shihet qartë se gjuhësia hedh dritë në kërkimet për origjinën parahistorike të popullit shqiptar dhe të gjuhës së tij.
Prandaj duhet t’ia lemë specialistëve që të merren me misteret e pa zbuluara akoma të çështjes mbarë shqiptare.
Në përfundim duhet thënë dhe theksuar se mendimi i përgjithshëm shkencor është se populli shqiptar dhe gjuha shqipe janë pasardhësit modernë të Ilirve dhe Pellazgjikëve, dhe fillesave indoeuropjane. Kjo e bënë edhe më të qartë arsyjen përse populli shqiptar i vjetër është mbajtur i patundur pas gjuhës dhe kulturës së tij të lashtë. Ndonëse atdheu i ynë është pushtuar shpesh nga grekërit, romakët, sllavët dhe turqit, edhe ndonëse ne shpesh kemi përdorur gjuhëra tregëtie, të ardhura gjetkë, njerzit, që sot njihen si shqiptar, kanë ruajtur me vendosmëri e sukses, zakonet, traditat dhe indentitetin tonë të lashtë, Ilir e Pellazgjik. Por që të ruhen edhe në të ardhmen duhet që ne të ndërtojmë, të pregatisim specialistë shkencor, pedagogjik, historik, juridik etj.
Që të pregatiten këto, duhet që shqiptarët të kujdesen për zhvillimin e më tejshëm arsimor-shkencor, të ndërtojnë institucione, universitete të tyre kombëtare dhe ti ruajnë me fanatizëm nga armiqtë shekullor të popullit shqiptar.
Arqeologjia, gjuha, dhe kronika të herëshme, hedhin dritë në atë që ndryshe do të ishte një e shkruar krejt e pakuptueshme e shqiptarëve parahistorik.
Fatmirësisht, Shqipëria gjendet në mes dy gjytetërimeve klasike, të Greqis dhe Romës, dhe shumë herë u përplas me të dyja këta.
Shumë të dhëna historike greke, latine përmendin rastësisht ndonjë kontakt ushtarak, diplomat, tregëtar dhe fetar me shqiptarët.
Më vonë udhëtarë europian, dijetar, aventurier shkruajtën për ashpërsinë malore të vendit, për luftëtarët krenarë, për veshjen karakteristike.
Ulian Shekspir nuk e ka vizituar kurrë Shqipërinë, por ai vendosi komedinë e tij ‘’Nata e Dymbëdhjetë’’ në Iliri, pra në Shqipëri.
Lordi Bajron ngeli kaq i gëzuar dhe i lumtur në takimet me shqiptarët, sa që i shkruante nënës së tij se do të blinte një kostum shqiptar dhe do ta vishte.
Por që fatkeqësisht kjo veshje u përvetësua nga grekërit dhe njihet sot si kostumi kombëtar grek.
Përallat, legjendat dhe trimëria shqiptare do arrinin deri në Filipine, ku historia e dashurisë diku në mbretërinë e Shqipnis me titull ‘’FLORANT AT LAURA’’ do të shkruej në gjuhën tagaloge nga autori filipinas Leonard Tugjy.
Legjenda e heroit kombëtar Skënderbeut, tregohet nga çifuti spanjoll në veprën e Leongfellout me titull ‘’Përrallat e hanit buzë rrugës’’.
Shqipëria sot është zvogëluar është bërë një sanduiç i vogël midis ish-Jugosllavis dhe Greqis. Sot Shqipëria është si një dragua i fort i rrethuar prej çakenjsh dhe dhelpra të cilën i kanë lidhur këmbët dhe bëhen gati ta çajnë përsëri, dhe ta përlajnë të tërë si dikur më 1878.
Shqipëria duke u pushtuar nga grekërit, romakët, sllavët dhe turqit, u zvogëlua dhe shqiptarët u detyruan që një pjesë të asimilohej, një pjesë të emigrojë dhe disa fise u larguan për të jetuar të fshehur në male të larta. Kështu shqiptarët gjithmon kanë qenë nënpresionin e zhdukjes dhe nuk u ngeli kohë që të mendonin për shkruatjen e gjuhës së tyre shqipe, sepse nuk e lanë të tjerët rehat për zhvillimin e më tejshëm të gjuhës që lindi gjuhëra të tjera.

