Regjistruar: 26/06/2004
Vendbanimi: Tirane
Mesazhe: 1

A mund te marrim informacion pertej gjithesise se vrojtueshme?

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 13/07/2003
Vendbanimi: canada
Mesazhe: 50

shpjegohu me teper se cfare do te thuash me "gjithesise se vrojtueshme"?
vrojtueshme ne cfare menyre(drita, valet e radios, valet e gravitetit)?(nuk dua te hyj ne diskutimet se si "warm holes", "parallel universe" dhe teori te tjera mund te ndikojne)
Cfare informacioni jeni i interesuar per te marre? nese e beni peyetjen me te qarte ose me specifike atehere do kishte mundesi te jepnim nje pergjigje qe i perket pyetjes sipas mendimit.
cheers

__________________
Universi, ne nuk jemi vetem por pjese e tij.

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 11/06/2002
Vendbanimi: Europe
Mesazhe: 10706

Interesant ky reflektim i fizikantit. Po dal nga tema. Pyetja qe rrjedh eshte: A ekzistojne evenimentet edhe kur neve nuk i vrotjojme. Ose sic thoshte nje dijetar: A ekziston zhurma e pemes qe bie ne nje pyll nese nuk ka asnjeri ta degjoje?

Pergjigjia e dikujt ka qene JO.

Ne fakt, pasi lexova nje liber nga G. Gava "La rete della vita" ku hidheshin idete mbi zhvillimin e shkences dhe "rregullat" e vrojtueshme ne nje sistem kaotik poqa mendimin tim.
Une mendoj se eventet fizike ekzistojne edhe ne qofte se neve nuk i perceptojme. Pra dridhjet e ajrit qe prodhon pema kur bie ekzistojne, por tingulli qe percepton veshi mund te ndihet ose jo, ne vartesine tone, sistemit perceptues. Po ne kete kendveshtrim ne bote ekzistojne ultratingujt qe neve nuk i ndjejme por lakuriqet e nates po; ose ekzistojne ngjyra lulesh qe bletet i kapim por neve jo; ose ekzistojne dridhje te tokes qe qente i ndjejne duke parandjere termetin ndersa neve jo.

Ne kete pike arrij ne nje perfundim. Eventet ndodhin pavaresisht nese ka nje sistem qe i kthen ne informacion ose jo. Ajo qe pyesim si njerez shpeshhere eshte nese nje informacion perceptohet apo jo dhe harrojme se fjala "informacion" permban nje subjektivitet njerezor. Nje informacion qe nuk dihet nga asnjeri nuk eshte informacion. P.sh. Ta zeme se ekziston nje faqe interneti per te cilen askush nuk di se ekziston. Atehere kjo faqe e lindur per te informuar nuk ka me asnje vlere informative edhe pse ekziston ne rrjet.

Ky eshte nje princip qe e zbatoj edhe vete kur me rastis te leviz me shume leke. Nuk kam frike se mos dikush vjedh leket derisa ate informacion e di vetem une. Nje informacion qe nuk njihet nga te tjeret nuk eshte informacion, por eventi ekziston pavaresisht nese jemi te informauar ose jo. :p

__________________
Ne vendin tim, ne vendin tend, e shpojne lakren, i hedhin mend...

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 13/09/2004
Vendbanimi: Florida
Mesazhe: 429

Citim:

---

Po citoj ato që tha kuarke
A mund te marrim informacion pertej gjithesise se vrojtueshme?

---

lol
Gjithesia e vrojtueshme eshte miliona vite drite larg ( dhe nese nuk e di , shpejtesia e drites eshte 300.000 km/sekond )...dhe imagjino se c'fare largesie behet fjale , qe me teknologjine e sotme , nuk mund te arrihet !
Disa thojne se po te arrihet te kalohet shpejtesia e drites , njeriu mund te kthehet mbrapa ne kohe pasi jeta qe jetojme , largohet ne forme vale drite ne univers dhe po e kalove kete shpejtesine e drites , nuk eshte cudi ta shohesh vehten duke bere cicin ne krevat kur ishe femije
Anyway (kollitje ne forme serioziteti ) , gjithesia eshte pa mbarim dhe per brezin e sotem , eshte e pamundur te eksplorohet por legjendat thojne qe kur njeriu eshte shume i lumtur , fluturon me aq shpejtesi te madhe sa arrin ne qiellin e 7 lol ( me te degjuar e kam )
Tashi duke marre parasysh qe qielli qe shohim cdo dite i perket galaktikes diellore , i bie te kaloje edhe 6 galaktika ( qiella ) qe te arrije lumturine e vertete..lol
E sheh sa veshtire eshte more njerez qe njeriu i shkrete te behet idealisht i lumtur ?

__________________
Boys don't cry..!

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 02/12/2004
Vendbanimi: absolutely, relatively here
Mesazhe: 381

Vertete interesante kjo tema...
Para disa kohesh degjova nje emision qe fliste per ekzistencen e qenieve te tjera jashtokesore dhe per mundesine e komunikimit te tyre me njeri-tjetrin apo edhe me ne. Nje profesor nga nje univeritet ne US (emrin e te cilit nuk mund ta kujtoj) aludonte se krijesa te tilla ekzistojne, pavaresisht se ne nuk jemi ne gjendje ti kuptojme. Ai shpjegonte se psh. ne tokesoret kemi te ndertuar gjithe teknologjine komunikuese te sotme bazuar ne nje spekter valesh, qe eshte me i thjeshti, por nderkohe kjo nuk do te thote, qe "te tjere" te mos komunikojne ne ne nje hapsire te re valesh. Ai gjithashtu dha nje shembull te thjeshte, per te sjelle idene e nje bote multidimensionale: psh. nese nje femije veshtron nje peshk ne akuarium, peshku arrin "te shikoje" femijen ne dy dimensione, perpara dhe anash...Paralelisht, imagjino qe ne njerezit te jemi (si peshku) qe nuk mund te perceptojme nje ose me shume dimensione te tjera, ne te cilat mund te kete qenie shume here me te avancuara se ne. Meqe jemi ketu, mbaj mend qe ai kategorizonte te gjitha qeniet hapsinore ne 5 grupe; psh, ato qe jane rreth 1000(nuk jam shume e sigurte per kete) vjet me te avancuar se ne, si grup "1" e keshtu me rradhe deri ne grupin "5"(si me te avancuarit)...dhe mendoni pak se ku na kategorizonte ne...ne grupin "0"(ZERO!!!!)...
Gjithesesi, me disa shpjegime te thjeshta,(me titullin dhe me disa njohuri personale nga shkenca) ai ishte ne gjendje te te bindte se ka shume, shume gjera qe ndoshin paralelisht me ne, por te cilat ne nuk jemi ne gjendje ti perceptojme...

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 03/01/2005
Vendbanimi: Prekaz - Skenderaj
Mesazhe: 22

PO edhe sikur mos te marrim informacione pertej gjithesise se vrojtshme,ne mungese te mjeteve ,teleskopeve ,radioteleskopve,,,,,ne prap nuhet te bazohemi ne logjiken e paster per deri sa ekzistiojme p.sh
ne ate pjese ka galaktika,ka yje,ka planete nuhet te na mbaj shpresa si ne parahistori kur njerzit nuk kane ditur shume per token vetem per rrethin e aferte ku ata jetonin , mirpo ja qe tash veq po e njohim sistemin diellor e shume planete,po dalim jashte orbite me anije kozmike.Do te vije dita kur ndoshta to te munde te shkojme ne gjithesine e vrojtshme...kadale se a po e shihni se large jemi shikoni luftrat qe po zhvillohen nuk po kemi kohe qe te merremi me ate problem qe folem me heret,mirpo do te vije edhe ajo dite......

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 16/01/2005
Vendbanimi: Raccon City
Mesazhe: 3634

te marresh informacion pertej gjithesise se vrojtueshme?si pyetje del pak si abstrakte ne fakt sepse teorite e sotme flasin vetem per hipoteza te asaj qe mund te jete pertej zones qe eshte e vrojtueshme...sipas asaj qe kam lexuar une vetem 4% e universit eshte i perbere nga grimcat qe njohim kurse 23% nga ajo qe quhet materie e erret dhe pjesa tjeter nga energji e erret megjithse akoma nuk ka fakte per keto gjera.pra gjithcka mbetet vetem teori per momentin...te shohesh pertej asaj qe vrojtojme nuk besoj se eshte e mundur sepse ajo qe sheh ti sot eshte pika qe ka qene universi para rreth 15 miliard vjetesh dhe po te futesh ne loje shpejtesine e zgjerimit te universit si dhe te besh llogaritje me formulen e Hubble me ato qe kam lexu ne nje reviste dilte qe universi sot per sot ka mberrit tek 45 miliard vjet drite...pastaj jane para qe jane rreth 1000 objekte qe jane duke u larguar me shpejtesi me te madhe se drita dhe keshu i bie qe nuk do te arrijme te marrim dot informacione prej tyre...etj etj

__________________
Kurre mos debato me nje idiot!Njerezit mund te mos e bejne dallimin! (Ligj i Marfit)
Think Different!Think Again! (National Geographic Channel)

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 14/09/2004
Vendbanimi: mbi kete planet
Mesazhe: 4934

Edhe un jam dakort me NS-6.
Menyra se si e ka bere pyetjen Kuarke,vete ajo menyre ta jep pergjigjen sepse pertej Gjithesise se vrojtueshme nuk ka vrojtim.
Po nuk pati vrojtim...nuk ka as informacion.

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 11/12/2005
Vendbanimi: orders of magnitude
Mesazhe: 2692

disa reflektime mbi kete teme...

dua ta filloj me nismetarin e temes, qe pervec emrit domethenes, ka shkruar vetem nje mesazh ne forum, dhe ia ka krisur ne drejtim te paditur dhe ne qe merremi me ate mesazhin e vetem te tij ....

tani, c'quhet i vrojtueshem? nuk eshte nevoja qe dicka te jete e vrojtueshme direkt, qe te quhet i tille. mjafton qe te mund te vrojtohet edhe indirekt.. psh neptuni (ne mos gabohem) eshte zbuluar me ane llogarishe matematike, dmth pa vrojtim direkt, . por vete fakti qe efektet e neptunit mbi planetet e afert mund te vrojtoheshin e bejne neptunin indirekt te vrojtueshem, ..

keshtu ndodh edhe me materien e erret qe u permend me lart, e cila edhe pse s'vrojtohet direkt, pikerisht prej faktit se ndoshta ka ndikim ne materien e vrojtueshme, e ben ate vete te vrojtueshme. Pra hipotezat qe hidhen ne lidhje me materien e erret behen nga nje baze e vrojtueshme, duke e bere vete ate (materien e erret) te vrojtueshme..

pra nje mjedis i pavrojtueshem do te ishte ai qe nuk mund te vrojtohet as direkt e as indirekt. a mund te flasim per nje mjedis te tille? natyrisht qe po, por do te ishte thjesht fantazi... a eshte zoti i vrojtueshem??

-------------
tjeter.. me beri pershtypje ai shembulli me pemen.. dhe me kujtoi kete do them me poshte..
ka disa rryma mendimi mbi keto gjera.. rryma formaliste, qe beson ne ekzistencen e koncepteve si objekte me vete te shkeputura nga njeriu, psh koncepti i pikes, ose koncepti i numrave..
ka rryma intuiticioniste (keshtu thuhet me duket) qe i sheh keto gjera nga e kunderta, dmth cdo eshte ne koken tone. po te mos ishim ne (apo cilado specie me intuite) keto gjera nuk do te ekzistonin...

debati qe shtrohet eshte: a ka ligje te tjera paralele qe mund te shpjegojne boten?
formalistet thone qe jo, sepse pavaresisht nga specia (njeriu ne kete rast), ligjet dhe konceptet jane ato qe jane, cilado specie do te arrinte ne te njejtat perfundime;
kurse ata te intuites thone qe jo, nqs nje specie tjeter do te ishte zhvilluar ata mund te kishin shpjeguar boten me ligje komplet ndryshe, pa viza dhe segmente, numra, ligjet e njutonit etj etj... kushedi se me cfare.....

----------------

atehere, duke pasur parasysh ate qe quajme te pavrojtueshme, dhe duke pasur parasysh rrymat e mendimit (formaliste dhe intuiticioniste), doja te beja nje pyetje: a ekziston nje mjedis i pavrojtueshem? .. po c'eshte ekzistenca ne fund te fundit? c'do me thene te ekzistoje? te ekzistoje ku? per ke? dekarti ka thene "mendoj prandaj ekzistoj".. eshte dhe nje teme me vete forum ne lidhje me kete thenien

tung

__________________
Walking the drunkard's walk...

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar

Regjistruar: 14/09/2004
Vendbanimi: mbi kete planet
Mesazhe: 4934

Hello Lost_soul....te pershendes!

Se pari, planeti qe i gjend me ane te llogaritjeve eshte Platoni dhe jo Neptuni, por kjo s'ka rendesi per temen sepse edhe shembulli qe ti ke dhene eshte e funskion te saj.

Tani, le te dalim tek koncepti ''vrojtim''.
Aty, ke marre shembull Neptunin (Platonin) dhe je shprehur se, ai nuk eshte vrojtuar, por eshte gjetur me ane te llogaritjeve.
Pikerisht ne kete rast, kemi ''vrojtimin'' !
Me termin ''vrojtim'' nuk duhet te kuptojme vetem syrin, teleskopet, fotot etj.
Edhe llogaritjet jane vrojtim.
Me ane te llogaritjeve, eshte mendimi ai qe vrojton.
Nuk eshte kusht vetem syri.
Sa fuqi ka mendimi yne? ...Deri aty kemi vrojtim. Me tej...nuk kemi!
Por, nuk mund te mohohet qe ka shume per te vrojtuar.
Ne qoftese Dekarti ka thene ate qe ka thene, kjo nuk perkufizon egzistencen.
Fraza e Dekartit, perkufizon vetem perceptimin e tij, por jo vete egzistencen, sepse edhe vete Dekarti do ta pranonte se, para se te lindete ai, ka patur egzistence. me nje fjale....ka patur vend per ''vrojtim'' edhe atehere kur ai nuk perceptone pasi nuk ekzistonte.

Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar