NS-6
Mnemonic

Regjistruar: 17/01/2005
Vendbanimi: Raccon City
Mesazhe: 3634
|
parandalimi primar dhe faktoret e rrezikut
Cod. A20032007
atehere i kapim nje e nga nje ato pika qe permendem me siper dhe fillimisht te shohim ate qe quhej parandalim primar.
parandalimi primar kishte per qellim te gjente ato qe ishin faktore te rrezikut,prezenca e te cileve shton probabilitetin e shkaktimit te kancerit,dhe te mundohet me sa te jete e mundur ti largoje nga individi qe ne kete faze nuk eshte akoma i semure.
qe ne fillim duhet te themi qe kjo faze eshte nje faze qe luan rolin me te rendesishem por qe anashkalohet shume shpejt.pra,masat qe merren per parandalimin e atyre faktoreve jane disi te ulta per arsye te ndryshme qofshin keto individuale apo interesi.
faktoret e rrezikut duhet ti klasifikojme per lehtesi kuptimi ne faktore rreziku qe mund te modifikohen dhe faktore rreziku qe nuk modifikohen.ky klasifikim i thjeshte ka nje rendesi praktike per faktin se dallon ato per te cilat mund te kryhet dicka per ti parandaluar nga ato qe nuk mund te besh dot gje.
ne grupin e faktoreve te rrezikut qe nuk mund te modifikohen mund te permendim disa si:
-seksi.te qenurit mashkull ose femer,rrit perqindjen e nje kanceri te caktuar.disa kancere jane me te perhapur tek meshkujt dhe disa me shume tek femrat dhe keto vijne si pasoje e gjinise.
-mosha.ka kancere qe paraqiten me teper ne moshen e femijerise,ka te tjere qe godasin moshat e mesme,dhe ka disa qe probabiliteti qe te jene,shtohet me kalimin e moshes.
-predispozita gjenetike. te pasurit e nje gjenotipi te caktuar ose e mutacioni te caktuar shton probabilitetin e te pasurit nje kancer qe ka lidhje me ate mutacion.
me pak fjale keto qe permenda me siper,nuk mund te modifikohen.ok,nese mendoni per ato qe nderrojne gjini,lodhen kot se illoj i kane punet 
nga ana tjeter kemi faktoret qe mund te modifikohen ku doja te permendja 2 ne vecanti,perpara se te permend ndonje tjeter.
-duhani.eshte nje nder faktoret e rrezikut per te cilin ka baza te forta shkencore qe tregojne qe rrit probabilitetin e nje kanceri,ku i pari qe mund te permendet eshte ai i mushkerive,por edhe te tjere si ate te stomakut,te veshkes,te veshikes etj...
-mbipesha.kur them mbipeshe i referohem peshave te tipit BMI>30.pervec rreziqeve per semundje kardiovaskulare,diabetit etj,keto individe paraqesin nje rritje te probabilitetit te kancereve te ezofagut,te gjirit,pankreasit,veshkes etj...
keto 2 qe permenda me siper jane ato qe mund te gjehen me shume nder faktoret e rrezikut te kancereve te ndryshem.dhe jane faktore rreziku qe mund te modifikohen.duhani duke e lene,dhe mbipesha duke kontrolluar me mire dieten qe bejne.
pervec ketyre te mesiperme kemi edhe te tjere si alkoli (shkaktomi i cirrozes qe me kalimin e kohes mund te trasformohet ne hepatokarcinome),materiale te ndryshme qe mund te perdoren ne pune si psh bojrat e ndryshme,pluhurat (si ato qe thithin punetore qe merren me perpunimin e drurit ose mermerit,ose si materiale si amianti),gazrat qe ndodhen ne hapesire si pasoje e shkarkimeve te makinave etj etj etj
po ashtu mund te kemi edhe faktore te tjere rreziku sic jane infeksionet.mund te permend rastet e hepatitit B dhe C qe ne fazat e avancuara mund te shkaktojne cirroze dhe kjo te kthehet ne hepatokarcinome,ose rastin e virusit te Ebshtein-Barrit qe eshte shkaktar i nje forme te linfomes se Burkitt,versioni afrikan.ose rasti i papillomaviruseve qe shkaktojne kancerin e qafes se uterusit tek femra (per kete behet edhe PAP testi) etj etj.
pastaj kemi rrezatimet e ndryshme,ose materiale te ndryshme kimike qe perdoren ne vazhdimesi.
ne konkluzion,mund te themi qe ekzistojne nje sasi jashtzakonisht e madhe faktoresh rreziku qe mund te ndihmojne ne rritjen e mundesise se shkaktimit te kancereve.per nje pjese te tyre mund te behet ndonje gje per ti shmangur,per nje pjese tjeter tentativat jane me te pakta.
prandaj ne pergjithi kjo grade te parandalimit kerkon akoma shume pune per ta perforcuar...
shenim (21/03/2007) : shkrimi u modifikua per nje koncept te gabuar (ne vend te kolangjokarcinomes duhet te ishte hepatokarcinome,,qe esht kanceri qe mund te formohet si pasoje e nje cirroze.kolangjokarcinoma eshte kancer i rrugeve biliare dhe ndryshon per nga shkataret) 
__________________
Kurre mos debato me nje idiot!Njerezit mund te mos e bejne dallimin! (Ligj i Marfit)
Think Different!Think Again! (National Geographic Channel)
Modifikuar nga NS-6 datë 07/05/2007 ora 03:43
Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar
|