Forumi Horizont (http://www.forumihorizont.com/index.php3)
- Shkrimtare te huaj (http://www.forumihorizont.com/forumdisplay.php3?forumid=296)
-- Biografia dhe Veprat te perkthyera ne Shqip te Erih Maria Remark (http://www.forumihorizont.com/showthread.php3?threadid=1702)

Paska shkruar edhe poezi ky? Ja e mesuam edhe nje gje te re
Rrofsh analiste.

Remarkut s'i mungon humori.

poshte po ve nje pjese qe sa here e lexoj vdes se qeshuri.- marre nga tre shoket

O Zot! I ktheva krahët vitrinës. Atë çast u përplasa me një burrë të shkurtër e të trashë. " E...", iu shfryva gjithë inat.
" Pse s'i hapni ato sy, por më hidhni shqelma si cjap i hazdisur!" lehu trashaluci.
Unë e vështrova i shastisur.
"S'paskeni parë njerëz me sy ndonjëherë, ë ? " vazhdoi të hungëronte ai.
Unë atë prisja. " Njerëz kam parë", i thashë," por fuçi birre që dalin shëtitje, s'më ka zënë syri gjer tani."
Trashaluci s'priti asnjë sekondë. Erdh e u skuq e u fry si kaposh. " E dini çfarë?" shfryu. "Mbushuni në kopështin zoologjik! Xhirafa ëndërrimtare s'kanë punë nëpër rrugë".
E pashë se kisha të bëja me një gjuhëbrisk të kategorisë së lartë. Por, megjithëse po humbisja pikat, nderi duhej ruajtur.
" Shiko rrugën, shtatanik trutharë", i thashë dhe ngrita dorën si për t'i dhënë bekimin.
Ai s'ma vari fare. " Hidhi ca beton atij trurit tënd majmun surratpastiçe!" më lehu në fytyrë.
Unë ja ktheva, duke e sharë Xhuxhmaxhuxh dekadent. Ai më quajti papagall pëndërrjepur; unë atë- kufomalarës i papunë. Ai ma priti, këtë radhë pak më me respekt, se isha një kokëlopë e krymbur nga kanceri; unë, për t'i dhënë fund kësaj meseleje, e quajta varrezë ambulante biftekësh. Befas fytyra i ndërroi ngjyrë." Varrezë biftekësh, shumë bukur!", tha ai. " S'e kisha dëgjuar ndonjëherë. Do ta fus në repertorin tim! Pra me Kaq"....
Ai hoqi kapelen dhe ne u ndamë me respekt të madh nga njëri tjetri.

meqe jimmy ka vene ca monologje nga harku, une po ve nje shume te bukur nga tre shoket.

" Ju e keni në rregull, jeni vetëm", më tha Haseja. Bukur fort- kush është i vetëm, atë s'ka kush ta braktisë. Por ngandonjëherë, natën thyhej në copa e thërrime kështjella e rreme, jeta shndërrohej në një melodi të përvajshme e të ndërsyer.... të përfshinte një rrymë malli e çmendur dëshire, pikëllimi shprese... kërkoje të shpëtoje nga kjo shushatje pa kuptim... dëshëroje të arratiseshe nga kjo këngë matufe e një organeti, që mirrte gjithmonë të njëjtin avaz... të ikje, veç të ikje- pavarësisht se ku... Ah kjo nevojë e mjerë për pak ngrohtësi – a s'do mjaftonin vallë vetëm dy duar dhe një fytyrë e përkulur mbi fytyrën tënde? Apo edhe kjo ishte vetëm një vegim mashtrues, një mohim, një arratisje? A egzistonte vallë ndonjë gjë tjetër, përveç të qënurit vetëm?

E mbylla dritaren. Jo nuk egzistonte gjë tjetër. Për çdo gjë tjetër njeriu kishte shumë pak truall nën këmbët e veta...

