Fajtori
Apo jo?

Regjistruar: 11/06/2002
Vendbanimi: Europe
Mesazhe: 10706
|
Pergjigjia e pyetjes 71
Cod. A05112006
Citim: Po citoj ato që tha NS-6
Pyetja 71: si eshte e mundur qe eret e keqe qe kemi vete i ndjejme me pak kurse ato te personit tjeter i ndjejme me shume.psh nese marrim eren e gojes,edhe nese na vjen ere te keqe nuk e ndjejme shume,kurse ate te dikujt tjeter,e dallojme direkt.ka ndonje shpjegim?
Qe te kuptoni kete duhet te dini dicka me shume. Gjithsej njeriu ka 350 gjene qe kodifikojne per 350 receptore te ndryshem te eres. Si rrjedhim cdo ere qe njohin njerezit i perket kombinimit te ketyre 350 ererave qe njeriu mund te njohe. Njerezit marrin ere me epitelin e hundes (nasale epithelium), i cili gjendet ne fund te hundes dhe permban 30 milione qeliza. Keto qeliza rinivohen teresisht cdo 30 dite, domethene 1.000.000 qeliza cdo dite ose 700 qeliza ne minute (!!!). Cdo qelize eshte specifike per nje nga 350 ererat e caktuara dhe permban receptore vetem per ate lloj ere. Deri me sot vetem 2 prej ketyre receptoreve njihen per cfare ere jane. Te tjeret nuk njihen fare. Ne fakt njeriu eshte shume i limituar ne kete drejtim pasi kafshet e tjera kane shume me teper receptore. Miu per shembull ka 1000 gjene, pra 1000 receptore qe cojne ne kombinimin e shume me teper ererave.
Cfare ndodh kur marrim ere?
Substancat hyjne ne hunde dhe shkojne ne epitelin e hundes. Aty bien ne kontakt me nje mase te lagesht qe quhet mukoze. Ne mukoze lidhen me disa molekula qe i ndihmojne te ngjiten drejt qelizave te eres. Cdo qelize e eres ka shume receptore ne membrane, te cilet ne kontakt me substancen qe vjen nga jashte shkaktojne disa reaksione te brendshme qe cojne ne hapjen e kanaleve te kalciumit Ca+. Hapja e ketyre kanaleve shkakton ndryshimin elektrik te qelizes dhe sinjalizimin e metejshem ne tru.
-----------------------------------------------------------------
Pyetja fillestare: Pse nuk e ndjejme shume eren tone?
Kjo vjen sepse qelizat e eres adaptohen ndaj ererave te vazhdueshme me dy mekanizma.
- Pas aktivizimit te recptorit pjesa e membranes qe permban receptorin e aktivizuar formon nje kanal qe me pas futet ne qelize (endocitosi). Ne kete menyre receptoret e aktivizuar eliminohen nga membrana dhe nuk vazhdojne te kene efekt per kohe te gjate.
- Nga ana tjeter kanalet e kalciumit mbyllen nga brenda sapo jonet Ca+ hyjne ne qelize. Keshtu qe kanalet mbyllen nga vete molekulat qe fusin ne qelize.
Me pak fjale qelizat e eres nuk shkarkojne vazhdimisht kur ndjejne nje ere, por vetem ne sekondat e para. Per kete aresye qente qe ndjekin dike me ere nuk ecin pas eres por ne forme zig-zak, per te mos mesuar receptoret e hundes me te njejten ere.
-----------------------------------------------------------
Kuriozitete:
Cdo njeri ka nje ere te vecante trupi (e cila nuk duhet ngaterruar me djersen). Qente jane te afte te dallojne mijera njerez me ane te eres se tyre, por nuk arrijne te dallojne vellezerit binjake. Mesa duket era e secilit prej nesh eshte ne gjene dhe binjaket kane te njejten ere identike.
A e dini se sherbimet sekrete te Gjermanise lindore kane ruajtur eren e mijerave personave te dyshimte neper kuti te posacme. Ne rast nevoje kutia e nje personi i tregohej qenit, i cili gjente pozicionin ose itinerarin e personit te ndjekur. Keto kuti jane ruajtur edhe sot ne nje muze ne Berlin. Interesante e?
Pse disa njerez jane me sensibel ndaj eres sesa te tjeret? Thuhet se kjo varet nga aspekte anatomike te hundes se secilit dhe nga stervitja. Nuk ka faktore biologjike per kete pune, te gjithe qelizat kane te njejtin numer receptoresh ne membrane (pak a shume). Te gjithe kemi 350 receptore baze dhe te gjithe kemi 30 milione qeliza qe nderrohen cdo muaj. Mendo, derisa ke lexuar kete artikull 700 qeliza ne hunden tende kane linduar ndhe 700 te tjera kane vdekur.
__________________
Ne vendin tim, ne vendin tend, e shpojne lakren, i hedhin mend...
Modifikuar nga NS-6 datë 09/05/2007 ora 04:23
Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar
|