Regjistruar: 01/02/2003
Vendbanimi: Philadelphia usa
Mesazhe: 3202

Me shembjen e pashallqeve shqipetare nisi nje periudhe qe njihet me emrin Rilindja Kombetare Shqipetare. Mori kete emer per nder te njerezve qe me pushke e pene u perpoqen per ti kthyer kombit shqiptar lavdine si ne kohen e Skenderbeut. Rilindja nisi me vitet '30 te shekullit XIX dhe mbaron me shpalljen e Panvarsise se Shqiperise. Detyrat kryesore ishin mbrojtja e teresise se tokave shqipetare nga qellimet aneksioniste te shteteve fqinje dhe krijimi i shtetit kombetar shqipetar, zhvillimi i arsimit dhe i kultures.
Fillimet e rilindjes perkuan me zbatimin e nje vargu reformash. Me to sulltani synonte te ndertonte nje shtet modern te fuqishem. Reformat e viteve '30 preken fushen administrative, ushtarake, financiare e gjyqsore. Sulltan Murati i II zhduku karakterin ushtarak te shtetit. U nda pushteti civil nga ai ushtarak. U krijua nje administrat shteterore e centralizuar.Reforma ushtarake synonte krijimin e nje ushtrie te rregullt me roge.
Ne kuadrin e ketyre reformave ne shqiperi, nepunesit shqipetar u zevendesuan me nepunes qe nuk e njihnin gjuhen dhe zakonet tona. Mbi shqipetaret u vendos zgjedha e drejte per drejt e sundimit te huaj. Sami Frasheri e quajti kete nje nenshtrim te ri te shqiperise.
Reformat u priten me nje qendrese te vendosur. Ne vitin 1833 kruengritjet shperthyen ne te gjithe vendin. Nje vit me vone u organizua nje kryengritje e pergjithshme. Kjo filloj ne Berat. Kryengritja u perhap gati ne te gjithe shqiperine e jugut. U krijua beslidhja politike me ne krue Abaz bej Lushnjen.
Kryengritja shpertheu ne mjaft vise te tjera shqipetare. Me 3nentor 1839 u shpall dekreti i sulltanit. Atje shpallej paprekshmeria e jetes, e nderit dhe e pasurise per te gjithe nenshtetasit pa dallim feje dhe ideje. Me kete dekret nisi zbatimi i reformave te Tanzimatit. Tanzimati perfshin vitet 1839-1870.
Keto reforma nuk i njohen shqipetaret si nje komb me vete.
Zbatimi i reformave te tanzimatit shkaktuan shume pakenaqsi dhe ne vitin 1843 ngriten krye banoret e kosoves. Kjo kryengritje u perhap edhe ne Rafshin e Dukagjinit e ne Maqedonine Perendimore, ne Diber e Mat.
Kryengritja me e madhe ishte ajo e vitit 1847 me qender ne Mesaplik te Vlores ku u mblodh dhe nje kuvend ku u krijua dhe beslidhja me emrin "Lidhja Kombetare shqipetare".
Kryengritja perfshiu Laberine, Mallakastren, Permetin dhe Camerine. Pas shume perpjekjesh kryengritja u shtyp.
Ne vitet 1850-1870 kryengritjet qene me te pakta, por ne keto vite kerkesa per nje shtet autonom u formua me mire dhe u mbeshtet nga Zef Jubani, Pashko Vasa etj.

__________________
Thuaj ate qe mendon dhe mendo ate qe duhet.

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar