Regjistruar: 11/06/2002
Vendbanimi: Europe
Mesazhe: 10706

Yyyy ca shifrash. Sa e kishin fjalorin anglezet mo? 400 mije fjale? Hahahha.

Ne gjuhen e perditshme nuk perdorim me shume se 2000 fjale. Nje njeri i letrave shkon tek 10 000. Nga dolen tani keto gjuhe me 500 mije fjale qe na e marrin ne kthese.

Ne vertet kemi mungese fjalesh, kjo nuk eshte per tu fshehur. Edhe anglishtja vertet ka kollajtesi ne te shprehur (qe e kupton po te perkthesh materiale italisht ose shqip). Por kjo nuk e ben Dritero Agollin te vogel si poet. Perkundrazi, poezite e tij jane te zhdervjelleta dhe te thjeshta. Dhe po te mundoheni ti perktheni nuk do gjeni kollaj fjalet korresponduese tek keto gjuhet me 500 fjale (psh ne Na'vi)...

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 03/02/2007
Vendbanimi: larg & afer
Mesazhe: 10972

Kjo na'vi do thote -nga vij ose nga jam.
Nejse ketu ka dhe nje problem sepse dalim tek nje gabim i bere tashme qe ka te beje me gjuhen zyrtare standarte qe nuk mori me te vertete te gjitha fjalet shqipe te dyja dialekteve por perdori si standart toskerishten.
Nese do ndodhte keshtu edhe ne angli te merrnin vetem nje nga dialektet do kishte vertet pak fjale shqipe.
Ne psh perdorim shume fjale te huaja qe jane shqiptarizuar tashme.

Pastaj shume gabime dhe difekte ne te shkruaren letrare apo standarte kane ndodhur pasi kjo gjuhe standarte u identifikua me gjuhen e folur, kjo pasi nuk kishim ndonje pasuri ne te shkruar perveçse ajo e rilindjes apo e arbereshve, qe jane shume larg standartit te sotem.
Imagjinoni tani te ishte bere kjo masaker per gjuhen standarte ne favor te dialektit geg.

Thashe mesiper tek fjalet e huaja qe jane familjarizuar tashme ne perdorim fjalen Lavaman, ne shqip, te pakten mami im i thote "sqoll"
nuk e di pse keta filozofet tane kane preferuar ti thone italisht.

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 11/06/2002
Vendbanimi: Europe
Mesazhe: 10706

Na'vi eshte gjuha e shpikur ne filmin Avatar.

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 02/05/2009
Vendbanimi:
Mesazhe: 14611

Mua dhe aq e varfer sme duket shelgaqi, me ato pak njohuri te mijat me rezulton qe shume gjuhe ne bote, midis tyre anglishtja qe moret shembull ju bazohen tek latinishtja nderkohe qe po te krahasohet latinishtja me pellazgjishten nga ku rrjedh dhe shqipja rezulton qe nuk eshte aspak gjuhe e varfer porrr mjaft e pasur. Mos permendim dhe faktin jemi te vetmit qe kemi menyren deshirore ne gjuhen tone.Dialektizmat gegnishtja etj etj tregon qe ka pasuri gjuhe dhe jo te kunderten. Mangesia jone eshte qe kemi 1 akademi shkencash qe hane fara luledielli e ngrofen ne diell gjithe diten dhe nuk ju hapin syte njerezve se cfare pasurie gjuhesore perle kane ne dore. Ja kshu vllai. Barcaleten se tregoj se sdu me ta lli

__________________
.

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 27/11/2007
Vendbanimi: EU
Mesazhe: 8928

Ajko qe thote fajtori se ne te foluren e perditshme perdoren rreth 2000 fjale eshte e vertete(te pakten une jam ne nje mendje).
Ajo qe doja te shprehja ishte qe meqe ne jemi popull i vogel edhe mundesia qe poezite e Driteroit te behen te njohura eshte e vogel. Kjo per specifiken e perkthimit te poezise.
Vec kesaj edhe gjuha shqipe ka shume mundesira shprehjeje. Atje ku mungon fjala, ne perdorim disa fjale bashke per te arritur ate qe na ngjizet ne tru, se per te shprehur do ta shprehim idene sigurisht dhe qe na ngjizet ne koke, kjo as qe ka dyshim.
Fakti qe Driteroi, ose Lasgushi, ose edhe Migjeni kane arritur ate nivel te larte ne poezi me gjuhen qe kemi sot tregon se kjo gjuhe eshte e afte qe te shprehe mendimet edhe ne nivelin poetik, si forma me e larte e shprehjes.

Por, poezia ka nje paraqitje artistike te vecante: PROZODI-ne. Prozodia eshte efekti artistik qe arrin nje poezi duke perdorur mjetet e saj figurative si rima, ritmi, metaforat etj etj dhe...edhe ajo gje qe e ben poezine dicka te vecante e mistike, pra frymezimi poetik. Eshte e mundeshme qe te transmetohen te gjitha efektet artistike, por pothuaj e pamundur qe te transmetohet nga nje gjuhe ne nje gjuhe tjeter ky misticitet i poezise.

Kjo ndodh per arsye sepse kjo pjese e saj lidhet me zakonet e nje vendi, fjalet e dashura, shprehje lokale, apo pjese te edukimit qe ka nje popull.
Nje fjale e vetme qe ne shqip ne nje periudhe te caktuar ka nje kuptim te dashur, pas disa vitesh ftohet e behet e zakondshme.

Motra si te kam ty? Futja se nuk do te dije h nga P

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 02/05/2009
Vendbanimi:
Mesazhe: 14611

Jo se i ngelet hateri Agollit

__________________
.

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 08/05/2010
Vendbanimi: Gjermani
Mesazhe: 871

Po kerkoja ketu mbi Rexhep Qosen, apo nje ngritje (rehabilitim) te tij per Dritero Agollin, ne nje artikull gazete te janarit 2012. Mirpo nuk po gjej komente! Apo nuk eshte rrahur fare shkrimi i Rexhep Qoses mbi Dritero Agollin? Po ndonje teme mbi Rexhep Qosen a ka ketu ne kete portal? Kush di gje!?

__________________
Kush i ben qejfin vetes, eshte
budall!

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 27/11/2007
Vendbanimi: EU
Mesazhe: 8928

Citim:

---

Po citoj ato që tha robert
Po kerkoja ketu mbi Rexhep Qosen, apo nje ngritje (rehabilitim) te tij per Dritero Agollin, ne nje artikull gazete te janarit 2012. Mirpo nuk po gjej komente! Apo nuk eshte rrahur fare shkrimi i Rexhep Qoses mbi Dritero Agollin? Po ndonje teme mbi Rexhep Qosen a ka ketu ne kete portal? Kush di gje!?

---

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 08/05/2010
Vendbanimi: Gjermani
Mesazhe: 871

Artikullin e gazetes nga R.Q. do ta kerkoj SHelg, dhe derisa ta gjej me lejo te hedh ketu nje shkrim timin mbi kete artikull te R.Q., te cilin e kam permbledhur me shkrime te tjera ne nje liber koti, (Albanistani yne), qe per cudi i jane shitur nja 10-20 kopje.
Rexhep Qosja dhe Dritëro Agolli
tek hotel Dajti më 1972