25 Shtator 2004

34 vjet me pare, me 25 shtator 1970, vdes ne nje spital te Lokarnos nga nje atak ne zemer ERIH MARIA REMARK. Lindur me 22 qershor 1898 ne Osnabryk te Gjermanise. Shkrimtari qellimi dhe ideali i te cilit ishte vetem nje: HUMANIZMI. Dhe ky mesazh ishte "shtylla kurrizore" e kryevepres se tij te pare "Asgje te re nga fronti i perendimit" por qe kurrsesi qe nuk perfundoi aty. Pikerisht, humanizmi i tij do te behet shkak i perndjekjeve nga nazistet qe do te arinte kulmin me heqjen e nenshtetesise gjermane, djegien publikisht te veprave te tij dhe do te arrinte deri ne internimin dhe vrasjen e motres se Remarkut. Por kjo do ta nxiste edhe me shume kete shkrimtar madheshtor, qe te shpaloste me me shume force dhe mjeshteri te rralle ate ide te ciles ai i kushtoi e gjitha veprat e tij: HUMANIZMIT dhe urrejtjen ndaj luftes. Dhe kjo do te ishte "palca" e romaneve te tij. Si cdo shkrimtar i madh REMARK nuk ka vetem nje kulm por shume te tilla ku nuk mund te lihen pa permendur: ASGJE TE RE NGA FRONTI I PERENDIMIT, TRE SHOKE, SHKENDIJA E JETES dhe padyshim ndoshta me madheshtori HARKU I TRIUMFIT.
Por cfare e ben REMARKUN kaq te vecante? Ka shitur me shume libra? Jo, ka plot te tjere qe jane best-seller. Eshte shkrimtari me i madh? Nuk do ishte e drejte t`a thoshim sepse letersise nuk i kane munguar kurre gjigandet (megjithese REMARK eshte nje nder keta)
Atehere cfare? Pikerisht HUMANIZMI i tij. Shkrimtari qe me teper se kushdo ngriti ne majat me te larta Urrejtjen ndaj Luftes. Por ku qendron vecantia e tij nga pjesa tjeter e "Brezit te Humbur"? Pikerisht REALIZMI i tij. Kur te gjithe u bene pesimiste ai ishte i vetmi qe akoma shprehte bindjen e plote qe Erresira Naziste se shpejti do te shuhej njehere e mire. Ketu qendron MADHESHTIA e tij. Veprat e tiij i ngjajne nje tuneli te gjate e te erret por qe gjithmone ne fund te tij ka nje DRITE nje "SHKENDIJE JETE" (sic do te ishte edhe titulli i nje prej kryeveprave "REMARKIANE". Si do te ishte "bota" e letersise pa kete shkrimtar? Atehere mund ta krahasonim me nje grope qe do te kishte nje siperfaqje te vogel por qe padyshim do te ishte teper e thelle.
Prandaj megjithese kane kaluar plot 34 VJET qe nuk jeton me perseri kujtohen qellimi, ideali dhe me sidomos veprat ose me sakte KRYEVEPRAT e tij.
Nqs nje dite ne kete planet nuk do kete njerez qe do te vleresojne veprat e REMARK atehere dicka mund te thuhet me siguri: Ne kete planet nuk do te kete me qenie HUMANE.

pjese nga mbreteria e endrrave- remark

Ty jsi mé jaro, mùj svet, mé žit�_,- ti je pranvera ime, bota ime, qënia ime
Mé vše, já nemám v�_c... -gjithshka e imja, më tepër nuk kam
Jsi jasná hvezda, která mi svit�_ život-je ylli i shndritshëm që më shkëlqen jetën,
Ty jsi mé nebe, které se toc�_- je qielli im që rrotullohet,
Mùj ráj, vše co mám nejradeji- parajsa ime, gjithshka që më shumë dua

Jsi pr�_stavem lod�_ mé touhy- je port për anijen e dëshirës sime
Tvé oci hvezdami noci mého byt�_- sytë e tu janë yjet e qënies sime
Tvé duše osvobozuj�_c�_ dobrotou – shpirti jot një mirësi çliruese
mostem pres mé propasti a rozervanosti.- urë mes humnerës dhe ngritjes sime


Mùj nejmilejš�_, já už nejsem své JÁ- jsem výdech ve vitru, kvet v rose, vecern�_ sen. Drahý, chod�_m jako ve snu- ne, život je vše co pocház�_ od tebe, a sen je všechno bez tebe. Nejmilejš�_, já nejsem JÁ jsem TY, jsi mé opojen�_ a má neha.- më i dashuri im, unë nuk jam më Vetja ime, - jam frymëmarrja në erë, lulja e trëndafiltë, ëndrra e mbrëmjes. I shtrenjti im eci si në ëndërr- jo, jetë është gjithshka që vjen prej teje, dhe ëndërr gjithshka pa ty. Më i dashuri i zemrës sime, unë nuk jam më UNË, jam TI, ti je ngazëllimi im, ëmbëlsia ime...

Pricház�_š! Pricház�_š stále,- afrohesh, afrohesh gjithmonë,
A prec tu nejsi.- por këtu gjithsesi nuk je
Cekán�_ mé je oslavou radost�_ duše.- pritja ime është festë gëzimi për shpirtin

Má všemocná milostná touha – dëshira ime e plotfuqishme e dashurisë
je nežná jako kvetouc�_ svit tvých modrých oc�_- - është e ëmbël si shkëlqimi në lulëzim i syve të tu të kaltert
a jako znej�_c�_ šperk – si një stoli që lëshon tinguj
tone ve snovém hávu noci.- në atmosferën endërndjellëse të natës
Pricház�_š! Pricház�_š stále,- vjen, gjithmonë vjen
Tichounkým krokem lásky- me hapin e lehtë të dashurisë
Vznáš�_š se bl�_ž.- si vegim afrohesh
A já na tebe cekám.- Dhe unë të pres....

kerkoj falje qe perkthimin e kam bere nga cekishtja. Mbreteria e endrrave, nuk eshte perkthyer ne shqip

Citim:

---

Po citoj ato që tha analistja
Remarkut s'i mungon humori.

poshte po ve nje pjese qe sa here e lexoj vdes se qeshuri.- marre nga tre shoket

O Zot! I ktheva krahët vitrinës. Atë çast u përplasa me një burrë të shkurtër e të trashë. " E...", iu shfryva gjithë inat.
" Pse s'i hapni ato sy, por më hidhni shqelma si cjap i hazdisur!" lehu trashaluci.
Unë e vështrova i shastisur.
"S'paskeni parë njerëz me sy ndonjëherë, ë ? " vazhdoi të hungëronte ai.
Unë atë prisja. " Njerëz kam parë", i thashë," por fuçi birre që dalin shëtitje, s'më ka zënë syri gjer tani."
Trashaluci s'priti asnjë sekondë. Erdh e u skuq e u fry si kaposh. " E dini çfarë?" shfryu. "Mbushuni në kopështin zoologjik! Xhirafa ëndërrimtare s'kanë punë nëpër rrugë".
E pashë se kisha të bëja me një gjuhëbrisk të kategorisë së lartë. Por, megjithëse po humbisja pikat, nderi duhej ruajtur.
" Shiko rrugën, shtatanik trutharë", i thashë dhe ngrita dorën si për t'i dhënë bekimin.
Ai s'ma vari fare. " Hidhi ca beton atij trurit tënd majmun surratpastiçe!" më lehu në fytyrë.
Unë ja ktheva, duke e sharë Xhuxhmaxhuxh dekadent. Ai më quajti papagall pëndërrjepur; unë atë- kufomalarës i papunë. Ai ma priti, këtë radhë pak më me respekt, se isha një kokëlopë e krymbur nga kanceri; unë, për t'i dhënë fund kësaj meseleje, e quajta varrezë ambulante biftekësh. Befas fytyra i ndërroi ngjyrë." Varrezë biftekësh, shumë bukur!", tha ai. " S'e kisha dëgjuar ndonjëherë. Do ta fus në repertorin tim! Pra me Kaq"....
Ai hoqi kapelen dhe ne u ndamë me respekt të madh nga njëri tjetri.

---

Kjo eshte nje fotografi e Remark gjate kohes qe shkoi ushtar. Me ke ka dale ketu nuk e di.

Kjo eshte nje foto nga Muzeumi i Remark ne Osnabruk, qyteti i lindjes se shkrimtarit.

Me Marlene Dietrich!!

(kete e kam per Jimmyn se e kemi qefli.)

pershendetje

o djali qe e dashuroke kaq shume remarkun ku i paske gjetur keto informacione kaq te bukura dhe kaq specifike?me pelqeu kjo teme dhe me behet qejfi qe ka njerez kaq te mireinformuar.do te te keshilloja dicka:nqs ky informacion eshte i mbledhur nga ana jote gjate leximit te veprave te autorit artikujve te ndryshem por jo nje bibliografie te shkruar nga ndonje autor cfaredo te sygjeroj qe ta permbledhesh informacionin ne nje liber voluminoz me jeten, veprat ,pjeseza,fotografite te cilat duket sikur e ke pasur gjysh dhe i ke trasheguar albumin,si edhe pershtypje dmth i gjithe ky informacion qe une e pashe ne kete teme por sigurisht te pershtatet.te siguroj qe do te jete i suksesshem dhe nje best seller.nqs do mund e dhe te te ndihmoj per botimin e librit gjithmone nese ke nevoje.bye je fantastik