freedom
Anetar i regjistruar
Regjistruar: 08/05/2005
Vendbanimi: ngecur ne qiell
Mesazhe: 33
|
Monopol pushteti apo pole pushtetesh?
Mijevjecari i ri i ka sjell botes si sfiden me te madhe zgjedhjen midis dy teorive te paevitueshme. Amerikes si xhandarin demokratik te botes duke patur pushtetin nderkombetar si monopol te shtepise te bardh, dhe ne anen tjeter nje teori multipolare qe sfidon kete monopol.E para gezon mbeshtetjen e shtetin me te fuqishem qe ka pare historia dhe aleateve te saj anembane botes.E dyta gezon mbeshtetjen e Frances dhe gjermanise per Be- ne si nje pol me vete ,Kina ne polin e saj, amerika latine ne polin e saj,dhe afrika ne polin e saj, me Rusine te pavendosur nqs do te jete pjese e Polit te Be-se apo pol me vete,dhe nqs mund te jete ne te ardhmen ne mbeshtetje te monopolit amerikan,gje gje ka pak gjasa te ndodh.
1) Persa i perket Monopolit Amerikan ka qene nje ide e mbeshtetur nderkombetarisht ,por qe ka pesuar goditje te renda kohet e fundit ,ku komuniteti nderkombetar ka qene i zhgenjyer nga vendimet hipokrite te marra nga SHBA-te,sidomos ne luften under terrorizmit,Dhe deshires te Shba-ve te vendosin demokraci aty ku u intereson atyre vetem dhe te vazhdojne me tirani aty ku u intereson vetem atyre serisht.Por ne anen tjeter duhet patur parasysh fakti qe Shba-te vazhdojne te jene faktor stabilizues ne shume vende dhe zona te globit,si ne Ballkan, ish BS, lindjen e mesme ( dikush mund te argumentoje ketu qe shba-te jane faktikisht faktor destabilizues por kjo pa marr parasysh mungesen e shba-ve ne ate rajon ,i cili do te perfundonte ne lufte berthamore ne nje periudhe dy-vjecare).Pra teoria e monopolit Amerikan ka avantazhet dhe disavantazhet e veta ,por duhet patur parasysh fakti qe askush nuk ka ne dore aq fuqi sa Amerika te vendose ligj dhe demokraci ne bote.,dhe duhen marre parasysh konsekuecat e renies te perandorise* amerikane.
2) Teoria multipolare, nje teori e mbeshtetur haptas nga presidenti i Frances Zhak Shirak ,i cili mendon se pole te ndryshme dominimi ne bote jane te paevitueshme, si pasoje e perforcimit gradual te rajoneve te ndryshme ne bote te cilat do te jene gradualisht te pavaruara nga superfuqite boterore,sidomos amerika.PSH kina mendohet te dominoj spektrin politik dhe ekonomik te rajonit te saj pavaresisht nga amerika , gjithashtu india mendohet te kete polin e vet ne subkontinentin indian.Amerika latine po i largohet influences perendimore tashme nga dita dites, dhe nje perforcim ekonomik do ta shkepuste lehte nga sfera perendimore duke krijuar nje pol te vetin.E njejta gje ndodh me afriken ku Unioni afrikan ka filluar tashme te funksionoje dhe gezon mbeshtetjen e shteteve me te fuqishme ne afrike.
Prandaj OKB-ja si organizem i jep rruge padashur (ne menyre natyrore) multipolarizmit,dhe ketu lindin problemet me Ameriken e cila po kerkon reformimin e OKB-se ne mbeshtetje te demokracise te tipit Amerikan , por sic e dime komuniteti nderkombetar eshte shume i pavendosur per kete lloj demokracie qe here pas here ka zhgenjyer , dhe qe ka treguar Double Standarts* qofte ne ligjet e TRADE AGREEMENTS* qofte ne te drejtat e njeriut duke filluar me padrejtesite ne kurriz te vendeve te botes te trete * deri tek skandalet e ABU GRAIB* ne irak.Ne anen tjeter nje bote multipolare do te sillte ne menyre te paevitueshme nje lufte boterore ,sidomos ne kete periudhe kur resourset natyrore (sidomos nafta) jane te shperndara pabarazisht .
Cmendoni mbi keto dy teori?
A mendoni se teoria e pare e monopolit amerikan duhet te domijnoje?
A mendoni se teoria e multipolarizmit duhet te dominoje?
__________________
FREEDOM.
Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar
|