NS-6
Mnemonic
Regjistruar: 16/01/2005
Vendbanimi: Raccon City
Mesazhe: 3634
|
Imunologjia, gati pėr transplante
Cod. A16072007
Burimi: Gazeta Shekulli online
Data e Publikimit: 20/05/2007
Autori: Prof. Dr. Genc Sulçebe (Shefi i Shërbimit të Imunologjisë, Qendra Spitalore Universitare Nënë Tereza, Tiranë)
Rreth 30 000 transplante organesh realizohen çdo vit në SHBA dhe përafërsisht po aq transplante të palcës kockore ose të qelizave bazë të gjakut. Duke krahasuar të dy popullatat, nevojat në vendin tonë do të ishin të paktën për 100 deri 200 nga secili lloj transplanti në vit. Sot, transplantet e organeve dhe indeve nuk janë më prej kohësh procedura eksperimentale, por janë afirmuar si akte mjekësore jetë-shpëtuese për shumë sëmundje me ecuri fatale.
Realizimi i tyre përbën një hap cilësor në mjekësinë e një vendi dhe shënon kalimin nga stadi i mjekimit thjesht medikamentoz ose riparues, në atë zëvendësues të një organi apo indi dhe kjo padyshim do të jetë edhe mjekësia e së ardhmes. Por, organet e njeriut nuk janë si pjesët e këmbimit të makinave. Njerëzit janë gjenetikisht të ndryshëm nga njëri-tjetri dhe pengesat e pajtueshmërisë indore midis individëve kushtëzojne flakjen e organit apo indit të transplantuar, sikur ky të ishte trup i huaj.
Pikërisht, këtu ndërhyn shkenca e Imunologjisë, e cila përcakton shkallën e pajtueshmërisë midis dhuruesit dhe marrësit të organit apo indit të transplantuar. Roli i imunologut nuk kufizohet këtu. Rëndësi të veçantë ka pas transplantit, monitorimi i sistemit imunitar të marrësit në mënyrë që të parandalohet flakja e organit të transplantuar. Në rastin e transplantit të qelizave bazë të gjakut, si dhe të palcës kockore, laboratori imunologjik merret dhe me përpunimin dhe matjen e këtyre qelizave dhe indeve, pra, ndërhyn dhe në aspektin terapeutik. Për këto arsye, zhvillimi dhe mbështetja e shërbimit të
Imunologjisë është një hallkë kyçe për realizimin e çdo lloj transplanti. Para rreth 2 vite e gjysëm, Ministria e Shëndetësisë hartoi një plan veprimi për realizimin e transplantit të veshkave në vendin tonë.
Në këtë kuadër u mbështet dhe shërbimi i Imunologjisë i QSUT Nënë Tereza dhe me një fond modest prej rreth 10 milionë lekë u bë e mundur marrja e pajisjeve dhe reagentëve të nevojshëm, për tipizimin e pajtueshmërisë midis dhuruesit dhe marrësit. Prej 15 muajsh kanë filluar të realizohen në shërbimin e Imunologjisë së QSUT Nënë Tereza analizat e tipizimit indor dhe të pajtueshmërisë midis dhuruesit dhe marrësit, të cilat kanë hapur tashmë rrugën për kryerjen e transplanteve edhe në vendin tonë. Deri tani janë tipizuar rreth 100 çifte dhurues/marrës, për qëllim transplantimi veshkash apo të palcës kockore dhe duke u bazuar në këto analiza, një pjesë e tyre kanë realizuar me sukses transplantin e veshkës jashtë shtetit. Rëndësi të veçantë përbën fakti se, tipizimi dhe pajtueshmëria indore përcaktohen në laboratorin tonë imunologjik, me metodat më bashkëkohore të Biologjisë Molekulare dhe asaj Qelizore.
Realizimi i transplanteve është dhe fundi i veprimit mjekësor, si thjesht bashkëveprimi një mjek-një pacient. Kryerja e tyre kërkon detyrimisht veprimin e përbashkët dhe të koordinuar të një ekipi të gjerë mjekësor të përbërë nga internistë, kirurgë, imunologë, reanimatorë e të tjerë, të cilët veprojnë në harmoni dhe me frymë ekipi. Suksesi i transplanteve kërkon gjithashtu, që gjithë këto hallka të të njëjtit zinxhir të jenë në të njëjtin nivel cilësor, pra kontribuon direkt në ngritjen cilësore në tërësi të shërbimit mjekësor të një vendi.
Deri tani, në vendin tonë, rëndësi prioritare në shërbimin mjekësor terciar i është dhënë trajtimit të disa sëmundjeve që kanë sëmundshmëri më të lartë, si sëmundjet kardiake, të sistemit nervor etj., apo trajtimit më dializë të të sëmurëve renalë kronikë. Mund të përmendet fakti se, fondi për solucionet e dializës renale është shumë më i larte sesa shpenzohet për të gjithë laboratorët diagnostikë të QSUT Nënë Tereza. Këto sëmundje kanë padyshim rëndësinë e tyre për masën e popullatës që prekin, por duhet pranuar se është nënvlerësuar aftësia e mjekëve shqiptarë për të përballuar sfidat e mjekësisë moderne, siç janë transplantet. Ky koncept, deri-diku nihilist, ka penguar mbështetjen e duhur për zhvillimin e bioteknologjive të nevojshme në këtë fushë.
Sidoqoftë duhet të theksojmë se kohët e fundit, ka një ndryshim të mentalitetit në drejtim të një interesimi më të madh për realizimin e transplanteve. Gjithashtu, po arrihet të kuptohet së fundi, se zhvillimi i bioteknologjive laboratorike është i domosdoshëm në rrugën drejt tyre. Përfshirja e transplanteve të veshkave në kuadrin e programit INTERREG, përbën një kthesë të rëndësishme në këtë drejtim. Mbështetja në teknologji dhe trajnimi në kuadër të këtij programi, do të bëjë të mundur që edhe shërbimi i Imunologjisë, ashtu si dhe hallkat e tjera të nevojshme për realizimin e transplanteve të veshkave, të jenë në të njëjtin nivel me standardet europiane.
Por, mendoj se, në asnjë mënyrë nuk duhet të mjaftohemi më kaq. Hapi tjetër është kryerja e transplanteve të palcës kockore dhe i qelizave bazë të gjakut. Shërbimi i Imunologjisë i yni, ka tani aftësitë dhe eksperiencën e nevojshme për të mbështetur këtë program. Përveç përcaktimit të nivelit të pajtueshmërisë indore dhe ekzaminimeve të tjera imunologjike, shërbimi i Imunologjisë ofron dhe përpunimin e palcës kockore dhe të qelizave bazë të gjakut, si dhe hartimin e një Regjistri Kombëtar dhuruesish të këtyre indeve. Mendoj se mbështetja prioritare e shërbimit të Imunologjisë, por dhe e të gjithë laboratorëve të tjerë diagnostikë apo kërkimorë, përbën tashmë një domosdoshmëri, nga e cila kalon rruga drejt mjekësisë të së ardhmes.
__________________
Kurre mos debato me nje idiot!Njerezit mund te mos e bejne dallimin! (Ligj i Marfit)
Think Different!Think Again! (National Geographic Channel)
Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar
|