Piktor
Artist
Regjistruar: 03/02/2007
Vendbanimi: larg & afer
Mesazhe: 10972
|
Re: Per te pasur nje ide me te qarte
Citim: Po citoj ato që tha arturm
Buxheti i 2014-ës përballë atij të 2012-ës
NGA EDUARD ZALOSHNJA
Plot 24 orë zgjati debati i detajuar rreth projekt-buxhetit të shtetit për vitin 2014, paraqitur në Kuvend nga qeveria aktuale. Të cilin opozita e quajti draft të shkatërrimit, ndërsa mazhoranca e quajti një draft që vë në lëvizje ekonominë shqiptare. Mbi 30 amendamente të atij drafti, të propozuara nga opozita, do të debatohen kur të bëhet diskutimi i buxhetit nen për nen në Kuvend në datën 28 dhjetor. Por, që të kemi një tablo të përmbledhur të kleçkave tw ndryshme buxhetore, le të krahasojmë zërat kryesorë të projekt-buxhetit të 2014-ës me atë që u votua në Kuvend për vitin 2012, kur opozita aktuale ishte në pushtet dhe mazhoranca aktuale ishte në opozitë (2013-ën nuk po e marrim në konsideratë sepse ishte një vit gjysmagjel nga pikpamja e pushtetit).
Që krahasimi mes dy viteve të ketë kuptim, duhet ta bëjmë në përqindje ndaj Produktit të Brendshëm Bruto (PBB), i cili përfaqëson vlerën e re të krijuar nga aktiviteti ekonomik në vend gjtatë një viti (PBB-ja parashikohet të jetë rreth 14 miliard dollarë vitin që vjen).
Le të nisim me shpenzimet e buxhetit, të cilat parashikohen të shtohen me 4.1% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës. Më në hollësi, në projekt-buxhetin e 2014-ës parashikohet se:
Shpenzimet për personelin e administratës shtetërore do të shtohen me 0.2% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Pagesat e interesave të borxhit të akumuluar deri më sot do të pakësohen me 0.2% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Shpenzimet operative dhe mirëmbajtjes do të shtohen me 0.4% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Subvencionet do të mbeten në të njëjtin nivel ndaj PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Shpenzimet për Sigurimet Shoqerore do të shtohen me 0.8% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Shpenzimet për Sigurime Shendetesore do të shtohen me 0.3% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Shpenzimet për Politika te Reja Pensionesh do të mbeten në të njëjtin nivel ndaj PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Shpenzimet per Kompensimin ne Vlere te Pronareve do të mbeten në të njëjtin nivel ndaj PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Shpenzimet per Buxhetin Vendor do të shtohen me 0.2% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Pagesa e Papunesisë do të mbeten në të njëjtin nivel ndaj PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Ndihma Ekonomike do të shtohet me 0.1% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Kompensimi për ish të përndjekurit politikë do të mbeten në të njëjtin nivel ndaj PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Kompensimi per energjine elektrike do të shtohet me 0.1% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Fondi Rezerve dhe Kontigjenca do të mbeten në të njëjtin nivel ndaj PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Shpenzimet Kapitale (investimet publike) do të pakësohen me 0.3% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Shlyerja e detyrimeve të prapambetura (tatimore, infrastrukturore etj.) do të shtohet me 2.5% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Duke përmbledhur, shtesa prej 4.1% e PBB-së në totalin e shpenzimeve, krahasuar me buxhetin e 2012-ës, vjen kryesisht nga shpenzimet për shlyerjen e detyrimeve të prapambetura tatimore, infrastrukturore, etj. (rreth 350 milion dollarë), që do tu shkojnë bizneseve dhe që do të financohen nga FMN-ja e Banka Botërore. Një kontributor tjetër i rëndësishëm i shtesës së shpenzimeve është zëri Shpenzimet për Sigurimet Shoqerore, që do të shtohen me 0.8% të PBB-së ose rreth 110 milion dollarë dhe do të mbulohen pjesërisht me rritjen e kontributeve për Sigurimet Shoqërore në raport me PBB-në.
Në llogari të fundit, mund të thuhet se shpenzimet e parashikuara në buxhet ndjekin pak a shumë kurbën e PBB-së. Përjashtim bën vetëm shlyerja e detyrimeve të prapambetura ndaj bizneseve, që përbën një shpenzim të veçantë të këtij viti.
Le ti hedhim tani një vështrim të ardhurave të parashikuara të 2014-ës. Së pari, të ardhurat jotatimore dhe ndihmat do të jenë në nivelin 2.1% të PBB-së, nga 2.2% të PBB-së që ishin në buxhetin e vitit 2012. Pra, do të mbeten praktikisht në të njëjtin nivel relativ.
Nga ana tjetër, barra tatimore në 2014-ën parashikohet të jetë 24% (të ardhurat tatimore pjestuar për Produktin e Brendshëm Bruto), ndërsa ishte 23.4% në buxhetin e 2012-ës. Pra, vjelja e pemës ekonomike nëpërmjet taksimit parashikohet të shtohet me 0.6%, krahasimisht me 2012-ën. Duke analizuar zërat një nga një, për të parë sesi kontribuon secili në këtë rritje 0.6%, konstatojmë:
Tatimi mbi Vleren e Shtuar pakësohet me 0.6% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Tatimi mbi Fitimin shtohet me 0.1% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Akcizat shtohen me 0.4% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Tatimi mbi te Ardhurat Personale pakësohet me 0.1% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Taksat Nacionale dhe të tjera (ku përfshihet edhe taksa e karburantit) shtohen me 1.0% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Taksat Doganore pakësohen me 0.1% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Taksat Lokale pakësohen me 0.3% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Tatimi mbi Pasurine (ndertesat) shtohet me 0.1% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Tatimi mbi Biznesin e vogël pakësohet me 0.1% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Taksat e Sigurimeve Shoqërore, Sigurimeve Shendetesore, etj. shtohen me 0.3% të PBB-së, krahasuar me buxhetin e 2012-ës.
Siç tregojnë këto shifra, rritja e barrës tatimore prej 0.6% të PBB-së (rreth 84 milion dollarë), krahasimisht me buxhetin e 2012-ës, vjen kryesisht nga rritja e taksave nacionale të qarkullimit prej 1% të PBB-së (rreth 140 milion dollarë). Rritje kjo që balancohet me pakësimin agregat prej 0.4% të PBB-së në zërat e tatimeve dhe taksave të tjera (rreth 56 milion dollarë).
I ke lexuar keto shifra arturm, i ke kuptuar? Lexo njehere çfare shtohet e çfare hiqet ku shtohet dhe ku hiqet dhe pastaj del ne konkluzione me te qarta sesa socialiste eshte kjo qeveri qe duhej te kishte nje program socialist.
Pa harruar se llogaria behet me 2012 dhe jo 2013 qe eshte nje vit hibrid. Qe do te thote borxhim e llogarisim me 2013 ndersa buxhetin me 2012.
Kjo do te thote qe edhe rritjen ekonomike duhet ta krahasojme me kete vit dhe natyrisht pa harruar rritjen e rrogave, pensioneve, plus indeksimet ne rroga e pensione, rroga e 13-te etj.
Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar
|