Vërej; Për këtë studim u shfrytëzuan libri ‘’Enigma’’ i autorit francez Robert D’Angly, libri i autorit amerikan Edwin E.Jacquen ‘’Shqiptarët’’. Librat e autorit grek Aristidh Kolia ‘’Arvanitët dhe preardhja e grekëve’’ dhe ‘’Gjuha e Zotit’’. Revista ‘’Ekskluzive’’ botim i Prishtinës, libri ‘’Iliada’’ i autorit Homeri, përkthim i Gjon Shllakut, Tiranë 1965. Biblioteka e papa Antonio Bellushit dhe revista italiane-greke-shqiptare ‘’Lidhja’’ 1980-2003, organ i ‘’Lidhjes së Arbëreshëve të Italis së Jugut’’.
Pema e lartëme është bërë ndërtimi i gjuhëve Indoeuropiane, dhe është botuar në vitet 1970 nga Instituti i gjuhëve në Suedi, dhe në vitet 1985 në disa revista ne Greqi.
Gjuha e parë siç shihet është APBANITIKH-Arvanitiki-Shqipja dhe me rradhë Armenishtja, Greqishtja etj. Pra siç shihet qartë shqipja është gjuha mëmë e gjuhëve Indoeuropjane. Që të ruhet dhe të pasurohet edhe me më shumë vërtetime, duhet që shkencëtarët dhe studiuesit shqiptarë të punojnë më shumë në këtë drejtim të përkrahur edhe nga Institucionet shtetërore studiuese përkatëse.

Prof.Teuta Llalla, mësuese e gjuh-letërsis shqipe në gjimnazin e Tetovës.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 07/06/2005
Vendbanimi: itali
Mesazhe: 220

 

 

SHQIPJA QE LINDI GJUHET INDOEVROPIANE?

Te pakten nga titulli i shkrimit qe lexova nuk eshte i sakte, te afirmosh qe Ilirishtja eshte rrenja e gjuheve te sotme (d.m.th e te gjitha gjuheve indoevropiane) eshte nje GABIM  i madh historik filologjik dhe arkeologjik.

Gjuha indoevropiane i ka rrenjet ne polin e veriut rreth 10.000 mije vjet me pare, kjo gjuhe perdorej nga nje fis i madh qe jetonte ne nje ambjent shume te acarte, me pas kane zbritur ne Indine e sotme, qe prej aty shume degezime fisesh jane shperndare drejt perendimit. P.sh. gjuha shqipe ka shume te ngjashme me gjuhen Indiane, jo vetem shqipja por edhe greqishtja, latinishtja..etj te gjitha kto baza gjenden ne librin e pare i shkruar nga popujt indoevropian Rg-Veda, (i trashiguar gojarisht) i cili eshte baza e gjuheve te sotme.

 

__________________
e harrova.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 14/09/2004
Vendbanimi: mbi kete planet
Mesazhe: 4934

Citim:

---

Po citoj ato që tha leopardi
 

 

SHQIPJA QE LINDI GJUHET INDOEVROPIANE?

Te pakten nga titulli i shkrimit qe lexova nuk eshte i sakte, te afirmosh qe Ilirishtja eshte rrenja e gjuheve te sotme (d.m.th e te gjitha gjuheve indoevropiane) eshte nje GABIM  i madh historik filologjik dhe arkeologjik.

Gjuha indoevropiane i ka rrenjet ne polin e veriut rreth 10.000 mije vjet me pare, kjo gjuhe perdorej nga nje fis i madh qe jetonte ne nje ambjent shume te acarte, me pas kane zbritur ne Indine e sotme, qe prej aty shume degezime fisesh jane shperndare drejt perendimit. P.sh. gjuha shqipe ka shume te ngjashme me gjuhen Indiane, jo vetem shqipja por edhe greqishtja, latinishtja..etj te gjitha kto baza gjenden ne librin e pare i shkruar nga popujt indoevropian Rg-Veda, (i trashiguar gojarisht) i cili eshte baza e gjuheve te sotme.

 

---

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 07/06/2005
Vendbanimi: itali
Mesazhe: 220

 

 

Titulli, ne nje artukull eshte shume i rendesishem pasi eshte ai (titulli) qe te shtyn si fillim qe ta lexosh. Gabimi i referohej titullit ne fjale, perseris, nuk e lexova artikullin.

Por te pakten titulli te jete konforme se vertetes, se nuk po flasim per politik.

 

 

 

 

 

__________________
e harrova.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 14/09/2004
Vendbanimi: mbi kete planet
Mesazhe: 4934

Citim:

---

Po citoj ato që tha leopardi
 

 

Titulli, ne nje artukull eshte shume i rendesishem pasi eshte ai (titulli) qe te shtyn si fillim qe ta lexosh. Gabimi i referohej titullit ne fjale, perseris, nuk e lexova artikullin.

Por te pakten titulli te jete konforme se vertetes, se nuk po flasim per politik.


 

---

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 07/06/2005
Vendbanimi: itali
Mesazhe: 220

Sipas mendimit tend vetem Iliret ishin pasardhesit e lashte te popullit Kurgan ? Mua do me behej qejfi shume por eshte veshtire per ta besuar
Ne kte teme ka shume ?
NJe gje nuk eshte akoma e qarte, ku eshte kulla e njerzimit ne Afrike apo ne Euroazi? NJe gje eshte e sigurte qe populli Kurgan (ME I LASHTI ka jetuar ne rrafshnaltat e Iranit, DHE NE QOFTE SE KY POPULL FLISTE ILIRISHT ATEHERE JEMI DJEPI I BOTES.

__________________
e harrova.

Modifikuar nga Piktor datë 26/12/2008 ora 21:44

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 14/09/2004
Vendbanimi: mbi kete planet
Mesazhe: 4934

Persa i perket asaj qe ke thene me germa te medha...me ben pershtypje nje gje.
Nga e di ti mendimin tim?
Nuk kam dhene asnje mendim.
Leopard...njihemi gje bashke?
Ju kujtoj se ketu keni vetem 8 dite. (!)

Modifikuar nga kontinenti datë 06/12/2006 ora 00:57

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 14/09/2004
Vendbanimi: mbi kete planet
Mesazhe: 4934

Po citoj ato që tha tresh


Një studim i Aristidh P.Kolës

Ç‘JANë KOSOVARëT PëR GREKëT

Arkadë, ose Arktanë dhe Dardanë


Këto ditë (mars 1998) u bëmë përsëri dëshmitarë të egërsisë së forcave shtypëse serbe kundër kosovarëve, të cilët kërkojnë të drejtat themelore që i takojnë çdo populli. Të drejtat për liri dhe arsimim.

Kosovarët përbëjnë mbi 90 për qind të popullsisë së Kosovës dhe në periudhën e pushtetit të Titos, në përgjithësi gëzonin disa të drejta si shtetasit e tjerë jugosllavë. U qe dhënë një formë autonomie, universitet në gjuhën shqipe, shkolla, etj. Pas vdekjes së Titos, kosovarët njohën shpërthimin e nacionalizmit serbomadh, shprehës i të cilit ishte Sllobodan Millosheviçi. Ndoshta është e para herë kur një udhëheqës komunist u përpoq t‘u vinte popujve të Jugosllavisë të dy këmbët në një këpucë, domethënë edhe fanatizmin nacionalist, edhe komunizmin e pastër. "Marshimi i madh" i Millosheviçit dhe ndjekësve të tij për një Jugosllavi serbe filloi pikërisht nga Kosova dhe prej andej u përhap në shtetet e bashkuara të Jugosllavisë së vjetër, të cilat, siç ishte e natyrshme, i kundërshtuan këto ide dhe, siç pritej, shpërtheu lufta e përgjakshme, e cila çoi në shpërbërjen e Federatës. Nga Kosova nisi "marshimin" e tij Sllobodan Millosheviçi dhe, për mendimin tim, 1) atje do të mbyllet edhe kjo kryqëzatë e egër.

Serbët këmbëngulin të provojnë se Kosova është "djepi i popullit serb". Këtë argument johistorik, në periudhën e epshit grek për Serbinë (1991-‘94) e mbështetën, për fat të keq, edhe shumë mjete të informimit publik këtu. Shkencëtarë "seriozë" grekë, por edhe mjeranë të shkallëve të dyta, shumë jerarkë dhe kryejerarkë fetarë, me kryesorin të ndjerin Sebastjano, i cili kryesonte propagandën antishqiptare, u përpoqën ta mbështetnin me forcë këtë ide serbe.

Isha, ndoshta, i vetmi atë kohë kur shihja të kryhej një masakër tragjike kombëtare, në emër të popullit grek dhe udhëheqjes së tij politike. Jo se nuk kishte grekë që denonconin mbështetjen që u jepej pa të drejtë serbëve në luftën e egër të ish-Jugosllavisë! Të tillë pati disa, madje u shkruan edhe 4-5 libra prej tyre. Ndryshimi ishte sepse unë kisha njohur:

1) Lidhjen mes propagandës filoserbe dhe antishqiptare si dy anët e së njëjtës medalje.

2) Kisha dokumentuar publikisht se kur dhe si kishte shtrirë grackën e tij Millosheviçi në të gjithë udhëheqjen politike dhe kishtare greke.

3) Kisha njohur relativizmin dhe distancën e vërtetë të "problemit maqedonas". "Maqedonia" e Shkupit ishte i vetmi shtet shumetnik në të cilin Millosheviçi nuk ndërhyri asnjëherë, madje ishte i pari shtet të cilin e njohu menjëherë, megjithë kundërshtitë e rekomandimet e Bashkimit Evropian. Natyrisht, Millosheviçi atëherë kur nuk ia kishte më nevojën përkrahjes greke. Siç ishte e natyrshme, udhëheqja politike greke "u zgjua", por tanimë ishte disi vonë. Të gjitha këto ngjarje i pata shënuar dhe parashikuar në librin tim "Greqia në grackën e serbëve të Millosheviçit". Por ato kohë të flisje kundër serbëve, të konsideronin këtu të paktën...tradhtar të kombit!

4) Edhe pas atij denoncimi të politikës greke, e cila rezultoi e gabuar dhe katastrofike, propozova një tjetër sjellje politike. Por nuk më dëgjuan.

Libri im, megjithatë pati një dështim të parashikuar. Asnjë gazetë, asnjë gazetar nuk shkroi për të. Ç‘të shkruanin! "Do të ishte njësoj sikur të bënin autogol në portën e tyre!" - më tha një ditë me ironi një miku im. Atë libër, megjithatë ua kushtoj politikanëve grekë. I drejtohet vërtetë së kaluarës politike, por besoj se i takon edhe së ardhmes së Greqisë.

Që të rikthehemi edhe një herë prapa në kohë dhe në lartësitë e Kosovës, le të hedhim një vështrim në të gjithë rajonin që i takon Maqedonisë së vjetër, e cila banohej lashtë nga Arkanët, ose Arkadët dhe Dardanët. Profesori dhe akademiku M.Saqellariu e vendos stanin (këtu ka kuptimin vendbanimin, M.Q.) e Dardanëve brenda kufijve etnikë të shtetit të sotëm grek, ("Historia e kombit grek", vëll.I, faqe 368), por unë mendoj se zona përreth dy Prespave dhe liqenit të Ohrit duhet të ketë qenë qendra e parë e vendosjes së Dardanëve dhe jo më në jug.

Pas një katastrofe natyrore, siç shënojnë burime të lashta, shumë Arkadë dhe mjaft Dardanë, të cilët banonin në zonat përreth liqeneve të Prespës dhe Ohrit, u detyruan të shpërnguleshin drejt Jugut, madje nga frika e një përsëritjeje të saj u shtynë edhe më poshtë, drejt qendrës së Peloponezit. Të ardhurit e rinj i dhanë zonës atje emrin Arkadia. Një tjetër rrymë të shpërngulurish u drejtua për nga lindja. Përshkuan krahinën e Samotrakës dhe s‘andejmi u gjendën në Azinë e Vogël. Kur ndodhi kjo katastrofë? Askush nuk mund ta përcaktojë me siguri. Por siç dihet, të dy Prespat dhe liqeni i Ohrit lidhen nëntokë me njëri-tjetrin. Kjo është pikërisht shenja e dukshme e kësaj katastrofe. Ndoshta gjeologjia mund të na e shpjegojë disi më mirë se kur ka ndodhur kjo.

Sipas mitologjisë greke, Arkadët konsiderohen si fisi më i lashtë i pellazgëve. Po të kemi parasysh faktin se Troja e lashtë ka lulëzuar së paku 3000 vite para Erës së Re dhe se emërtori i saj ka qenë nipi i mitikut, Dardanit, atëherë mundemi të kemi një ide për kohën për të cilën flasim. Kjo do të thotë se Dardanët kanë mbërritur në Azinë e Vogël të paktën disa shekuj para këtyre 3000 viteve, ndërsa katastrofa në vendin e tyre duhet të ketë ndodhur gjithashtu shumë kohë më përpara. Siç theksuam, stacioni i parë i tyre ka qenë Samotraka. Do të kalonin shekuj që ata të shtyheshin më në jug. Të gjitha këto natyrisht nuk e ndriçojnë krejtësisht problemin, por vendosin një përfytyrim kohor të përafërt.

Në zonën e banuar nga Dardanët dhe Arktanët ose Arkadët ishte krijuar atëkohë qytetërimi pellazgjik ballkanik, falë kushteve të veçanta klimaterike dhe pasurive nëntokësore. Mijëra vite më parë, siç dihet, u zhvillua kultura Minoike, egjiptiane dhe shkrimi sumerik, por duhet ditur se Dardanët kishin pasur po atë kohë jo vetëm shkrimin e tyre, por shkrimin linear.

Këto të dhëna nuk janë rezultat i fantazisë sime. I kanë zbuluar arkeologët evropianë në zonën poshtë Beogradit, ndërsa grekët i zbuluan në vitin 1994 në liqenin e Kastorias, (Kosturit -M.Q.) ku bashkë me një vendbanim liqenor arkeologu Hurmuziadhis solli në dritë një mbishkrim, i cili datohet rreth 5250 vjet para Erës së Re me shkronja të veçanta. E zbuluan, por të ndodhur në qorrsokakun e fantazisë shkencore indoevropiane, nuk e kuptuan se çfarë zbuluan. Kështu, atë qytetërim, i shtrirë nga jugu i Beogradit dhe që mbaron në Halkidhiqi, e emërtuan... "qytetërim të Vincës", sepse në fshatin Vinca, në jug të Beogradit, u gjetën për herë të parë të dhënat për atë qytetërim.

Veç fakte e gjetje për atë qytetërim - dhe këtë e dinë shkëlqyeshëm arkeologët - ka në të gjithë Epirin. Kanë qenë të njohura këto edhe në Shqipëri, së paku nga shekulli i kaluar, (shek. XIX - M.Q.), por askush nuk mund t‘i zbërthente. Një i ditur i asaj kohe ia tregoi disa nga mbishkrimet historianit dhe filologut gjerman Georg von Hahn, i cili, kur botoi veprën e tretë të "Albanesische Studien", në vitin 1854, në qytetin Jena, shënoi se kishte zbuluar shkrimin pellazgjik. Por e gjithë teza e tij u kundërshtua sepse me mbishkrimet e gjetura nuk mund të ndërtohej alfabeti i plotë i asaj gjuhe. E vërteta ishte se, megjithë të dhënat e pakta, Hahn arriti përfundime të shkëlqyera, madje sendërtoi një alfabet, të cilin e emërtoi "shqiptar" dhe e identifikoi me pellazgjishten.

Arkeologët kanë sjellë tanimë në dritë afërsisht 200 simbole lineare, të cilat mund të jenë germa, përfshirë patjetër edhe numra. Këto simbole u emërtuan nga Harald Haarmann "fillimi i shkrimit linear", nga Winn "pararruga e shkrimit horizontal" dhe nga Masson (1984) si "parastadi i shkrimit linear". Interesante është se disa simbole lineare të alfabetit të Hahn, janë të njëjta me ato që zbuluan arkeologët në Vinca. Kështu i ka publikuar të paktën H.Haarmann në veprën e tij "Universalgeschichte Der Schrift". Mbishkrimin e Kastorias nuk e kam të njohur nga ndonjë punim shkencor të derisotëm.

Në mitologjinë greke, e cila për mua nuk është përrallë, por një histori e kodifikuar, i mbiquajturi udhëheqësi i popullsisë dardane, Dardani, nuk mund të jetë një personazh i rastësishëm, por bir i Dia-s (Zeusit-M.Q.), dhe i Elektras, ose Elektrionit, vëlla i Harmonisë, gruas së Kadmit dhe të Jassionas, emra këta që lidhen me kultivimin e grurit, adhurimin e drithërave e … të mistereve. Dardani, përsëri sipas mitologjisë greke, është i pari evropian që kaloi në kontinentin aziatik, e banoi dhe e shumoi atë vend, e bëhet udhëheqës dhe ndërtues i shumë qyteteve, popujve dhe etnive. Bash për këtë është quajtur edhe "Poliarkis". Nipi i tij, Troa, do të bëhet emërvënës i qytetit të famshëm të Trojës dhe deri në epokën e Homerit mbretërit e këtij qyteti-mit do të quheshin edhe Dardanë. Sikundër kam përmendur edhe në librin tim "Arvanitët dhe origjina e grekëve", botim i vitit 1983, trojanët ishin edhe ata një fis pellazgjik dhe aspak të huaj ndaj Akejve të Heladës, sikundër e përshkruan këtë fakt vetë Homeri dhe sikundër e vërtetojnë gërmimet arkeologjike. Kisha emërtuar Luftën e Trojës "të parën luftë civile ndërpellazgjike". Ishte më shumë një luftë midis pellazgëve veriorë dhe jugorë, pavarësisht se përplasja ndodhi në Azinë e Vogël. Në atë luftë Akejt sunduan Trojën, por ishin jo aq fitues. Pas shkatërrimit të qytetit vazhdoi invadimi i atij vendi nga fise pellazgjike nga veriu dhe kështu nisi shpërbërja dhe pastaj shuarja e regjimit akean.

Gjurmët e dardanëve mund të hasen sot që nga Ballkani deri në Indi dhe disa dijeni për këtë të vërtetë historike duhet të kishte edhe Aleksandri i Madh i Maqedonisë, por të dhëna me peshë prej tij nuk jepen. Në kulmin e lulëzimit të Maqedonisë dardanët kishin rënë disi në përparimin e tyre. Por duke pasur parasysh lavdinë e dikurshme stërgjyshore, jo vetëm nuk e përkrahën Aleksandrin e Madh në fushatat e tij, por ndjenin për maqedonasit në përgjithësi një ndjenjë antipatie. Në asnjë rast nuk mund të prisnim nga Aleksandri që ai të pohonte se kishte ndjekur rrugët e stërlashta të tyre drejt Azisë, madje se i njihte mirë ekspeditat e Heraklive dhe Dionisëve drejt atyre vendeve. Unë, veçse, pas atyre ekspeditave mitologjike të Herakliut dhe Dionisit shoh vetëm Dardanët dhe Karetë. Në librin tim "Zeusi pellazgjik dhe mashtrimi indoevropian", që pres të botohet së shpejti nga shtëpia botuese "Thamiris", kam theksuar se banorët e vendit që më pas do të quhej Ballkan, kanë qenë djepi i qytetërimit botëror.

Shkaku që i bëri Dardanët të shquhen aq tepër me rolin e tyre në Ballkan, por edhe pothuajse në të gjithë Azinë, ishte jo vetëm kultivimi i grurit, por kryesisht përvetësimi prej tyre i teknikës së nxjerrjes e shkrirjes së metaleve, e cila u jepte mundësinë të prodhonin mjete mbrojtëse e sulmuese dhe të pushtonin ekonomikisht kështu lehtësisht Lindjen. Ky ndoshta do të ishte cepi i fillit të Arjanës, që do të shënonte nisjen e krijimit të dhjetëra e dhjetëra gjuhëve të gjalla edhe sot, apo të vdekura, të cilat do të fliteshin nga India e do përfundonin në Evropë. Për fat të keq, shkencëtarët evropianë, duke studiuar këto fakte, janë të detyruar të devijojnë nga e vërteta historike për shkak të tezës fantaziste të indoevropanizmit. Kjo tezë, duke lëvizur nga qorrsokaku në qorrsokak, krijon gjithmonë sensacione impresionante. Megjithatë, indoevropanizmi nuk mund të bindë edhe ata që kanë mendimin tjetër për këtë çështje.

Fama e Dardanëve dhe identifikimi i tyre i lashtë me përdorimin e metaleve, mbetën të tillë derisa edhe popuj e vise të tjera e përvetësuan këtë teknikë. Në periudhën e ngjitjes së Maqedonisë së Aleksandrit të Madh, ata ishin në kulmin e nxjerrjes së metaleve, ndonëse "politikisht" nuk bënin pjesë në lavdinë e pushtuesit të ri. Shprehja "Tri krijesa të mençura quhen dardanë", tregon se sa lartë vlerësohej kjo gjini njerëzore në lashtësi. Në mitet e Maqedonisë, Trakës, Azisë së Vogël, por edhe të Atikës gjithmonë e më shumë zejet e metaleve lidhen me dardanët. Në mitet trojane, Erihthoni konsiderohet djalë i Dardanit, por edhe në mitet e Atikës Erihthoni, apo Erehtheos, lidhet me nxjerrjen dhe përpunimin e metaleve. Ky ishte i pari që krijoi yzengjitë metalike të kalit, ose peshoren e kalorësit, siç quhej. Ai solli në Athinë nga Lavrio të parën copë prej argjendi dhe po i pari preu monedhat e argjendta.

Ndërsa popujt e tjerë të Ballkanit lëvizin kryesisht drejt jugut dhe perëndimit, dardanët lëvizin në përgjithësi drejt lindjes. Që nga kohët e lashta, banorët e Mbimaqedonisë në lëvizjet e tyre emigratore kanë pasur si stacion të parë bregdetin perëndimor të Azisë së Vogël dhe bregdetin e Pontit të Detit të Zi. Azia e Vogël nis e banohet kështu, dalëngadalë, nga mbishtresa të popujve pellazgjikë të ardhur nga Ballkanet. Jo vetëm dardanët historikë, por edhe Frigët, Karet, Lelejët, Kadmët, si edhe Ionët, Dorët, Eolët, madje deri vonë, në kohën e shtrirjes së Perandorisë Romake këtu. Banorët e sotëm, trashëgimtarë të Dardanëve, kosovarët, edhe ata që banojnë në shtetin e Shkupit, (Maqedonisë - M.Q.) si stacion të parë ndër shekuj do të kenë përsëri Azinë e Vogël. Pak prej tyre do të preferojnë të zbresin në Greqinë e Jugut. Po të vihen re me kujdes rrugët që ndoqën për emigrim dardanët e lashtë dhe shqiptarët e sotëm, do të shohim jo pa habi se ato janë të njëjta....

Po të rikthehemi edhe një herë në fillim të këtyre faqeve, do të kujtojmë se serbët janë sllavë dhe kanë ardhur në këto troje vetëm në shekullin e 7-të të Erës së Re, kështu që nuk kanë të drejtë ta quajnë Kosovën djepin e tyre. Dhe këtu, në Ballkan, ata gjetën shumë popuj të lashtë, midis tyre edhe shqiptarët, fatkeqët malazezë, natyrisht, të cilët, kushedi sesi, ardhacakët lindorë manovruan për t‘u quajtur edhe ata sllavë.

Këto të vërteta, të cilat shumë grekë të sotëm i mohojnë, i patën njohur shumë mirë politikanë grekë të shekullit të kaluar, (shek.XIX-M.Q.) kur pohonin me zë të lartë se serbët nuk kanë asnjë të drejtë mbi Kosovën sepse... "ai rajon banohet nga shqiptarët, bashkëpatriotë pellazgjikë, stërgjyshërit tanë bashkëluftëtarë".

© Gazeta Shqip

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 07/06/2005
Vendbanimi: itali
Mesazhe: 220

Citim:

---

Po citoj ato që tha kontinenti
Persa i perket asaj qe ke thene me germa te medha...me ben pershtypje nje gje.
Nga e di ti mendimin tim?
Nuk kam dhene asnje mendim.
Leopard...njihemi gje bashke?
Ju kujtoj se ketu keni vetem 8 dite. (!)

---

__________________
e harrova.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar