i_lire
^^i_lire^^
Regjistruar: 02/08/2003
Vendbanimi: ^^__^^
Mesazhe: 1610
|
MOXART Volfang Amadeus (1756-1791) kompozitor i madh austriak.
* Moxarti i vogël ishte në Paris, kur sapo kishte mbushur shtatë vjeç e gjysmë. Luajti në klaviçembal në mënyrë të mahnitshme, improvizoi arie të vogla e sonete sa që i habiti dëgjuesit. Edhe kur i ati, për t'i bërë më të qarta aftësitë e tij të jashtëzakonshme, ia mbuloi tastierën me një cohë leshi të hollë, ai ekzekutoi jo më keq se kur tastiera ishte e zbuluar. E thirrën në oborr ku mbreti e përgëzoi dhe mbretëresha e ngopi me ëmbëlsira. Në fund donte ta shikonte edhe Zonja Pompadur. Ajo për ta parë sa më mirë e vendosi në këmbë mbi një tryezë. Djali i vogël i zgjati dorën që t'ia puthte, por ajo nuk dënjoi t'i përgjigjej kësaj kërkese. Atëherë Moxarti i vogël, të cilin e kishte puthur perandoresha Mari Tereza, u prek dhe i tha:
- Kush është kjo grua kryelartë që nuk do të më puthë, kur vetë perandoresha më ka puthur?
Ai i tha këto fjalë në gjermanisht. Pompadur nuk e kuptoi, ndryshe Moxarti i vogël mund të përfundonte në podrumet e Bastijes.
* Moxarti u kthye në Paris në moshën njëzetvjeçare, kur i vdiq e ëma. I pikëlluar la hotelin, ku qe ftuar nga Grim, i cili nuk kishte asnjë besim në aftësitë muzikore të Moxartit.
Ai e detyroi djalin që të largohej të cilit iu desh të ndalej në Strasburg për të dhënë një koncert sepse nuk kishte paratë e nevojshme për udhë. - Salla më kishte pritur, - thoshte më vonë Moxarti, - në një tryezë të përgatitur për njëzetekatër vetë, ku vetëm tre a katër ishin duke ngrënë. Ky ishte dështim i plotë për Moxartin. Pasi u paguan shpenzimet, atij i dhanë si shpërblim një luigj, që ishte i mjaftueshëm vetëm për të bërë me karrocë një copë rrugë tjetër.
* Moxarti u martua me të bijën e një kopisti të teatrit: Kjo vajzë quhej Kostanca dhe Moxarti u martua me të pas shumë kundërshtimesh. Çifti ishte i lumtur dhe Moxarti qe bashkëshort shumë i mirë. Kur Kostanca ishte e sëmurë, i shoqi, para se të dilte nga shtëpia i shkruante nga një pusullë. Në njërën prej tyre shkruhej: "Mirdita e dashura gruaja ime. Shpresoj se do të kesh fjetur. Nuk po të çoj shpejt se mos ftohesh. Mos u lodh dhe se mos u grind me personelin e shërbimit. Kujdes mos pengohesh në pragun e paradhomës. Mos i bëj të gjitha punët e shtëpisë derisa të vij edhe unë."
* Kur u dha opera "Don Zhuan" për herë të parë, mbreti e përgëzoi Moxartin, por nga që nuk kuptonte fare nga muzika i tha;
- More, sa shumë nota që kishte! Dhe Moxarti ia priti:
- Madhëri, as edhe një më shumë nga ç'duhej.
* Mbas triumfit të "Don Zhuanit" Moxarti e la Pragën mikpritëse dhe u kthye me shpirt të turbulluar në Vjenë, ku kundërshtarët e tij arritën ta shtyjnë edhe gjashtë muaj premierën e operës.
Më në fund vullneti perandorak bëri që "Don Zhuani" të shfaqej, por nuk u pëlqye. Perandori Jozef i tha atëherë Moxartit:
- Vepra është e lartë, ndoshta edhe më e bukur se "Figaro" por nuk është ushqim për dhëmbët e vjenezëve të mi.
Moxarti iu përgjigj;
- Atëherë le t'u japim kohë që ta përtypin.
* Një mbrëmje Moxarti vuri në bast me Hajdenin me një shishe shampanjë në qoftë se ai do të ishte i zoti të luante në piano një pjesë që e kishte kompozuar atë mëngjes. Basti u pranua dhe Hajdeni u ul në piano. Në një çast u ndal edhe tha:
- Është e pamundur, s'vazhdohet.Dy duart e pianistit mund të rroknin skajet e tastierës, ndërsa një notë që ndodhej në qendër as që mund të ekzekutohej fare.
Atëherë i erdhi radha Moxartit i cili qetë-qetë u ul në piano dhe nisi të luante. Ai luajti edhe notën fatale, po si?... me hundë! Të gjithë të pranishmit qeshën dhe Moxarti e fitoi bastin.
* E pyetën një herë Auberin se kush ishte kompozitori më i madh. - Bethoeni, - u përgjigj menjëherë, e pa ngurim ai.
- Si - thirri bashkëbiseduesi -po Moxarti?
* Moxarti i vogël shkoi me familjen nga Salcburgu në Vjenë. Në portën e qytetit doganierët u bënë gati për të kontrolluar plaçkat. Moxarti ndërkohë po i binte violinës dhe ata të emocionuar nga interpretimi i fëmijës nuk ia kontrolluan plaçkat sipas rregullit.
* Në moshën njëzet vjeç Moxarti u fye rëndë nga një fisnik.
- Në qoftë se nuk jam fisnik, nga shtresa shoqërore, në shpirt jam më fisnik se ju, - iu kthye me kryelartësi. - Nga ky çast që më fyet mua, nuk jemi gjë tjetër veçse një fundërrinë.
* Në vitin 1791 një i panjohur i tha Moxartit:
- Shkruamëni një Rekuim.
Tha këto fjalë misterioze dhe i panjohuri iku, pa u dukur fare sikurse edhe kishte ardhur dhe nuk u pa më.
Moxarti pati një mbresë të thellë nga ky takim. E shkroi Rekuimin me një forcë misterioze dhe pak ditë më vonë vdiq.
Ditën që vdiq Moxarti ishte një furtunë e madhe që vazhdoi edhe të nesërmen. Kjo pengoi edhe njerëzit më të afërm që të merrnin pjesë në varrim. Të vdekurin e çuan në varreza të pa shoqëruar puthuaj nga asnjeri.
Tri ditë më vonë e shoqja shkoi në varreza për të parë vendin ku ishte varrosur burri i saj.
- Amadeo Moxart? - pyetën varrmihësit.- Nuk e kemi dëgjuar këtë emër dhe nuk kemi varrosur njeri me këtë emër.
Moxartin e madh, në atë stuhi të tmerrshme të natyrës e kishin varrosur shpejt e shpejt në një varr të zakonshëm ku shiu i zhduku shenjat e grumbullimit të dheut. Edhe sot nuk dihet me saktësi vendi se ku pushojnë eshtrat e kompozitorit të shquar.
__________________
s...._d._m... says: for nothing that happened this time...!!
Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar
|