peshtimi
Anėtar Aktiv
Regjistruar: 28/12/2005
Vendbanimi: bugjejovice
Mesazhe: 339
|
Re: Historik i krahines - Korca
Citim: Po citoj ato që tha qershor13
Krahina e Korces ndodhet 610 m mbi nivelin e detit.
Edhe pse Korca ka qen djep i Levizjeve Nacionaliste Shqiptare popullsia eshte e perzier me Shqiptar, Grek, Vllah, Sllav dhe Magjyp. Miniera e qymyrit e Drenoves ketu afer ka punuar qe ne kohet Otomane dhe eshte me rendesi ekonomike. Ne dalje te Grand hotel, ne te majt eshte zona e Pazarit te vjeter, shumica e te cilit u shkaterrua brutalisht nga skemat per rizhvillimin e qyteti ne vitet 70. Kjo lagje eshte demtuar seriozisht nga zjerret ne vitin 1822,1858 dhe 1879 dhe pershkrimet ne shtepit e sota tregojn se jan ndertuar ne vitet 1870. Korca ka qen qender e rendesishme per rruge karvanesh ne kohet Otomane dhe ne ate kohe qyteti kish jo me pak se 16 hane. Sot kan mbetur vetem "Hani i Manastirit" dhe "Hani i Elbasanit" qe sot perdoren nga tregtar tapetesh dhe textiles. Ne qender te zones tregtare eshte nje kollon gur Turke. Kthehesh majtas dhe ecen per te Xhamia e Mirahotit. Kjo eshte nje nga xhamit me te rendesishme per arkitekt ne Shqiperi qe daton nga viti 1494, me piktura te "Mekes dhe Medines". Minareja ne jugperendim u demtua seriozisht nga termeti i shek te 18. Kopshti ne te cilin qendronte eshte disfiguruar nga hyrjet per ne tunelet e bera nga E.Hoxha qe i ndertoj te "mbronte" popullsin nga sulme berthamore ne fund te viteve 60 Kthehesh per te hoteli e mer ne te djatht, kalon disa ndertesa administrative, perfshin ketu bibloteken e pare te ndertuar ne Shqiperi, dhe ne te majte eshte nje ndertes e madhe katrore qe ka qen shkolla e pare qe mesonte Shqip, e hapur ne 07 mars 1878 (dita kombetare e mesusve) nga Naim Frasheri , dhe afer kesaj shkolle eshte Shkolla e Vashave e para shkolle per vajzat e ndertuar ne 1891 Ne 1966 shkrimtari i librit "Rilindja e Iliris", Dimfa Kuzak, shkruan kujtimet e nje nxenese e asj kohe. Me prezantuan me nje grua plake e veshur ne te zeza, Evgjenia Pendavini, e cila me ze te ulet me tregoj se shkonte te shkolla e vajzave "SERVASTI QIRIAZI", grua kjo qe hapi shkollen e par Shqipetare per vajzat mbas shum opozimeve (kundershtimesh). Njezit na quanin te pafe dhe na gjuanin me gur, por ne nuk u dorezuam. Ajo shkoll dha shume ne zhvillimin e grave. Neve benim role e visheshim si djem. Me kujtohet vecanerisht "Tregtari i Venecias" dhe "William Tell". Oh ca rremuje u ben per keto role. Gruaja e Pashait tha se keto jan akte permbytese! Vin ne nje zon te hapur, ne te majt te te ciles, perball rruges, eshte nje ndertes moderne e ku ndodhet prefektura. Ne qender, siper rruges eshte grupi i shtepive i ndertuar ne periudhen Otomane. Ne qender te tyre eshte Muzeu i Korces dhe zyrat e Institutit Arkeologjik Lokal, Me te gjetura arkeologjike nga periudha prehistorike te gjetura ne Maliq dhe verdall rrethit te Korces, si poce dhee arm. Gjerat me me rendesi jane ne Tirane per siguri dhe nuk lejohet te shikohen. Shoqeria e kultures Ilire me ate Greke jan temat kryesore te ekspozites. Muzeu eshte ndertes e tipit Otoman, me shum ndertuar prej druri. Ne pjesen e siperme te qytetit eshte (Muzeu i Artit Mesjetar Shqiptar), i themeluar ne 1980 dhe shumica e ekspozimeve nuk gjenden aty, pasi u jan mar kishave dhe xhamive ne kohen e levizjes anti fetare ne vitet 70 dhe pronaret e tyre duan qe tu kthehen. Ne hyrje jan piktura te ndertesave fetare ne Shqiperi, dhe arkada e "xhamis se Kavajes". Ne hollin kryesore jan tulla te kohes Bizante dhe Otomane. 2km ne lindje te Korces neper rrafshin e Dishnices eshte fshati Barc. Ketu eshte gjetur nje tumul (varrim) i Epokes se vone te Bronxit, 41m ne diameter, qe mbante 200 varre. Varrimet kan vazhduar per 3 shekuj gjer ne 850 PK. Varrimet me te hershme kan bizhuteri, stoli ari dhe bronxi, dhe artikuj pocerie.
Nuk di nga i gjejne keto te dhena udhetaret e huaj.
QYTETI I KORCES ESHTE I BANUAR VETEM NGA SHQIPTARE.
Ne te gjithe krahinen e Korces nuk ka edhe nje fshat te vetem me popullsi greke ose te perzjere shqiptare dhe greke.
Ne zonen rreth liqeneve te Prespes eshte nje numur i madh fshatrash me popullsi maqedone.
Persa i perket vlleheve dhe romeve ata jane te shqipetarizuar.Numuri i familjeve vllehe qe flasin gjuhen arumune ne familje,eshte shume i vogel dhe ne renie.Martesat e shumta ndermjet tyre dhe shqiptareve ka bere qe komuniteti i tyre te ndjehet gjithmone e me teper pjese e komunitetit qytetar korcar.
__________________
Liria ime ndalet atje ku fillon e jotja.
Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar
|