Nuk ka pak ditë, që shkrimtari nga Kosova, Rexhep Qosja, na bëri të ditur nëpërmjet gazetave një takim në vitin 1972 në hotel Dajti, me poetin shqiptar Dritëro Agolli. Sipas gazetës SOT të dt. 6 janar 2012, Dritëroi paska qenë në këtë kohë kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë (?). Krijuesit dhe gjuhëtarët nga Kosova qenkan ftuar me rastin e Kongresit të Drejtshkrimit në Tiranë. E veçanta e lajmit është, se një natë në orët e vona, pasi zbritën shkallët e hotel Dajtit dhe u ndalën nën një bredh, (duket bëhet fjala për pishat para hotel Dajtit), Dritëroi i bërë paksa xurxull nga rakia, i ka përshpëritur në debat e sipër shkrimtarit nga Kosova këto fjalë: "Ju e keni më të lehtë se ne. Ne durojmë vuajtje të mëdha! Ne nuk guxojmë as të shkruajmë, as të mendojmë çka duam! Ne jemi të vrarë prej censurës. Ne na mbyti kjo diktaturë!"
E në këto fjalë e pas tyre, pikat e shiut takoheshin me lotët e Dritëroit në mjekrën e këtij të fundit, sqaron shkrimtari nga Kosova. Këtë ngjarje, pra këto fjalë të Dritëroit më 1972, Rexhepi ua paska treguar edhe njerëzve të tjerve në Tiranë në vitin 1992, pra pas rënies së diktaturës në Shqipëri. E pas tregimit të kësaj ngjarje, shkrimtari nga Kosova jep dhe disa lavdërime për poetin shqiptar. Kjo pra qe shkurt ngjarja dhe shkrimi i gazetës SOT.
Pas këtyre fjalëve, çdo kujt i ngrehen dy pyetje në kokë, apo të paktën, çdo kush do të përshkohet nga dy ndjesi të paqarta. E para është: pse vjen ky pasazh me kaq vonesë nga Rexhepi në shtypin shqiptar, për publikun e gjërë? Dhe e dyta paqartësi është: a i ka thënë Dritëroi këto fjalë tekstualisht kështu siç na jepen tani, apo ato fjalë janë zbrasur asaj kohe paksa më ndryshe?
Por dhe një pyetje-paqartësi tjetër i paraqitet lexuesit të kësaj ngjarje: si nuk e paska përcjellë këtë ngjarje më tej ndonjëri nga ata që e paskan dëgjuar këtë në vitin 1992?
Duke filluar nga kjo e treta, do të thonim se lajme të tilla hapen menjëherë ndër shumë njerëz në Tiranë, ku dhe shtypi do ta kishte kapur gjatë gjithë këtyre 20 vjetëve këtë ngjarje, kështu nuk do të kishim pritur ta mësonim tani pas 20 vjetësh prej vitit 1992, vit kur disa njerëz në Tiranë e paskan dëgjuar ngjarjen nga shkrimtari kosovar!
Biles, duke ditur kundërvënien e shumë njerëzve në Shqipëri gjatë këtyre viteve të pluralizmit ndaj shkrimtarit-poet të realizmit socialist, Dritëro Agollit, (gjë që e pohon edhe shkrimtari kosovar, Rexhep Qosja), do të thonim se njëri nga miqtë e Dritëroit do ta çonte ngjarjen e 40 vjetëve më parë në shtypin pluralist të Shqipërisë, për të treguar se si Dritëroi nuk ka qenë një sahan-lëpirës dhe bashkpuntor i diktaturës, siç e kanë akuzuar këto vite të pluralizmit disa, por ka qenë një disi-dent për kokën e disidencës! Mirpo, kjo ngjarje e dëgjuar nga disa i ka munguar shtypit pluralist gjatë këtyre 20 vjetëve!
Do thotë ndonjëri se, sa e sa vepra të tilla revoltuese private ka patur asaj kohe, por nuk kanë ardhur të gjitha në shtypin e sotëm! Është e vërtetë, sa njerëz kanë folur dhe shkruar kundër regjimit të atëhershëm, por shtypi nuk i ka kapur të gjitha. Dhe vetë ata revoltues që janë gjallë, kuptohet se nuk do vrapojnë nëpër gazeta e të thonë: ej shkruani se si unë kam folur njëherë kundër pushtetit asaj kohe! Është e vërtetë. Vetëm dallkaukët nuk u ndahen gazetave për „revoltat“ e tyre të dikurshme. Gjithashtu e besojmë se Dritëroi nuk i përket asaj kategorie njerzish që do vraponte për ta bërë të ditur një ngjarje të tillë. Por në këtë rast kemi një figurë që jo pak është përbaltur gjatë viteve të pluralizmit, ndaj njëri nga ata që e kanë dëgjuar historinë e Rexhep Qoses në vitin 1992, duhet të ketë qenë të paktën simpatizant i poetit tonë, ndaj do vraponte menjëherë në një gazetë e do ta tregonte ngjarjen kur të shihte se si disa duan ta përbaltin poetin e dashur! Apo do shkruante në internet dhe shtypi do ta kish kapur këtë ngjarje! Apo, disa dhjetra apo qindra njerëz do ta dinin, ku disa prej tyre do ia kalonin shtypit! Mirpo lajmi qenka emulsuar në vetvete! Pra diçka qëndron në këtë mes, diçka që nuk mund të kuptohet, diçka e paqartë! Ku ka humbur në Tiranë ky lajm, i sjellë më 1992 nga „kasaforta“ kosovare?
Tani kalojmë tek pyetja e dytë: a janë tekstualisht të njëjtat fjalë ato të thëna 40 vjet më parë? Duke parë në fjalinë e dytë lidhzën e veçantë „çka“, kuptohet se fjalët e Dritëroit nuk janë ato. Mirpo ky është një problem teknik, ku „çfarë“ e Dritëroit jepet në dialektin kosovar „çka“, ndaj e injorojmë këtë „përkthim“ dialektikor, pa ngecur këtu.
E para çfarë kemi mësuar nga shkrimi në fjalë, Dritëroi dhe kosovarët paskan patur debate. Kjo duket mëse normale, po të llogarisim që kemi të bëjmë me intelektualë dhe, e dyta, ky vit (1972) ishte një vit ku njerëzit flisnin më hapur, më pa ndrojë, veshja, këngët ishin gjithashtu në diapazon më të gjërë nga ai kuadër i ngushtë që kuptonin provincialët me „realizmin socialist“, e që pasoi pas një viti. Ti shtojmë këtyre edhe rakinë e jugut që paskësh pirë Dritëroi, do të thonim se Dritëroi i ka përshpëritur në vesh Rexhepit vërtet fjalë të guximshme, të cilat nuk do t’ia përshpëriste dikujt tjetër nga Shqipëria.
Këtu duhet të sqarojmë diçka. Rexhep Qosja na thotë qysh në fillim: "Deri vonë nuk kam bërë përpjekje ta kuptoj Dritëroin. As ai mua. Kemi menduar [Kam menduar] se ai nuk më mirkupton për shkak se nuk kam shkruar asnjëherë për të: mirë apo keq! Ai mund të ketë menduar se nuk e dua, ndoshta, pse ishte Kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë. Dhe, e vërteta mund të ishte kjo: për Dritëro Agollin unë isha një kritik i ashpër, estetizues, kurse për Rexhep Qosjen ai ishte Kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë, i pajtuar me dogmën e realizmit socialist dhe, në atë post i caktuar, për të ruajtur dogmën! Jo, me shumë vonesë jam bindur se ndaj Dritëroit isha i padrejtë!"
Nuk po merremi këtu me gjuhën jo të rregullt letrare të Rexhep Qoses, thuajse në çdo fjali, dhe as me gabimet e shumta gramatikore. Nuk po merremi as me lidhjen e postit të Dritëroit me pozitën e Rexhepit si kritik, që na jep Qosja, sepse e kupton edhe një fëmijë që kjo lidhje është krejt pa lidhje. Mirpo ai e bën këtë lidhje, thjesht për të treguar se Dritëroi kishte një pozitë të caktuar që nuk e linte të lëvizte (fliste) si të donte, gjë që lë nga ana tjetër tek lexuesi përshtypjen, se kritiku nga Kosova ka qenë i lirë të fliste si të donte!..
Në fakt, veprat e kritikut Rexhep Qosja flasin po ashtu për realizmin socialist, panvarsisht se atë të drejtë (sipas pikpamjes së tij), të Jugosllavisë ku ka jetuar. As që mund të flitet për dy kahe. Biles, unë mendoj se në këtë kohë kanë qenë intelektu-alët e Tiranës më të lirë nga ata të Prishtinës për të shprehur mendimet e tyre. Pra, të gjitha fjalët që na dha Rexhep Qosja këtu nuk tregojnë pozicionin e tij liberal ndaj konservativit të Tiranës, -siç kish kujtuar ai gjatë gjithë kësaj kohe-(!), por na tregojnë thjesht debate intelektualësh midis tyre, në dallimin e të cilave do jetë dukur boshllëku i mendimit tek intelektualët kosovarë. Në të gjithë këto 20 vjet pluralizëm ku janë takuar intelektualët shqiptarë të të dyja vendeve, është për të qarë ndaj konstatimit, atij se Kosovës i kanë munguar përherë intelektualët. Kosova mund të ketë heronj, mund të ketë trima, biles Kosova ka dhe poetë të mrekullueshëm si Ali Podrimja, Kosova ka simbole si Adem Demaçi që ka vuajtur në burgjet serbe, por intelektualë të mirfilltë që ta prezantojnë në arenën ballkanike dhe europiane, Kosovës i mungojnë këta.
Pra, të kthehemi tek fjalët e Dritëroit. Në këto debate Dritëro-Rexhep, nuk mund të mohosh një farë kritike të kriti-kut letrar R. Qoses ndaj shkrimtarve jugosllavë, por dhe atyre shqiptarë. (Ne po e shohim përherë e më tepër, se Rexhep Qosja flet shumë e thotë pak.) Pra, në këtë kundërvënie të të dyve atë vit liberalizmi, atë vit ku Dritëroi do ketë dëgjuar edhe nga të tjerë më lart tij kritika të ndryshme, (edhe vetë polici nr. 1 i shtetit shqiptar, Mehmet Shehu, ishte i njohur për lëshimin e fjalëve të tij kritike ndaj shumë fenomeneve në sistemin e tij), atë vit ku hyrjet-daljet nga vendi ishin zmadhu-ar, atë mbrëmje Rexhepi ia kish sjellë në majë të hundës, atë mbrëmje ku ai u kish treguar burrërinë shqiptare me rakinë e fortë që kosovarët s‘ e përballonin dot, pikërisht këtë mbrëmje shiu, ku gjithshka duket jo në rregull, si natyra ashtu dhe mëndja e Dritëroit, ai patjetër i ka shprehur Rexhepit argume-ntin më të fortë ndaj kritikave të tij, atë se ata kishin ndrydhje, kishin censurë, kishin vetcensurë, pengoheshin nga të paaftët, nga injorantët, nga ata injorantë që do u pëlqente diktati dhe kontrolli, ata vuanin nga meskinët, nga karrieristët, nuk shkru-anin ç’të donin, nuk ishin të lirë të shkruanin ç’të donin, e kupton!?.. E kupton i dashur, meskin-diktatorët nuk na lënë!... Të kam zili i dashur… të kam zili, … por na ktheje këtë raki, o plug i kthyer, … i thyer, thuaj më mirë!.. Se kujton se je lart, por je vetëm në majë të plehut, je çensurë si të tjerët!...
Pak a shumë këto (mendoj unë) i ka thënë Dritëroi Rexhepit, këto i ka thënë pak a shumë poeti i shpërvëluar nga balta por dhe liria e fjalës kritikut meskin të Kosovës. Dhe ato fjalë ai nuk i ka patur të gjitha të tijat, ndonëse nuk i mungon bagazhi mendor për ‘to. Por jo, vërtet, siç thotë dhe Qosja sot, ai kishte një post të caktuar, post që i siguronte takime me gjithfarë pecosh të lartë, si Enveri, Mehmeti, Ramizi, Todi, Fadili, etj.. Dhe të gjithë këta peco të lartë kur janë takuar rallë herë me Dritëroin, a mos mbanin hije të rëndë si me vartësit e tyre të zyrave?! Kurrë jo! Jo vetëm pse Dritëroi ishte shpirti poetik popullor, jo vetëm se vetë fytyra fshatare-dashamirse-e përulur e Dritëroit ta impononte buzëqeshjen, por sepse ai ishte simboli i pjesës më të kulturuar e zhvilluar të kombit. Me Dritëroin jo vetëm do tregoheshin të qeshur e të qetë pecot e mëdhenj, por edhe do ta rrihnin tek shpatullat për veprat shpirtërore të popullit, edhe do ti jepnin kurajo për guxim të mëtejshëm në krijimtaritë letraro-artistike, edhe do t’ia dëgjonin fjalën me qetësi dhe as do ta kundërshtonin hapur kur diçka e Dritëroit tu dukej paksa e ekzagjeruar apo ekstravaga-nte. Pra, fjalët e guximshme të Dritëroit nuk janë vetëm fjalët e tij, por edhe të pecove lart, edhe të kolegëve të tjerë, me të cilët ai bisedonte paksa më lirshëm nga ato që thosh nëpër mbledhje me kolegët e tij.
Unë e kam të vështirë ta besoj se Dritëroi ka thënë tekstualisht fjalët që na rreshton sot në shtyp kritiku i gjithanshëm, Rexhep Qosja. Aq më pak, fjalët e fundit: "Ne na mbyti kjo diktaturë!" (!) Nëse këto fjalë kanë qenë kështu apo pak a shumë kështu, ato fjalë i janë drejtuar personalisht atij kritikut letrar meskin dhe çensuror të Jugosllavisë, që i kishte të mbushura kritikat e tij në çdo faqe me realizmin socialist, pra me shprehje boshe të përgjithshme.
Mendoj se, edhe nëse është përdorur fjala diktaturë, kjo duhet të jetë lëshuar në një konteks më tjetër, apo e lidhur me fjalë të tjera që e zbusin konteksin e dhënë nga Qosja. Këtë nuk e them për të ulur poetin shqiptar nga Dropulli, por për ti dhënë atij pozicionin e nderuar. Madhështia e Dritëroit qëndron në shfrimin e tij ndaj censurës dhe vetcensurës, ndaj meskinëve, ndaj një pjese konservatore pa nivel të asaj kohe. Në atë sistem (gati regjim) që kaluam, dhe në pozitën që kish Dritëroi, do të veproje me takt. Po ashtu do shpreheshe i moderuar. Dhe fjalët paksa më guximtare do i lëshoheshin një të besuari. Ndryshe do merreshe për spiun.
Edhe nëse kish vepruar rakija, e para Dritëroi nuk ish nga ata që do e lëshonte veten si xurxull-rakije në mes të intelektualve kosovarë dhe kalecve të pranishëm. Edhe nëse do të vepronte shprehja: ç’pin barku, nxjerr bardhaku, Dritëroi do të zbraste thjesht shpirtin e lirë të poetit që ndrydhej nga meskinët dhe miopët konservatorë. Por ai nuk mund të ishte një opozitar i pushtetit në mëndjen e tij. Ndaj bardhaku i tij nuk kish brenda të trazuar diktaturën, por diktatin e çensurorve apatikë, biles atë të çensurorve si kritiku shabllon Rexhep Qosja.
Nëse Dritëroi na paska qenë një kundërshtar i fshehur i diktaturës, ndërsa nga ana tjetër mbronte këtë diktaturë nga armiqtë e saj, del se Dritëroi mund të ketë marrë në qafë njerëz për të fituar besimin e atyre më lart, që një ditë të vepronte më me fuqi kundër diktaturës. I bie që u ka ngrënë të tjerve kokat, për të fituar besimin e të tjerëve.
Mirpo jo, Dritëroi është poet, dhe poetët nuk dinë të tilla marifete. Poetët pinë dhe i nxjerrin jashtë ç‘kanë në bark, (më saktë duhet thënë: në shpirt), në mos 100 përqind, të paktën 70 përqind. Kështu vlera e poetit Dritëro qëndron pikërisht se ai ishte një njeri që besonte tek sistemi socialist, si fazë e ndërmjetme midis sistemit kapitalist dhe atij komunist. Ai besonte se njeriu (pra dhe shqiptari) do të shkonte drejt shoqërisë pa klasa. Ai i ka kënduar atij sistemi, por atij i ka dhëmbur edhe shpirti nga padrejtësitë. I kanë dhembur edhe sytë, besoj unë, nga formimi i klasave të reja. Deri në një farë mase ai i shijonte privilegjet e sistemit, privilegje që të tjerë as mund ti ëndërronin. Pra, ai është njeriu i ndërmjetëm i popullit dhe sunduesve të atij populli. Sa dhe në ç’masë ai ka vuajtur apo ka menduar për këtë, këtë e di ai vetë. Por edhe në këtë rast, ai sistem, ai vend, ajo shoqëri ishte në lëvizje, herë sundonte fryma konservative diktatoriale, e herë zbutej ajo frymë nëpërmjet aktivitetit të intelektualve dhe rinisë. Pra, vështirë të marrim apo të gjejmë një përgjigje dhe pozicion statik. Nuk kemi patur vetëm film bardh e zi. Filmi ka qenë me ngjyra. Kështu, mendoj unë, puna e Dritëroit, poetit tonë të dashur, shumë nga poezitë e të cilit unë i kujtoj edhe sot pas 30 vjetësh nga koha kur i kam lexuar.
Tani ngelet pyetja e parë që ngritëm. Përse na vjen tani në shtyp nga Kosova kjo ndodhi e para 40 vjetësh në Tiranë?
Patjetër e dallon cilido çilimi, se këtu qëndron indirekt konflikti i rindezur Kadare-Qose, nga ky i fundit, për ca çingi-mingla pa rëndësi, të cilat ia kanë ulur vlerën Qoses edhe më. Qysh në fillim në këtë shkrim, fjalët e Qoses e pohojnë këtë: "Deri vonë nuk kam bërë përpjekje ta kuptoj Dritëroin." Po, ai nuk ka bërë përpjekje, sepse kishte deri diku në krah numrin një të letërsisë, Ismail Kadarenë, apo të paktën emrin e tij. Meqë me këtë duket janë ftohur përfundimisht relatat, ai ka nevojë për një kundrapeshë. Dhe ky është numri dy i letërsisë shqiptare, Dritëroi Agolli, të cilin e ngre aq lart nëpërmjet fjalëve që i ka vënë, si dhe ditrambeve (lavdërimeve) që pasojnë për ‘të. Gjithshka duket sikur ka ndryshuar në një natë; por çdo kush e kupton se ky ndryshim ka javë, në mos muaj, që ka nisur tek kritiku shqiptar i Kosovës. Duke bërë hero Agollin, ai ka ulur automatikisht Kadaren; e përveç kësaj ai ka bërë të nderuar edhe veten. Jo thjesht me ato (gjoja) kundërshtime që i ka bërë ai Dritëroit asaj kohe, por në radhë të parë, me atë se ai i ka mbajtur fjalët guximtare të poetit të kyçura në veten e tij deri në hyrje të pluralizmit. Pra, Rexhep Qosja është njeri i besës; e kundërta do ta dëmtonte patjetër kryetarin e Lidhjes së Shkrimtarve në Tiranë.
Në të vërtetë unë nuk besoj se Rexhep Qosja është pa karakter, sepse në Kosovë shihen mjaft këto gjëra. Unë e besoj se Rexhep Qosja i ka mbajtur në veten e tij fjalë të dëgjuara andej-këndej, të cilat mund ti dëmtonin deri diku hedhësit e tyre. Kjo nuk ka diskutim. Por, po të pranojmë në atë formë ato fjalë, siç i ka rreshtuar Rexhepi tani pas 40 vjetësh, do ta kritikonim atë nga ana tjetër e do ta mbërthenim nga fyti, duke i thënë: more … copë mishi me dy sy, ti e paske ditur se Dritëroin e kanë kritikuar mjaft qysh në fillim të pluralizmit si vegël të diktaturës që ka shtypur këtë popull; atëhere pse nuk i ke treguar këto fjalë të tij haptas në shtyp qysh shumë vjet më parë, por prite tani ku nuk po të ecën muhabeti me Kadarenë?!?
Pra, ose fjalët e Agollit duhet të kenë qenë më pak guximtare nga sa i jep tani Qosja, kështu ky i fundit i shpëton një kritike, pse e ka lënë Dritëroin të vuajë nga shpifjet, ose fjalët e Dritëroit kanë qenë vërtet kaq guximtare dhe tekstuale si na i jep tani Rexhepi, dhe ky i fundit duhet të marrë një rrip si ato të myslimanëve shitë, të zhvishet deri në gjysëm, e të qëllojë veten gjatë gjithë bulevardit të Tiranës, nga Treni ku do zbresë, e deri tek korpusi i Universitetit Shtetëror, për lënien e heroit-poet nga Devolli nën sulmet e padrejta të gjithfarë shpifarxhinjsh. Kjo do jetë edhe një vetrrahje simbolike, që tregon trenin në stacion, pra ndalimin e Qoses në jetë të tij për një reflektim dhe, pas konstatimit të gabimit të bërë, ai nis vetrrahjen në bulevardin shqiptar, bulevard që përmbledh si intelektualët ashtu dhe gjith‘ farë mileti, biles edhe qindra kosovarë, -të gjithë këta do ta shohin këtë vetrrahje-reflektim-, dhe Qosja e përfundon vetrrahjen pranë Korpusit Qëndror të Universitetit, që d.t.th. se vetëm pas kësaj vetrrahje ai i është afruar arsimimit intelektual, i cili i ka munguar në jetë.
Ndërkohë që kritiku kosovar e ka për detyrë ta sqarojë mirë këtë problem, mendoj se poeti ynë i nderuar nga Devolli e ka vetëm si mundësi ta sqarojë ngjarjen e kaluar, nëse i kujtohet me hollësi, panvarsisht se ka qenë gjysëm i pirë, siç edhe janë shpesh poetët.
Unë vetë e parashikoj pak a shumë situatën e atëhershme, e besoj revoltën e poetit shqiptar, e biles këtë drejtuar patjetër edhe atij kritiku që fliste shumë e nuk thosh gjë, sepse revolta të tilla ishin gati në modë në këtë kohë në Tiranë, -çfarë është për ti lavdëruar këta revoltues kundra shtypjes-, (ku dhe rinia kishte filluar protestën e saj nëpërmjet veshjes dhe modave të ndryshme), por e kam të vështirë ta besoj tekstualisht tekstin e ngujuar 40 vjet në mëndje të pakuptuara edhe nga vetë qënia që i mban!
So. 15. 01. 2012

__________________
Kush i ben qejfin vetes, eshte
budall!

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 08/05/2010
Vendbanimi: Gjermani
Mesazhe: 871

Ja ketu po sjell shkrimin e rreth para nje viti te gazetes SOT, mbi te cilin une kam komentuar, (shih me siper).

Nga “Grand -Hoteli” i Prishtinës, tek Hotel “Dajti” i Tiranës. Kjo ka ndodhur në vitin 1972 pikërisht tek shkallët e hotel “Dajtit”. Biseda është zhvilluar pasi ish kreu i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë kishte pirë disa gota alkooli, ose gati dy shishe me raki, nga vendlindja e tij, të cilat më vonë i kishte përzier me shampanjën që shërbehej në hotel “Dajti”. Ngjarja ka ndodhur pas një takimi për Kongresin e Drejtshkrimit të Gjuhës shqipe, ku Dritëro Agolli i ka afruar kokën tek veshi i Rexhep Qoses dhe për herë të parë i ka folur atij për diktaturën e egër në Shqipëri. Natyrisht, në orët e vona dhe më zë tepër të ulët, ku guximin ia dha alkooli, ndërsa besimin ia ushqeu vetë mirësia e Rexhep Qoses. Agolli e kishte të qartë se Rexhep Qoses mund t’i besohej çdo e fshehtë. Por Rexhepi nga ana e tij nuk e harron shikimin e sinqertë të Agollit, atë natë të errët kur spiunët e Sigurimit të Shtetit fotografonin çdo lëvizje. Ja çfarë tregon ai lidhur me këtë takim për lexuesit e gazetës “Sot”

Deri vonë nuk kam bërë përpjekje ta kuptoj Dritëroin. As ai mua. Kemi menduar se ai nuk më mirëkupton për shkak se nuk kam shkruar asnjëherë për të: mirë apo keq! Ai mund të ketë menduar se nuk e dua, ndoshta, pse ishte Kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe të Artistëve të Shqipërisë. Dhe, e vërteta mund të ishte kjo: për Dritëro Agollin unë isha një kritik i ashpër, estetizues, kurse për Rexhep Qosjen ai ishte Kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë, i pajtuar me dogmën e realizmit socialist dhe, në atë post i caktuar, për të ruajtur dogmën! Jo, me shumë vonesë jam bindur se ndaj Dritëroit isha i padrejtë!

Të ishte - vetëm ndaj Dritëroit! Dritëroi herët më ka bërë të kuptoj se, si shumica e krijuesve, qoftë edhe e më të mëdhenjve, në kushtet e diktaturës, është i dyfishtë me sjellje dhe me mendimin artistik. Gjatë Kongresit të Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe, në vitin 1972, shumë shkrimtarë e krijues të tjerë do të vijnë në hoteli “Dajti”, që të takohen me kosovarët që merrnin pjesë në Kongres. Me Dritëroin do të shihem shpesh. Një mbrëmje Dritëroi do të ndalet me ne deri vonë. Kur po shkonte e unë po e përcillja, do të ndalemi në bisedë nën një bredh në oborrin e Dajtit. Kurrë nuk i kam harruar fjalët, që i kam dëgjuar prej tij atëherë: "Ju e keni më lehtë se ne, - u shpreh ai, ndërsa degët e bredhit i përkulte shiu. - Ne durojmë vuajtje të mëdha! Ne nuk guxojmë as të shkruajmë, as të mendojmë çka duam! Ne jemi të vrarë prej censurës. Ne na mbyti kjo diktaturë!" Pikat e shiut, që binin curril dhe pikat e lotëve, takoheshin në mjekrën e Dritëroit. Këto fjali do të jenë fshehtësi e madhe në jetën time deri në vitin 1992, kur do t'ua tregoja disa miqve në Tiranë, me rastin e përpjekjeve për organizimin e Kuvendit për Pajtim dhe për Bashkim Kombëtar. Kisha ndrojë për fatin e Dritëroit.

Dhe, kështu, unë s'doja ta kuptoja Dritëro Agollin - Kryetarin e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe të Artistëve edhe pse e dija se ai ishte shkrimtari më liridashës, më demokrat në letërsinë dhe në kulturën shqiptare. Dhe, Dritëroi është treguar në gjithë elementin e tij të vërtetë, thelbësor, pas përmbysjes së komunizmit: ai nuk do të bëjë as përpjekjen më të vogël ta ndryshojë, ta përmirësojë jetëshkrimin e vet. Në asnjë pikëpamje. Ka qenë çka ka qenë. Ka bërë çka ka bërë. Ka shkruar çka ka shkruar dhe si ka shkruar. Ka gëzuar privilegjet që ka gëzuar. Ka pësuar vuajtjet që ka pësuar. Ato janë një e kaluar dhe nuk mund të ndryshohen. Mund të provojmë t'i ndryshojmë, t'i përmirësojmë, vetëm duke gënjyer. E shkrimtari i vërtetë vetëm një gjë nuk guxon ta bëjë kurrë në jetën e tij: nuk guxon të gënjejë. Gënjejnë të vegjlit, po jo të mëdhenjtë, burracakët, po jo burrat. Pas përmbysjes së komunizmit, Dritëro Agolli ka shpërthyer në krijimtari si një vullkan që gjatë është përgatitur të shpërthejë. Për dhjetë vjet ai e ka mbushur një jetë krijuese prej shumë dhjeta vjetësh. Edhe përpara, gjatë kohës së komunizmit, ai ka shkruar vepra, disa vepra, që do të qëndrojnë përgjithmonë në historinë e letërsisë shqipe. Tani, pas përmbysjes së komunizmit, me veprat e shkruara dhe me jetën e tij ai është bërë figurë qendrore e historisë së letërsisë shqipe. Dritëroi, shihet, është i lodhur, por mendja e tij është jashtëzakonisht e kthjellët, është, vërtet, diamantore. Dritëroin, në disa gazeta e tribuna politike dhe letrare, tani e sulmojnë. Asgjë e çuditshme! Është kjo, si e thotë Balzaku i madh, "Lufta e egër, e përhershme, që mediokritetet i shpallin njeriut superior"!

Dritëro Agolli e konfirmon: Po kështu ka ndodhur në vitin 1972

Dritëro Agolli e ka konfirmuar ngjarjen e ndodhur rreth 40 vjet më parë, e cila sipas tij, mund të ishte njëra nga ngjarjet që i kanë ndodhur atij, gjatë takimeve me njerëzit e thjeshtë, por që për arsye të ndryshme flenë të gozhduara në kasafortat e kujtesës. Arsyeja e publikimit të këtij fakti ka të bëjë me figurën e intelektualit të madh Rexhep Qoses, i cili nuk mund të mbyllte me çelës për gjithë jetën një dëshmi të tillë. I pyetur nga gazeta “Sot”, në lidhje me këtë ngjarje, Agolli u shpreh se ai nuk dëshironte të fliste gjatë, pasi kjo mund të kuptohej si mburrje, pas 40 vjetësh. “Njerëzit flasin dhe duhet të flasin atëhere kur duhet, duke gjetur mënyrat e tyre, pastaj, kur ikin vitet, nuk ka më vlerë që të marrin pozat e heroit’, u shpreh ai me modesti për veten e tij. Me këtë rast, Agolli e riktheu edhe njëherë në kujtesë atë mbrëmje tek hotel “Dajti”, kur ai pasi e kishte tepruar pak edhe me alkoolin i kishte thënë Rexhep Qoses këto fjalë: “Ju e keni më lehtë se ne. vëlla. Ne durojmë vuajtje të mëdha! Ne nuk guxojmë as të shkruajmë, as të mendojmë çka duam! Ne jemi të vrarë prej censurës. Ne na mbyti kjo diktaturë!

Nga ana tjetër Agolli e pranon gjithashtu, se këto fjali mund të jenë shoqëruar me lot. “Mbaj mend se isha shumë i prekur atë natë dhe doja t’i hapja zemrën mikut tim, Rexhep Qoses”,vërteton Agolli. Gjithashtu i pyetur prej nesh, nëse ai pati ndonjë frikë, apo ndonjë dyshim se mos vallë Rexhep Qosja, për arsye të ndryshme mund të detyrohej ta raportonte, Agolli u përgjigj: “Në ato moment, por edhe më vonë unë nuk dyshova asnjëherë dhe nuk pata kurrë frikë. Sepse e dija që Rexhep Qosja ishte një fisnik dhe derë fisnikësh. Dhe atij njeriu do t’i kisha besuar çdo sekret të botës”, nënvizon ai. Gjithashtu, duke kujtuar këtë periudhë, Agolli e pranon faktin se në komunikimin me vëllezërit kosovarë kishte shumë vështirësi. Por sipas tij, “dashuria vëllazërore dhe fakti se jemi qytetarë të një familjeje të një gjaku, i kapërceu të gjitha, dhe ne mbijetuam”. Tani, detyra kryesore që del përpara kohës është bashkimi i trojeve tona.

Xhevat Lloshi: Dikur vëllezërit na largoheshin

Një ditë gjatë panairit të librit në Prishtinë, ndërsa grupi i botuesve shqiptarë po akomodohej në mjediset e “Grand Hotelit”, në Prishtinë, profesor Xhevat Lloshi tha: “Dikur, para vitit 90-të, kur vinim me grupet tona në Prishtinë, disa prej kolegëve vendas na fshiheshin nga frika se mos i ndiqte policia. Më tej, ai vazhdoi duke thënë se nga kjo zonë ku ishim akomoduar ne, nuk kalonte këmbë njeriu prej kolegëve tanë kosovarë, për të pirë kafen e pasdites”, Këtë ai e tha me dëshpërim, por duke e kuptuar qartësisht se ashtu ishte koha. “Gjithçka survejohej prej policisë së fshehtë dhe njerëzit ishin bërë me hije në të dy anët e kufirit”, vë në dukje ai. Por nga ana tjetër, të njëjtën gjë kujton edhe poeti Ali Podrimja, për vizitat e tij, në Tiranë.

__________________
Kush i ben qejfin vetes, eshte
budall!

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar